Ünite 8

ÜNİTE 8

1. Organon külliyatından hangisi kıyas incelemesine ayrılmıştır?
A) Önermeler B) Birinci Analitikler C) İkinci Analitikler D) Sofistik Deliller E) Topikler

2. Aristocu anlayışa göre mantık biliminin doğru tanımı nasıl yapılır?
I. Mantık bilimlere giriş, bilimin aleti, metodudur.
II. Mantık herhangi belirlenmemiş nesnenin fiziğidir; bir doğa bilimidir.
III. Mantık, düşünüşün ideal kanunlarının bilimidir; ideal bir varlık bilimidir.
IV. Mantık var olanın genel niteliklerinin bilimidir, bir başka ifadeyle varlık bilimidir
V. Mantık normatif bir bilimdir.
A) I B) II C) III D) IV E) V

3. Aristoteles’in mantık sistemini bütünüyle tamamlayan konular hangisidir?
A) Kavram-Önerme-Kıyas
B) Kavram-Önerme
C) Önerme-Kıyas
D) Kavram-Önerme-Kıyas- İspat teorilerini
E) Önerme-Kıyas-İspat teorileri

4. Mantığın kurucusu Aristoteles mantık konularını "Organon" adı altında yazdığı altı kitapta incelemiştir. Altı kitap şunlardan ibarettir: Kategoriler, Önermeler, Birinci Analitikler, İkinci
Analitikler, Topikler ve Sofistik Deliller. Aristoteles bu kitaplarda kavramlar, hükümler, akıl yürütmeler ve çeşitli ispat şekilleri üzerinde durmaktadır.
Bu bilgiye göre yanlış olan eşleştirmeyi bulunuz?
A) Kategori-Kavram
B) Önerme-Hükümler
C) Birinci Analitikler-Akılyürütmeler
D) İkinci Analitikler-İspat teorileri
E) İkinci Analitikler-Cedel

5. Mantığı felsefenin, ilmin başlangıcı olarak gorüp "Miyar'ul-ilm" ve "Kitab'u Mihakk'in-Nazar fi'1-Mantık ve'1-Usul" adlı kitaplar yazarak mantığı İslamdüşüncesinin vaz geçilmez bir düsturu
olarak yerleştiren, İslam’da mantık karşıtı tavrlara karşı mantığı savunan İslam filozofu kimdir?
A) Kindi
B) Farabi
C) İbn Sina
D) Gazzali
E) Fahreddin Razi

6.
1. Bir şey ya kendisidir ya da (kendisi olmayan) başka bir şeydir.
2. Bir şey aynı zamanda hem kendisihem de başka bir şey olamaz.
3. Bir şey ne ise odur.
Yukarıda örnekler sırasıyla hangi mantıkilkelerine aittir?
A) Özdeşlik-Çelişmezlik- Üçüncü Halin İmkansızlığ
B) Üçüncü Halin İmkansızlığÇelişmezlik- Özdeşlik
C) Üçüncü Halin İmkansızlığ- Özdeşlik -Çelişmezlik
D) Çelişmezlik- Özdeşlik -Üçüncü Halin İmkansızlığ
E) Özdeşlik -Üçüncü Halin İmkansızlığÇelişmezlik

7. Mantık ilkeleri, olgusal dünyaya ilişkin hiçbir şey söylemezler. Onlar, doğruluğu apaçık önermelerdir. Ne var ki, bu önermeler de boştur. Sadece bu dünyayı betimlememizde bize yardım eden kuralları oluştururlar. Yoksa betimlememizin içeriğine bir katkıları yoktur. Olsa olsa betimlemelerimizin biçimini belirlerler.
Yukarıdaki görüşe göre mantık ilkeleri hakkında hangisini söylemek yanlıştır?
A) Analitik B) Apriori C) Formel D) Zorunlu E) A posteriori

8. Aşağıdakilerden hangisi akıl yürtmenin görevleri arasında değildir?
I. Henüz bilinmeyen gerçeklerin zihinde belirmesini sağlar.
II. Bizim bilgi alanımızı genişletir.
III. Henüz yakîni olarak bilmediğimiz gerçekleri ispata yarar.
IV. Bir önermenin doğruluğunu başka bir önermenin doğruluğuna bağlar
V. V-Kavramları tanımlayarak anlamını açıklar.
A) I B) II C) III D) IV E) V

9. Doğruluk- yanlışlık ile geçerlilik geçersizklik arasındaki farkı en iyi ifade eden cümle hangisidr?
I- Doğruluk-yanlışlık önermelerin sahip olduğu bir özellik; geçerlilik geçersizlik kıyasların sahip olduğu bir özelliktir.
II- Akıl yürütmelerin geçerli olabilmesi için önermelerin doğru olması gerekir
III- Akıl yürütmelerde geçen önermeler yanlış olursa çıkarım geçersiz olur
IV- Doğruluk yanlışlık kıyasların içeriği ile geçerlilik-geçersizlik kıyasların formu ile ilgilidir
V- Akılyürütmelerin geçerli ya da geçersiz oluşu önemelerin doğru ya da yanlış olmasından bağımsızdır
A) I B) II C) III D) IV E) V

10. Bazı dilenciler zengindir. Bazı K O dur Hiçbir zengin yardıma muhtaç değildir. Hiçbir O B değildir Bazı dilenciler yardıma muhtaç değildir. Bazı K B değildir Yukarıdaki kıyas örneği kaçıncı şekilden geçerli bir moddur?
A) I.Şekil I E O B) I.Şekil A E E C) I. Şekil O E O
D) II. Şekil I E O E) II. Şekil O E O

11.
1- Sonuç daima öncüllerin zayıfına (tikel ve olumsuz) bağlıdır.
2- İki olumsuzdan bir sonuç çıkmaz.
IV- İki tikelden sonuç çıkmaz.
V- Öncüller olumlu ise sonuç olumsuz olmaz.
Buradaki kıyas kurallarına göre hangi kıyas örneği geçerli bir çıkarımdır?
A) A A E B) A E A C) A I I D) A I E E) E E A

12.Güneş doğarsa gündüz olur.Gündüz olursa ortalık aydınlanır.Güneş doğarsa ortalık aydınlanır.
Yukarıdakı kıyas ne tür bir kıyastır?
A) İki öncülü de yüklemli olan Yüklemlibitişmeli kıyas
B) İki öncülü de ayrık şartlı olan şartlıbitişmeli kıyas
C) İki öncülü de bitişik şartlı olan şartlıbitişmeli kıyas
D) İki öncülü de ayrık şartlı olanyüklemli bitişmeli kıyas
E) Bir öncülü bitişik şartlı bir öncülüayrık şartlı olan şartlı bitişmeli kıyas

13. Su yüz derece sıcaklıkta kaynatılırsabuharlaşır.
Subuharlaşmamıştır.O halde su yüz derece sıcaklıktakaynatılmamıştır.
Yukarıdaki kıyas ne tür bir kıyastır?
A) Yüklemli bitişmeli kıyas
B) Seçmeli Kıyas
C) Şartlı bitişmeli kıyas
D) Hulfi Kıyas
E) Matvi Kıyas

14. I- Muhayyelât
II- Makbulât
III- Meşhurât
IV- Hadsiyat
V- Vehmiyât
Yukarıdaki önerme türlerinden hangisi Şiir türünden bir kıyasta kullanılır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

15. Bazı varlıklar bileşiktir.(Küçük Öncül)Her bileşik sonradan olmadır.(Büyük
Öncül)O Halde………………………………………
Yukarıdaki kıyas kaçıncı şekilden ve sonucu nedir?
A) İkinci Şekilden-Bazı bileşikler bazı varlıklardır.
B) Birinci şekil-Bazı varlıklar sonradan olmadır.
C) Üçüncü şekil-Her varlık sonradan olmadır.
D) Dördüncü şekil-Her varlık bileşik değildir.
E) Birinci şekil-Bazı varlıklar sonradan olma değildir.

16. Doğru ya da yanlış olmalarından daha ziyade insanı bir şeye yönlendiren veya bir şeyden nefret ettiren öncül olarak tanımlayabileceğimiz öncül aşağıdakilerden hangisidir?
A) Meşhurât B) Müsellemât C) Makbulât D) Maznunât E) Muhayyilât

17. Güneş doğarsa gündüz olur.Gündüz olursa ortalık aydınlanır.O halde………………………….
Yukarıdaki şartlı bitişmeli kıyasın sonucu hangisidir?
A) Güneş doğarsa gündüz olur
B) Ortalık aydınlanırsa gündüz olur
C) Güneş doğarsa ortalık aydınlanır.
D) Ortalık aydınlanırsa Güneş doğar
E) Gündüz olursa ortalık aydınlanır

18. Aşağıdakilerden hangisi kıyas kurallarından biri değildir?
I- Her kıyasta büyük, küçük ve orta terim bulunur
II- Orta terim her iki öncülde tümel olmalıdır
III- Orta terim sonuçta bulunamaz
IV- Küçük ve büyük terimlerin kaplamı sonuçta, öncüllerden fazla olamaz
V- Orta terim her iki öncülde tikel alınamaz.
A) I B) II C) III D) IV E) V

19. Her ne zaman güneş doğarsa gündüz olur. Her ne zaman oda aydınlık olursa gündüz olur değildir.
O halde……………………………………………..
Yukarıda iki bitişik şartlıdan oluşan kıyasın sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) O halde her ne zaman gündüz olursa güneş doğmuş değildir.
B) O halde her ne zaman oda aydınlık olursa güneş doğmuştur.
C) O halde her ne zaman gündüz olursa güneş doğmuştur.
D) O halde her ne zaman gündüz olursa oda aydınlık değildir.
E) O halde her ne zaman oda aydınlık olursa güneş doğmuş değildir.

20. Eğer bu, insan ise canlıdır; Fakat bu canlı değildir;
Öyleyse………………………………….
Yukarıdaki seçmeli kıyasın sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öyleyse bu, insan değildir.
B) Öyleyse bu, canlıdır.
C) Öyleyse bu, ne insan ne de canlı değildir.
D) Öyleyse bu, insandır.
E) Öyleyse bu, canlı değildir.

21. Aşağıdakilerden hangisi tasdik türlerinden biri değildir?
A) Yakin B) Taklit C) Zan D) Cehl-i Mürekkep E) Şüphe

22. Hangi önerme türü yakiniyatın bölümlerinden biri değildir?
A) Evveliyat B) Müşahedat C) Fıtriyyat D) Mütevatirat E) Müsellemat

23. Öncülleri vehmiyattan yapılan kıyaslara ne ad verilir?
A) Safsata B) Cedel C) Hitabet D) Burhan E) Şiir

24. Öncülleri “makbulat” denilen önermelerden yapılan beş sanattan biri hangisidir?
A) Safsata B) Cedel C) Hitabet D) Burhan E) Şiir

25. Canlılar ya bitkidir ya hayvandır ya insandır. Bu canlı bitki değildirO halde ……………………….
Yukarıdaki seçmeli kıyasın sonucu nasıl olur?
A) O halde ya hayvandır ya insandır.
B) O halde ya hayvan ya insan değildir
C) O halde ya hayvandır ya da insan değildir
D) O halde ya hayvan değildir ya insandır
E) O halde Bu canlı ya hayvan değildir ya insan değildir

26. Bir kimse, kırıc...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın