487. Ali (r.a.) rivayet ediyor:

"Cebrail bana şöyle dedi: "Ey Muhammed, istediğin kim­seyi sev, sonunda ayrılacaksın; istediğin şeyi yap, sonunda onun karşılığını göreceksin; istediğin kadar yaşa, sonunda öleceksin." Cebrail bana çok veciz konuştu."[310]

 

İzah

 

Cebrail (a.s.) bu veciz konuşmasında Resûlullaha ve onun şahsında ümmetine çok mühim üç hususu ders vermektedir. Bunların birincisi, insanın sevdiği kimseden ayrılmasıdır. Öyle ise insan fâni sevgililere bel bağlamamalı, baki olan birini sevme­li, Onun emirleri dâiresinde hareket etmelidir.

Cebrail'in (a.s.) ikinci olarak hatırlattığı husus, büyük küçük her ne yaparsa yapsın, bunun insanın yanına kar kalmayıp mutla­ka karşılığını göreceği gerçeğidir. Bu, kötülükler için böyle oldu­ğu gibi, iyilikler için de böyledir. İnsan hardal tanesi kadar dahi olsa bir iyilik yapmışsa, bu zayi edilmeyecek, sevap kefesine ko­nacaktır. Dolayısıyla Cebrail (a.s.) bununla insana kötülükten uzaklaşmasını, iyi şeyleri yapmasını ikaz etmektedir.

Cebrail'in hatırlattığı üçüncü bir husus da çoğu insanın gaflet içerisinde olduğu ölüm gerçeğidir. Aslında Kur'ân'da da Yüce Allah nefis taşıyan herşeyin öleceğine dikkat çekerek insanların gafletten uyanmasını istemiştir. Meselâ bu âyetlerden ikisi şu mealdedir:

"Her nefis ölümü tadacaktır."[311]

"Hepinizin dönüşü Onadır."[312]

Bu umumî kaideden hiç kimse kendisini hariç tutamaz. Al­lah'ın en sevdiği kullar dahi ölümün pençesinden kurtulamazlar. Eğer ölümden kurtulan birisi olsaydı, hiç şüphesiz Sevgili Pey­gamberimiz olurdu. Fakat o da vefat etti. Yüce Allah Habibine hitaben,

"Senden önce hiçbir beşere ölümsüzlük vermedik"[313]

bu­yurarak bu gerçeğe dikkat çekmiştir. İzahını yaptığımız hadiste de Cebrail (a.s.) Peygamberimize (s.a.v.) ve onun şahsında üm­metine bunu hatırlatmıştır.[314]

 

İnsanlarda Bulunması Güzel Olan Üç Şey
 

489. Ali (r.a.) rivayet ediyor:

Resûlullah (s.a.v.),

"Şu üç şey kimde yoksa o benim ve Allah'ın beğendiği bir yaşayış tarzı üzere değildir" buyurdu.

"Onlar nedir, ey Allah'ın Resulü?" denildi. Şöyle buyur­du:

1. Cahillerin kabalığına aldırış ettirmeyen bir hilim,

2. İnsanlarla hoş geçineceği bir ahlâk,

3. Kendisini Allah'ın haramlarından alıkoyan bir takva."[315]

 

İzah

 

Bu ve sonraki hadiste geçen "hilim" yumuşak huyluluk de­mektir. Bu iki hadiste yumuşak huyluluk övülmektedir. Hilim daha pekçok hadiste övülmüştür. Meselâ bir hadiste hilim, Allah ve Resulünün sevdiği bir haslet olarak vasıflandırılırken,[316] bir başka hadiste peygamberlerin ahlâkından olduğu bildirilmiştir.[317]

Peygamberimiz yine bir hadislerinde, Müslümanın hilim saye­sinde gece nafile olarak namaz kılan, gündüz de nafile olarak oruç tutan kimselerin seviyesine yükseleceğini bildirmiştir.[318]

Hadiste hilim sahibi birinin câhillerin kabalığına aldırış etme­mesi gerektiği nazara verilmiştir. Başka bir hadiste ise cahilane davranana hilimle, yumuşaklıkla karşılık vermekle Allah katında yüksek derecelere ulaşılabileceği nazara verilmiştir.[319] Çünkü câhil, ne yaptığını, ne söylediğini bilmeyen kimsedir. Dolayısıyla böylelerinin hareket ve sözlerini nazara alarak onlarla sataşmaya, kavgaya girmek yersizdir. Nitekim câhillerin sataşmalarına aldırış etmeyenler Kur'ân'da da şöyle övülürler:

"Rahmân'ın makbul kulları onlardır ki, yeryüzünde ağırbaşlı­lık ve alçak gönüllülükle yürürler. Câhiller onlara sataştığında ise 'Selâmetle' deyip geçerler."[320]

Son olarak Allah'ın bir isminin de "el-Halîm" olduğunu ifâde edelim.[321]

Hadiste ikinci olarak, insanlarla hoş geçinecek ahlâk övülmek­tedir. Bu konu üzerinde bir önceki hadisin izahında durmuştuk.

Üçüncü olarak da kişiyi Allah'ın haramlarından alıkoyan takva övülmektedir. Takva, kişinin Allah korkusundan dolayı haramla­ra girmemesi demektir. İnsanların Allah'tan duydukları korku de­rece derecedir. Herkes imanın kuvveti nisbetinde Allah'tan kor­karlar. İşte hadiste kişiyi haramlardan alıkoyabilecek derecedeki bir korku övülmektedir.[322]

 

İlmin Ve Hilmin Fazileti
 

490. Ali (r.a.) rivayet ediyor:

"İlmin hilme eklenmesinden daha faziletli iki şey birbirine eklenmemiştir."[323]

 

İzah

 

Bir önceki hadiste hilimle ilgili açıklamada bulunmuştuk. Bu­rada konu üzerinde biraz daha duracağız.

Peygamberimiz (s.a.v.) bir hadislerinde de ilim ve hilim hakkında şöyle buyuruyor:

"İlim tahsil edin. İlmin yanında ağırbaşlılık ve yumuşak huylu olmayı da öğrenin. Talebelerinize, öğretmenlerinize karşı yumu­şak davranın. Cehaleti hümine galip gelen zâlim âlimlerden olma­yın."[324]

Resûlullah (s.a.v.) bir hadislerinde de Allah'tan kendisini ilimle zenginleştirip, hilimle süslemesini istemiş,[325] başka bir ha­dislerinde de ilimle hilmin nasıl elde edilebileceğinin yolunu göstererek şöyle buyurmuştur:

İlim ile hilmin beraber zikredildİği bir hadis ise şöyledir:

"İlim, öğrenmekle ve zorluk çekmekle; hilim de ahlâkı güzel­leştirmeye gayret göstermekle elde edilir."[326]

 

Rızık Günah Ve Sevaba Göre Verilmez
 

491. Ebû Said el-Hudrî (r.a.) Resûlullahın (s.a.v.) şöyle buyurduğunu işittiğini rivayet ediyor:

"Günahlar rızkı azaltmaz, sevaplar da rızkı çoğaltmaz. Ve duayı terketmek günahtır."[327]

 

İzah

 

Hadis, rızkın takdirinde günah veya sevabın tesirinin olmadı­ğını ifâde etmektedir. Yani Allah günah işlemeyenlere çok, günah işleyenlere az rızık vermeyeceğini açıklamaktadır. Tam tersine bazan günahkârlara daha çok rızık vererek bununla kullarını imtiha­na tâbi tutar. O günahkâr kul Allah'ın kendisine fazla rızık verme­sini, Onun kendisini sevdiği mânâsında anlar. "Yaptığım şeyler demek ki günah değil. Bak Allah bana senden daha çok mal ve­riyor" diyerek ibâdetine devam eden kullara karşı övünür. Evet, rızkın fazla veya az olmasının kişinin itaatkâr veya günahkâr olmasıyla ilgisi bulunmamaktadır.

Hadiste dikkat çekilen bir husus da duâ etmemenin günah ol­duğudur. Çünkü duâ da bir kulluktur, ibâdettir. Dolayısıyla duâ etmeyen bu ibâdeti terk etmekle günah işlemiş olmaktadır.



[310] İmam Taberâni, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, (İsmail Mutlu), Mutlu Yayınları: 2/165.

[311] Al-i İmran: 3/185.

[312] Yunus: 10/4.

[313] Enbiya: 21/34.

[314] İmam Taberâni, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, (İsmail Mutlu), Mutlu Yayınları: 2/166.

[315] İmam Taberâni, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, (İsmail Mutlu), Mutlu Yayınları: 2/167-168.

[316] Tirmizî, Birr: 66; Müslim, İman: 25; İbni Mâce, Zühd: 18.

[317] Suyutî, Câmiti'l-Kebîr, 4:292 (11676.)

[318] Taberânî, el-Mu'cemü'l-evsat, 7:149 (6269); Kenzü'l-Ummal, 3:129 (5809.)

[319] Suyutî, Câmiü'l-Kebîr, 1:32 (75.)

[320] Furkan: 25/63.

[321] Hilimle ilgili olarak sonraki hadisin izahına da bakınız.

[322] İmam Taberâni, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, (İsmail Mutlu), Mutlu Yayınları: 2/168-169.

[323] İmam Taberâni, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, (İsmail Mutlu), Mutlu Yayınları: 2/169.

[324] Suyutî, Câmiü'l Kebîr, 1:468 (3243.)

[325] Kenzü'l-Ummal, 2:185 (3663.)

[326] Taberânî, Mucemü'l-Evsat, 3:320 (2684.) İmam Taberâni, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, (İsmail Mutlu), Mutlu Yayınları: 2/170.

[327] İmam Taberâni, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, (İsmail Mutlu), Mutlu Yayınları: 2/170.

 Her başlık altında çıkaracağımız bir ders var . Rabb'im dünyanın geçici hevesleri için ahiretini yakanlardan eylemesin .
ALLAH cc razı olsun çok güzel bir paylaşım olmuş .

  Esselâmü Aleyküm Ve Rahmetüllah. Her canlı birgün ölümü tadıcak elbet. Oyüzden ölüm anı gelmeden kulluk görevlerimizi hakkıyla yerine getirenlerden olalım inşaAllah. Mevlam bizleri Peygamberimiz'in yolundan hiç ayırmasın Amiin
  Paylaşım için Rabbim Razı olsun kardeşim..

Ve Aleykümüsselam Rabbim bizleri ölmeden ölenlerden eylesin Rabbim paylaşım için razı olsun

Esselamu aleyküm. Rabbım razı olsun paylaşım dan kardeşim...