Konu Başlığı: Ünite 9 Gönderen: Safiye Gül üzerinde 28 Kasım 2012, 17:24:08 ÜNİTE 9 ŞARTLI,BİLEŞİK VE DÜZENSİZ KIYASLAR S:1) Şartlı (hipotetik) kesin kıyas nedir?Örneklendiriniz. C:1) Öncüllerinden en az birisi bitişik veya ayrık şartlı önermelerden olan kıyaslardır Örnek: Eğer şu cisim hareket ediyorsa o cisim canlıdır; (B.Ö=Bitişik şartlı) Şu cisim hareket ediyor; (K.Ö=Yüklemli) cisim canlıdır (Sonuç) S:2) Bir öncülü bitişik şartlı diğer öncülü ise yüklemli önermelerden oluşan kıyaslar hangisidir? C:2) Bitişik şartlı kıyaslardır.(Şartlı muttasıl) S:3) Bitişik şartlı kıyaslarda önbileşen ile ardbileşen arasındaki ilişkiye göre biçim yönünden kaç kıyas şekli ortaya çıkar C:3) 4 kıyas şekli ortaya çıkar a-Önbileşeni onaylama (Vazu’l mukaddem) b-Önbileşeni onaylamama (Refu’l mukaddem) c-Ardbileşeni onaylama (Vazu’l tali) d-Ardbileşeni onaylamama (Refu’l tali) S:4) Önbileşeni onaylama formu nasıldır?Örnek veriniz. C:4) A ise B’dir Eğer güneş doğarsa gün başlamıştır A dır Güneş doğmuştur B dir Gün başlamıştır A ise B dir B değildir A değildir S:5) Yukarıdaki ardbileşeni onaylamama formunun örneğini bulunuz? C:5) Eğer bahar gelirse çiçekler açar Çiçekler açmış değildir Bahar gelmiş değildir. S:6) Aşağıdaki örnek hangi kıyasa aittir? Eğer hava yağmurluysa bulutludur Hava bulutludur Hava yağmurludur.(Bu çıkarım geçersizdir) C:6) Ardbileşeni onaylama S:7) Ayrık şartlı kıyaslar neye denir? C:7) Büyük öncülü ayrık şartlı önermeden oluşan kıyaslara ayrık şartlı (munfasıl) kıyaslar denir. S:8) Öncül sayısı ikiden fazla olan kıyaslara ne denir? C:8) Bileşik kıyaslar denir. S:9) Zincirleme kıyas nedir? C:9) Kıyastaki birinci öncülün yüklemini ikinci öncüle konu, ikinci öncülün yüklemini üçüncüye konu…. şeklinde ayırarak birbirine bağlayıp sonuçta, ilk öncülle irtibata sokarak hükme varmaya “zincirleme kıyas (mefsülün-netaic, sorites)’’ denir. S:10) Zincirleme kıyasın en yaygın bilinen örneği nedir? C:10) Bu ırmak gürültü yapıyor; Gürültü yapan hareket eder; Hareket eden donmamıştır; Donmamış olan beni taşıyamaz, O halde bu ırmak beni taşıyamaz. S:11) Hulfi kıyası açıklayınız? C:11) İspatı istenen önermenin karşıt halinin imkansızlığını göstererek ispat edilmesi istenenin doğruluğuna hükmetmektir.Bu tür kıyaslarda genelde yüklemli, bitişik ve ayrık şartlı öncüller kullanılır. S:12) Kıyas-ı zül-ciheteyn kelimesinin anlamı nedir? C:12) İddiayı iki şıkka bölerek kanıtlayan, iki yönlü/iki kanatlı ve iki boynuzlu delil anlamındadır. S:13) İkilem (Dilemma) nasıl bir kıyas çeşididir? C:13) Öncülleri bitişik ve ayrık şartlı önermelerden kurulan bir kıyas olup, öncüllerdeki şıkların yani seçeneklerin ayrı ayrı değerlendirilmesiyle sonuca varılan kıyastır. S:14) İkileme örnek olan aşağıdaki önermelerin sonucu nedir? Ya siz padişahsınız, ya ben padişahım. (Ayrık şartlı önerme) Siz padişahsanız sorumluluğunuz gereği; (Bitişik şartlı önerme) Ben padişahsam, bu emrin gereği; (Bitişik şartlı önerme) C:14) Her iki halde de, ordunun başına geçmelisiniz! (Sonuç) S:15) Basit ikilem ve karmaşık ikilem nasıl olur? C:15) Sonuç, birinci öncülün tek bir teriminden yani ya ön bileşen ya da ardbileşenden oluşmuş yüklemli tek bir önerme halindeyse basit ikilem; Birinci öncülün birden çok terimden oluşmuşsa karmaşık ikilem olur. S:16) Yapıcı ve yıkıcı ikilem nedir? C:16) İkilemdeki bitişik şartlı öncüllerin önbileşenleri (küçük öncülde) onaylanırsa yapıcı ikilem; şartlı öncüllerin ardbileşenleri onaylanmaz/reddedilirse yıkıcı ikilem olur. S:17) Basit bir ikilemin yapıcı ve yıkıcı hali ne şekildedir? C:17) Basit Yapıcı İkilem Basit Yıkıcı İkilem A ise B dir (Bitişik şartlı B.Ö) A ise B dir C ise B dir (Bitişik şartlı B.Ö) A ise C dir Ya A ya C dir (Ayrık şartlı K.Ö) Ne B ne C dir; B dir (Sonuç) A değildir S:18) Aşağıdaki önerme şekilleri hangi ikileme aittir? A ise B dir C ise D dir Hem A hem C dir Hem B hem D dir C:18) Karmaşık yapıcı ikilem’e aittir. S:19) Bir ikileme kaç yol ile itiraz edilip karşı konabilir? C:19) Üç yol ile itiraz edilir: 1-Seçenekleri kabul etmemekle 2-Seçeneklerin dışında başka bir seçeneğin olduğunu göstermekle 3-Aynı formda karşı bir ikilemle çürütme yoluyla S:20) Düzensiz kıyaslar kaç tanedir? C:20) İki tanedir: Kısaltılmış kıyas ve kanıtlı kıyas. S:21) Kıyaslar hangi maksatlarla kurulur? C:21) -Dinleyiciyi konuşmamıza veya düşüncemize ortak yapmak için. -Her şeyi açıkça söylememe isteğinden dolayı. -Edebi üslup ve ustalık için. S:22) Aşağıdaki iddianın sahibi kimdir? “ Mantık, kıyaslar ve başka bir sürü kuralları ile yeni bir şey öğretmekten ziyade belli bir şeyleri başkalarına açıklamak yahut bilinmeyen şeyler hakkında muhakemesiz söz söylemekten başka bir şeye yaramamaktadır.’’ C:22) Descartes’tir. S:23) “ İzmirli ’’ kıyasın nerelerde etkin ve önemli bir vasıta olarak kullanılabileceğini savunur? C:23) -Bir akıl yürütmeyi tahlilde, tekrar terkip etmede -Zihni alıştırmalar yapmada -Yeni bir şeyler keşfetmede, onu açıklamada ve temellendirmede -Belirsizliği kaldırmada -Delilleri kısa ve sağlam bir şekilde ortaya koyma (izah)da. Konu Başlığı: Ynt: Burhan ve cedel SUNUM Gönderen: Safiye Gül üzerinde 11 Eylül 2013, 13:20:21 Linkler yenilenmiştir.
|