Cemaatle Namaz Kılmak

CEMAATLE NAMAZ KILMAK

F.CEMAATLE NAMAZ KILMAK

Cuma namazı dışında beş vakit namazı cemaatle kılmak müekked sünnettir. Zayıf kavle göre erkekler için farz-ı kifayedir. Buna göre, islam şiarının ortaya çıkması için bir köyde cemaatle namaz kılmak vacibtir. Şayet bir belde halkının tümü cemaatı terke-derlerse, imam onlara karşı mücadele verir. Cemaatle namaz kılmak sünnettir kavline göre, cemaati terk edenlere karşı mücadele verilmez.

En sahih kavle göre cemaatle namaz kılmak erkekler için müekked sünnet olup kadınlar için müekked sünnet değildir. Ben diyorum ki; esah olan ve İmamın kesin görüşüne göre, cemaatle namaz kılmak farz-ı kifayedir. Zayıf kavle göre ise farz-ı ayndır. ALLAH daha iyi bilir.

Kadınların değil de erkeklerin namazı camide kılmaları faziletlidir. Cemaatı çok olan camide namaz kılmak daha faziletlidir. Ancak cemaatı çok olan caminin imamı bidatçı ise veya o camiye gitmekle yakın olan cami cemaatsiz kalırsa, cemaatı çok olan camiye gitmek faziletli olmaz.

İhram tekbirini imamla birlikte almak daha faziletlidir. İmamın tekbirinin akabinde tahrim tekbiri ile uğraşmakla da bu fazilet hasıl olur. Zayıf kavle göre kıyamın bir kısmına yetişmekle bu fazilet hasıl olur. Başka bir zayıf kavle göre, bu fazilet rükûun evveline yetişmekle hasıl olur. En sahih kavle göre, imam selâm vermeden cemaate yetişen kimse cemaatin faziletine yetişmiş sayılır.

İmamın eb'ad ve heyet denilen sünnetlere riayet ederek namazı hafif kıldırması, rıza gösteren cemaate ise uzun kıldırması sünnettir.

Sonradan gelenlerin cemaate katılmaları için imamın namazı uzatması mekruhtur. Ancak rükûda veya son teşehhüdte iken gelenleri hissederse, en zahir kavle göre aşırı derecede beklemeden ve gelenler arasında bir ayırım yapmadan beklemesi mekruh olmaz. Ben diyorum ki; mezhep alimlerince kabul edilen rivayete göre, imamın beklemesi müstehabdır. ALLAH daha iyi bilir. Sonradan gelenlerin cemaate yetişmeleri için imamın rükû ve son teşehhütte beklemesi müstehabtır.

Namazını tek başına kılmış olan kişinin, keza en sahih kavle göre cemaatle kılmış olsa bile, aynı namazı başka imamla ikinci defa kılması sünnettir, imam'm son kavline göre, ilk kıldığı namaz farz namaz yerine geçer. En sahih kavle göre, ikinci namazı kılarken farz namazı eda etmeye niyet etmelidir.

Cemaatı terk etme hususunda her hangi bir ruhsat bulunmamaktadır. Ancak cemaatle namaz kılmak sünnettir dediğimiz takdirde; yağmurun şiddetli olması veya geceleyin rüzgarın şiddetli esmesi gibi genel bir mazeret sebebiyle cemaat terk edilebilir. Keza en sahih kavle göre, yolda şiddetli çamurun bulunması da cemaati terk etmeyi mubah kılan genel bir mazerettir. Cemaate gitmeyi düşüren özel mazeretler ise şunlardır:

1- Ağır hastalık.

2- Şiddetli soğuk veya sıcaklık.

3- Kişinin aşırı derecede aç veya susuz olması.

4- Büyük veya küçük abdesti bozma ihtiyacı.

5- Cana veya mala zarar verecek bir zalimin zulmünden korkmak.

6- Fakir bir kimsenin alacaklısının kendisini yakalamasından

korkması.

7- Birkaç gün görünmediği takdirde kendisine verilecek ta'zir cezası gibi bir cezanın affedileceği ümidi.

8- Uygun bir elbise bulamamak.

9- Mubah olan bir yolculuğa hazırlanan kişinin arkadaşlarından geri kalma korkusu.

10- Kokusu fena olan bir şeyi yemiş olmak.

11 Akrabası ölüm halinde bulunan kimse, bakıcısı olmayan hastanın bakıcısı ve hastanın kendisiyle teselli bulduğu kimse cemaatı terk edebilir.

1. İmamın Nitelikleri

Namazının batıl olduğunu bildiği veya batıl olduğuna inandığı kimseye kişinin iktida etmesi sahih değildir. Örneğin, kıble konusunda veya iki su kabından hangisinin temiz olduğu konusunda farklı görüşlere sahip olan iki müçtehitten birinin diğerine uyması caiz değildir.

Temiz olan birkaç su kabından abdest alanlardan imam olanın, abdest aldığı suyun necis olduğu ortaya çıkmadıkça birbirlerine uymaları sahihtir. Temiz su ile abdest aldığını zannettiği kimseye, kişinin iktida etmesi kesin olarak caizdir.

Beş su kabından biri necis olur da necis olanı tespit edemeyen beş kişiden her biri, kendi kabındaki suyun temiz olduğunu zanneder ve onunla abdest alır ve her biri bir vakitte imamlık yaparsa en sahih kavle göre, yatsı namazını iade ederler. İmamları ise akşam namazını iade eder. Şafiî mezhebine mensup olan kimsenin penisine dokunmuş veya kan aldırmış Hanefi mezhebine mensup imama uyması, en sahih kavle göre penisine dokunmuş olana değil, kan aldırmış kişiye uyması sahihtir. Burada cemaatin niyetine itibar edilmektedir.

Cemaat olana ve namazını iade etmesi lazım gelene uymak sahih değildir. Teyemmümle namaz kılan mukime uymak gibi.

İmamın son kavline göre, kârı olanın ümmi olana uyması caiz değildir. Ümmi, fatihanın bir harfini veya bir şeddesini ihlal eden kimsedir. Eret olan da ümmî gibidir. Eret, yeri olmadığı halde bir harfi idğam ederek okuyandır. "Müstakim" kelimesindeki "sin" harfini "ta" harfine idğam ederek "müttakim" şeklinde okuyan gibi. El-seğ olan da ümmî gibidir. Elseğ, bir harfi telâffuz ederken dili başka bir harfe kayandır. Elseğin kendi benzerine imamlık etmesi sahihtir. Konuşmasında "ta" harfini tekrarlayan "temtam"a, "fa" harfini tekrarlayan "fe'fa"'a iktida etmek ve manayı değiştirmeyecek derecede hatalı okuyana iktida etmek mekruhtur.

İmkanı olduğu halde öğrenmeyen kimsenin, manayı bozacak şekilde fatihayı hatalı okuması namazını bozar. Meselâ "anâmte" lafzını "anâmti" veya "anâmtü" şeklinde kesre veya zamme ile okuması gibi. Dili dönmeyen veya Öğrenme imkanı veren bir zaman bulmayan kimsenin yaptığı hata fatihada olsa bile, hükmü ümminin hükmü gibidir (Ancak kendi emsali olan kimselere imamlık etmesi caizdir). Yapılan hata fatihada değilse, namazı sahih olduğu gibi ona uymak da sahihtir.

Erkeğin, kadın veya ersel kimseye; erselin, kadın veya ersel kişiye uyması caiz değildir. Abdestli olanın namazını iade etmeyen te-yemmümlü kişiye veya mesh üzerine mesh etmiş kişiye uyması caizdir.

Ayakta duranın, oturarak veya yan üstü uzanarak namaz kılana, ergenlik çağında olan kimsenin, mümeyyiz olan çocuğa veya köleye uyması caizdir. İmamın kesin görüşüne göre, gözü gören ile görmeyenin imamlığı, hüküm açısından aynıdır. En sahih kavle göre sağlam kişinin idrarını tutamayan kişiye uyması caizdir. Temiz olan kadının, mütehayyire olmayan müstehaze (özürlü) kadına uyması caizdir.

İmamın, kadın veya küfrü herkesçe bilinen bir kafir olduğu ortaya çıkarsa cemaatin namazını iade etmesi vacibtir. Zayıf kavle göre, küfrü herkesçe bilinmiyorsa da cemaatin namazını iade etmesi vacibtir. Yalnız imamın cünüp olduğu veya görünmediği halde üzerinde bir necaset bulunduğu sonradan ortaya çıkarsa, cemaatin namazını iade etmesi gerekmez. Ben diyorum ki; esah görüşe ve

İmamın kesin görüşüne ve çoğunlukta olan alimlere göre, küfrü gizli olan imamın hükmü, küfrü herkesçe bilinen imamın hükmü gibidir. ALLAH daha iyi bilir. En sahih kavle göre ümmî olan imamın hükmü kadının hükmü gibidir. Bir kimse ersel olana uyar da sonra erkek olduğu anlaşılırsa, en zahir kavle göre namazını kaza etmesi lazımdır.

2. İmamlıkta Tercih Sebepleri

Adil olan (büyük günahları işlemeyen ve küçük günahları işlemekte ısrar etmeyen) kişi, fasık olana tercih edilir. En sahih kavle göre fıkhı en iyi bilen, kıraati en iyi ve zühdü fazla olana tercih edilir. Fakih ve kıraati iyi olan, yaşlıya (İslam'a önce giren) ve Kureyş'e nispet edilene tercih edilir, imam'm son kavline göre İslam'a önce giren, Kureyş'e nispet edilene tercih edilir. Öne geçirilecek olanlar be-:< lirtilen vasıflarda -sağlamlık ve hicret gibi diğer durumlarda- eşit olurlarsa; elbisesi ve bedeni temiz olan Öne geçirilir. Sonra sırasıyla sesi güzel olan, sanat ve benzeri durumları güzel olan Öne geçirilir. Kişi, mülkiyet veya benzeri bir sebeple faydalanmaya hak sahibi olduğu yerde imamlığa tercih edilir. İmamlığa ehil değilse, ehil olanı Öne geçirebilir. Efendisinin mülkünde oturan köleye efendisi tercih edilir. Kendi mülkünde oturan mukâteb köle ise efendisine tercih edilir. En sahih kavle göre kiracı kiraya verene, emanetçi emanet verene tercih edilir. Vali, kendi vilâyeti dahilinde fıkhı en iyi bilene ve mülk sahibine tercih edilip öne geçirilir.

3. İmama Uymanın Şartları

Aynı mekanda iseler cemaat imamdan ileriye çıkamaz. Cemaat imamdan ileriye çıkarsa, İmamın son kavline göre, cemaatın namazı batıl olur. İmam ile cemaatin aynı hizada durması mekruh olmakla birlikte namaza bir zarar vermez. Cemaatin imamdan biraz geride durması sünnettir. İmamdan öne geçme hususunda ayak topuğu ölçü alınır.

Mescid-i Haramdaki cemaat Kabe etrafında daire şeklinde saf tutar. En sahih kavle göre, imamla aynı yönde olmayan cemaatin imamdan ileriye geçip Kabe'ye daha yakın olmasının namaza bir zararı olmaz. Keza imam ve cemaat Kabe'nin içinde olur ve yönleri ayrı ise, imamın yöneldiği Kabe duvarına cemaatin daha yakm olmasının da namaza bir zararı yoktur.

İmama uyan tek bir erkek, imamın sağ tarafın...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın