๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Merak Ettiklerimiz => Konuyu başlatan: Zehibe üzerinde 20 Temmuz 2010, 18:59:02



Konu Başlığı: Modern Haritacılığın Öncüsü Kim
Gönderen: Zehibe üzerinde 20 Temmuz 2010, 18:59:02


Pirî Reisin 16. Yüzyılda Çizdiği Dünya Haritası İlim Adamlarını Şaşırtmaya Devam Ediyor
 

MODERN HARİTACILIĞIN ÖNCÜSÜ KİM?
 

Mehmet DİKMEN

Pirî Reis ünlü Türk denizcilerinden biridir. 1465 yılında şimdi bir vilâyet olan Karaman'da doğmuştur. Ünlü bir Türk denizcisi olan Kemal Reis'in yeğenidir.

Pirî Reis, dünyada modern haritacılığın öncüsüdür. Çizdiği iki dünya haritasının parçaları, günümüze kadar gelmiştir.

Pirî Reis'in ünlü haritalarının ilki, 513 tarihinde çizilmiştir. 60x85 cm. ebadındaki bu harita 1517 yılında Mısır'da Yavuz Sultan Selim'e takdim edilmiştir.

Haritada İspanya ve Doğu Afrika, Atlas Okyanusu, Ameri­ka'nın o tarihlerinde bilinen parçaları ile Antil adaları bulun­maktadır. Bu tarih, Kristof Kolomb'un Amerika kıtasına ayak basmasından 10 yıl sonra çizilmiş en eski Amerikan haritasıdır.

Piri Reis'e âit ikinci harita ise, 1528 yılırında çizilmiştir. 68x69 cm. ebadındadır. Atlas Okyanusu'nun kuzey sahilleri, Kuzey ve Orta Amerika'nın kıyıları yer almaktadır.[225]

 

Haritalar Nasıl Bulundu?
 

Pirî Reîs'in haritaları 1929 yılında Topkapı Sarayı'nda yapı­lan genel bir düzenleme sırasında müzeler müdürü Halil Ethem Eldem tarafından bulunmuştur.

1935 yılında Tarih Kurumu, haritalardan birini Yusuf Akçura'nın kaleme aldığı izahları içine alan tanıtıcı bir broşürle bastı. 1939 yılında çeşitli ülkelerin gazetelerinde harita yayın­landı... 1956 yılında, Georgetown Üniversitesi, Piri Reîs'in haritasıyla ilgili radyoda bir açık oturum düzenledi. Oturuma işti­rak eden bütün haritacılar, Piri Reis'in haritasının olağanüstü bir keşif yaptığı konusunda fikir birliğine vardılar.

Harita, teknik yönden mükemmellikleri yanısıra, Ortaçağ haritalarında hep var olan eksik ve kusurlardan da uzaktı. Hari­tada bilinen yerler çizilmiş, bilinmeyen yerler ise boş bırakıl­mıştı. Bugün ilim çevreleri Pirî Reis haritasını, Kuzey Ameri­ka'nın en eski, en orijinal, ilk ilmî haritası olarak kabul etmek­tedirler.

Piri Reis haritası, uydular ve uzay gemilerinden çekilen dünya fotoğrafları ile karşılaştırılınca, doğruya son derece ya­kın olduğu anlaşılmış, bu netice de büyük bir ilgiye sebeb ol­muştur. Uydu ve uçağın olmadığı 16. yüzyılda böyle bir harita­nın nasıl çizildiği halen merak konusu olmaya devam etmekte­dir.

Pirî Reis'in haritası ilim adamları tarafından defalarca ince­lenmiştir. Amerikalı haritacı Arlington H. Mallery ve Ameri­kan Donanması haritacılarından Walters; Westen gözlemevi yönetmem Mr. Linehamm, bunlardan bazılarıdır. Hepsi de hari­taların doğru olduğu tesbit etmişlerdir.

"Science et vie" adlı ilmî derginin Eylül 1960 sayısında şu ifadelere yer verilmiştir.

"Pirî Reis'in yaptığı ilk harita üzerinde Amerika Hid­rografi dairesince yapılan inceleme ve araştırmada, bu haritaların günümüzdeki deniz haritalarıyla aynı olduğu bü­yük bir hayretle tesbit edilmiştir."

Prof. Charles Hapgood ve Matematikçi W. Strachan, harita üzerinde son çalışan bilginlerdendir. Bunlar uydularla çekilen dünya fotoğraflarıyla Pirî Reis'in haritalarını karşılaştırmışlar ve pek çok noktada benzerlik bulmuşlardır.

Hapgood ile Strachan, sırrını çözemedikleri bu gerçeğin içinden, haritaların çok eski ve yapıları belirlenemeyen harita­lardan kopya edildiğini söyleyerek çıkmaya çalışmışlardır. O eski haritaların da daha eski haritalardan, onlar da daha eskile­rinden alındığını iddia etmek gibi bir garabet göstermişlerdir. İlk ve en eski haritaların ne zaman yapıldığı sorusu cevapsız kalmıştır. Bazıları da en eski haritaların 200-300 bin yıl Önce yaşamış, uzaydan gelen yaratıkların kurduğu dev medeniyetler tarafından yapıldığını ileri sürmüştür. Nitekim Erich Von Daniken, bu haritaların, Pirî Reis zamanındaki imkânlarla yapılma­sının düşünce ve mantık dışı (!) olduğunu iddia ettiği "Tanrıla­rın Arabaları" adlı kitabında şöyle demektedir:

"Bu haritaları bu kadar doğru bir şekilde çizebilmenin mümkün olabilmesi için, ya Pirî Reis'in veya yardımcılarının uçabilmeleri ve fotoğraf çekebilme imkân ve kabiliyetlerinin olabilmesi gerekmektedir. Ancak Pirî Reis'in kalyonlarından ve çektirilerinden başka bir vasıtası olmadığına göre..."[226]

 

Pirî Reis ve Amerika Kıtası
 

Pirî Reis, "Deniz Kılavuzu" sahasında ilk eser olma özelli­ğini taşıyan ünlü kitabı Kitabü'l Bahrîyye'de Amerika kıtasın­dan şöyle bahsetmektedir:

"Bahr-i Mağrib (Büyük Okyanus), Septe Boğazı'ndan batı­ya doğru 4000 mil eninde ulu bir deniz olup bu denizin bir ucunda Antilya kıtası bulunmaktadır" (Sh. 77-85).

Kitabın 78. sahifesinde ise, Antilya dediği Amerika kıtası­nın hicrî 870, milâdî 1465 tarihinde bulunduğunu söylemekte­dir. Bu tarih, Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfinden tam 27 sene öncesidir. Bu demektir ki, Amerika kıtasının varlığı, Kris­tof Kolomb'dan önce Müslümanlarca bilinmekteydi.[227]