|
Konu Başlığı: Aklî Dengenin Bozulması Gönderen: Sümeyye üzerinde 01 Eylül 2012, 15:22:18 III. Aklî Dengenin Bozulması: [575] a) Hanefî Mezhebine göre, Ramazan ayında aklî dengenin bozulması halinde, şu hükümler uygulanır: (a) Bu durum, bütün Ramazan’ı veya son gün zevale kadarki zamanı içine alırsa geçen günler sonradan kaza edilmez. (b) Aynı durum, belirli günlerde olup daha sonra düzelince, tutulamayan günler kaza edilir. b) Şafiî Mezhebine göre, bu duruma kişinin kendisi sebep olursa, kaza gerekir; fakat aklî dengenin bozulması kendiliğinden meydana gelecek olursa, orucu bozduğu günün kazası gerekmez. Bu, ister bütün Ramazan, ister bir gün olsun hüküm aynıdır. c) Malikî Mezhebine göre, cinnet, bütün bir gün sürerse kaza gerekir, yarım gün ve daha az olunca da kaza gerekir. Bir tam gün veya günün büyük bir kısmında -ister öncesinde kurtulsun, ister kurtulmasın- delirdiğinde ona kaza gerekir. Eğer günün yarısını veya yarısından azını delirir ve böyle geçirirse, her iki durumda da günün öncesinde kurtulmazsa, ona.yine kaza gerekir. Fakat böyle olmazsa, kaza gerekmez. d) Hanbelî Mezhebine göre, cinnet, tam bir gün sürerse kaza gerekmez; fakat bir günden az olunca kaza gerekir. Bazı imamlar, oruçlarını daha sonra kaza ederler. Ramazan’m başından sonuna kadar baygın bir halde bulunmuş olan kimse, daha sonra ayılmca, orucu kaza etmekle mükelleftir. Haddizatında, bu nadirdir; bu sebeple ruhsata tâbi olmaz. e) Caferî Mezhebine göre, deli ve baygın, mazeretli zamanlarının orucunu kaza etmezler. Geçici Düşme (Oruç Bozma Ve Tutmama Özürleri): Özürsüz yere oruç bozmak günahtır ve cezası, kaza veya keffarettir. İslâm Dini -bir kısmını daha önce ele aldığımız gibi-çeşitli ibadet kolaylıklarını oruçta da geçerli kılmıştır. Ramazanda başlanan bir orucu bozmayı veya hiç oruç tutmamayı vacip veya mubah kılan çeşitli özürleri inceleyelim: Oruç Mükellefleri --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Oruç Farz Olanlar Oruç veya İftar Caiz Olanlar İftar Caiz Olanlar İftar Farz Olanlar 1. Mukim, sağlam ve Kudretli 1. Hasta 1. Şiddetli Açlık veya (Kalkması Umulmayan 2. Yolcu susuzlukla karşılaşanlar Sebeple Oruç Ağır 2. Savaştakiler Gelenler): 3. Ağır İşte Çalışanlar 1. Hamile ve 4. Ziyafet hali Emzikliler (Nafile Oruç İçin) 2. Mükreh 3. Yokolma haliyle karşılaşanlar 4. Adetli veya Lohusalar 5. Yaşlılar 6. Müzmin Hasta Oruç, Kaza, Fidye, İftar Oruç veya İftar İşlemi Kazaİftar Şema 42: Oruç Mükellefleri [575] Ahmed, Mesâil, s. 188-189, no: 706-708; Humeynî, Zubdetu'l-Ahkâm, s. 98 (1); Kâsânî, BS, c. II, s. 89; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 128; Cessas, Ahkâmu'l-Kur'an, c. I, s. 204; Serahsî, age, c. III, s. 87-88; Şeybânî, Asl, c. II, s. 196, 200; Şeybânî, el-Camiu's-Sagîr, s. 138; Krş. İbn Rüşd, BM, c. I, s. 208 |