|
Konu Başlığı: 2- Zekât Mevzuu Gönderen: Sümeyye üzerinde 18 Ağustos 2012, 08:54:11 2- Zekât Mevzuu Bina, Sanayi Tesisi Ve Nakliye Araçlarının Nitelikleri: Nisap: Niteliği Ve Miktarı: Gelir getiren bu gibi mallarda nisap şartı aranır ve miktarı altın nisabına göre [1145] 85 gr. olarak takdir edilir. [1146] 1986 tarihli Sudan Zekât Kanunu ile 1948 tarihli Mısır zekât kanunu tasarısı da bu görüşü almıştır. [1147] Bunların sahibi, geliri nakit olarak elde ederse, nisabı da nakitle tespit etmelidir. Yusuf Kardavî'ye göre, gelir aylık değil, -tıpkı devletinki gibi-yıllık olarak birbirine eklenir. Nitekim eskiden evler, yıllık olarak kiraya verilirdi. Bu yüzden, kimi hukukçular, kira geliri yıllık olarak nisabı bulursa, bu mal-i müstefadın [1148] tahsil edilince hemen zekâtının ödenmesi görüşündedir. Aynı şekilde, ziraî ürünler de -Ahmed b. Hanbel'in benimsediği üzere[1149] birbirine eklenmektedir. Bina ve fabrikalar da böylece nisap hesabı yaparlar. Zira onların geliri, aylık olarak değil, yıllık olarak hesaplanmaktadır. Zekât safi gelir üzerinden ödenir. [1150] Üretimin maliyet unsurları olan harcamalar, -işçi, sürücü ve yardnıcısma ait-ücretler, vergi koruma gideri ile borçlar, aydınlatma giderleri vb., Atâ ve İbnu'l-Arabî'nin ziraî ürünlerde benimsediği gibi [1151] yıllık ihtiyaç miktarı brüt gelirden düşülür. Aynı şekilde -msl., kiraya verdiği evden ve fabrikadan- başka gelir kaynağı olmayanların, dindar ve güvenilir mütehassısların tespit ve takdir edeceği kendisi, ailesi ve nafakası kendisine ait yakınlarının yıllık ihtiyacı, brüt gelirden düşülür, safi gelir nisabı bulursa zekât ödenir. Sünnet uygulamasının ruhuna uygun olarak, -zirai ürünlerde olduğu gibi- ilk planda 1/3 (üçte bir) veya 1/4 (dörtte bir) bunun için takdir edilebilir. [1152] Msl. [1153] sanayi ürünleri vb. de ilk planda 50 cüneyhin zekâttan istisna tutulacağını karar altına almıştır. [1154] Nisabı bulmayan gelirler, başka zekât mevzularına eklenebilir. [1155] Kira gelirinin yüksek olması halinde -ziraat ürünlerinde kiracı ve toprak sahibinin ödediği gibi[1156] hem malik, hem kiracı zekât öderler. [1157] [1145] Kardavî, FZ, c. I, s. 483-486; Yavuz, Yunus Vehbi: Gelir Getiren Bina, Sanayi Tesisleri ve Diğer Malların Zekâtı, Hareket, 16, 17 (Haziran 1980, s. 28-29; (Ağustos 1980), s. 14. [1146] İAK, m. 3-a. [1147] Abdullah, Zekât, s. 204, 209. [1148] Bkz. yukarıda 61 2 1. [1149] Bkz. yukarıda 25 5 1 2 4 [1150] İAK, m. 3-a. [1151] Bkz. yukarıda 25 2 1 2.3. [1152] Ebu Zehra-Şekerci, Zekât Hukuku, s. 68-70; Karaman, age, c, II, s. 87; Kardavî, FZ, c. II, s. 479-486. [1153] ABT/SAT (m. 4) [1154] İAK, m. 3. [1155] IAK, m. 3-b. [1156] EbuZehra-Şekerci, age, s. 66. [1157] ABT/SAT, m. 3. |