Ünite 1

ÜNİTE 1

S.1.Mantığın kelime anlamı nedir?
-Akıl,düşünme,konuşma,konuşulan yer,konuşma zamanı,güzel bir konuşma

S.2.Mntığın terim anlamınadir?
-Mantık,doğru düşünmenin yasalarını,ölçülerini ortaya koyan bir ilimdir
-Mantık,şeylerin bilgisinde aklı iyi kullanma sanatıdır.
-Mantık,dil ile ifade edilen düşüncelerin formal yasa ve şartlarının bilgisidir
-Mantık,bilinenden bilinmeyenin elde edilmesine vasıta olan bir bilimdir(konusuna göre)
-Mantık,kurallara uyulduğunda zihni hataya düşmekten koruyan bir bilim ve san'attır(görevine göre)
-Mantık,fikrin sahihini fasidinden ayırmaya insanı muktedir kılacak kuralları sunan alet ilmidir.

S.3.Farabi'ye göre mantık nedir?
=>Ruhta bulunan sözdür ve bu da kelimelerin delalet etttiği makullerdir(içten konuşma)
=>Ses ile çıkan sözdür ve insanın içinde bulunan şeyi bil bununla ifade eder(dıştan konuşma)
=>İnsanda yaratılıştan bulunan ruh kuvvetidir ki hayvanlarda bulunmayan ve insanlara mahsus olan temyiz gücü ile varlıklar birbirinden bu sayede ayırdedilir

**Mantık bilimi mantıklı düşünmenin kural ve yasalarını ortaya koyan bir disiplindir.Mantıklı düşünme ise doğru ve tutarlı düşünme demektir.Doğru ve tutarlı düşünme ise akıl yürütmenin akıl ilkeleri denen ilkelere uygun olması ile mümkün olur.

**Mantık düşünmenin oluşumundan ve düşüncenin içeriğinden bağımsız olarak düşünceler arasındaki formel akıl yürütme ilişkilerini ele alır.Akıl yürütmeleri de kendi içinde geçerlilik ve geçersizlik yönünden inceleyerek geçerli akıl yürütme formlarının bilgisine ulaşmaya çalışır.

**Düşünceler ya aklın esaslı prensiplerinde ve matematikte olduğu gibi zihnin kendi içindeki hakikatlere yahut da müspet bilimlerde olduğu gibi zihinle dış alem arasındaki münasebetleri gösteren hakikatlere aittir.Her iki türlü düşüncenin nasıl elde edildiğini gösterdiği için mantık BİLİMLERİN BİLİMİdir.

**Düşünce Beraberliğini Elde Etmek İçin Gerekli Akıl İlkeleri;
=>Özdeşlik ilkesi,çelişmezlik ilkesi,üçüncü şıkkın çelişmezliği ilkesi,yeter-sebep ilkesi

S.4.Bir mantık ilkesi olduğu halde aynı zamanda varlık ilkesi olan akıl ilkesi nedir?
-Yeter-sebep ilkesidir

S.5.Çelişikliğin tanımını ilk kim yapmıştır?
-Aristoteles

s.6.Aristoteles'e göre çelişikliğin şartları nelerdir?
-Aynı niteliğin,aynı zamanda,aynı özneye,aynı bakımdan,hem ait olması hem de ait olmaması imkansızdır.(şuan ders anlatan hoca aynı anda hem bıyıklı hem bıyıksız olamaz:)

S.7.Yeter sebep ilkesi varlığa uygulandığında ortaya çıkan ilkeler hangileridir?
-a.sebeplilik ilkesi:Her olayn bir sebebi vardır.(tabiatta aynı şartlar altında aynı sebepler aynı sonuçları meydana getirirler.suyun kaynaması)
b.amaçlılık ilkesi:varolan herşeyin bir amacı vardır.(kulak duymak için...)

S.8.Zihnin tabiat ve olaylara uygun olan düşüncelerine ne denir?
-Gerçek(hakikat/truth)denir

S.9.Zihnin kendi içindeki uygun(tutarlı)düşüncelerine ne denir?
-Gerçeklik(sahih/valid)denir

**Akıl doğruluğu:Akıl yürütmede basamaklar arasında tutarlılık veya akla yatkınlık olursa buna doğru denir.Bu tutarlılık veya akla yatkınlık akıl ve mantık ilkelerine uygunluk demektir.

**Olgu doğruluğu:Bir hüküm ile onun ifade ettiği obje arasında uygunluk sözkonusudur.Gerek tabiat gerekse insan ve toplumbilimlerinin doğruları bu tür doğrulardandır.

S.10.Formal mantık nedir?
-Düşünülen maddeyi değil düşünen zihni ele alan; zihnin işleyiş kanunlarını doğru işlemesi için gerekli kural ve şartları gösterip doğru hükümler vermeyi ve gerekli çıkarımlarda bulunmayı öğreten mantıktır.(bir hükümden diğer hükümlerin nasıl çıkarıldığını gösterir)

S.11.Formal mantığın kurucusu kimdir?
-Aristo'dur

S.12.Formal mantık unsurları nelerdir?
-Terimler(lafızlar,kavramlar,f
ikirler)
-Önermeler(hükümler)
-Akıl yürütmeler(istidlaller,muhakemeler)

... **İnformal Mantık:Zihnin konusu olan maddelere uygulanması bakımından işleyiş kanunları incelenir.Zihnin konusu bilinç ve idrakin objesi olan her türlü tabiat, ruh ve toplum olaylarıdır.

**İnformal Mantığın Alanı(tatbiki mantık):
-İlmiveya günlük hayatta ortaya çıkan belirsiz ifadelere nasıl açıklık kazandırılacağı
-Önermelerin içerik yönünden(doğru-yanlış..)duruml
arının nasıl araştırılacağı
-Kesin olmayan tahminlere ve zanlara nasıl kesinlik kazandırılabileceği
-Az çok birbirine benzeyendurumlar karşısında analojilerin gücünün nasışl belirleneceği
-Tümdengelim metodunun işleyişi ve değerinin ne olduğu
-Delillerin doğruluğu-yanlışlığı;tamlığı-eksikliği;sağlamlığı-bozukluğu(
mantık yanlışları)
-Çeşitli ilimlere konu olan olayların nasıl inceleneceği,bu incelemede hangi metotların takip edilebileceği.

S.13.Mantığın konusu nelerdir?
- Terimler,önermeler, akıl yürütmeler

**mantık 9 bölümden oluşur.4ü formel,5i informel mantık.

S.14.Formel mantık nelerden oluşur?
-Beş tümel
-Kategoriler
-Önermeler
-Kıyas

S.14.İnformel mantık nelerden oluşur?
-Burhan
-Cedel
-Hitabet
-Şiir
-Safata

S.15.Mantığın gayesi nedir?
-Zihni düşüncede yanlışa düşmekten,tutarsızlıktan korumaktır

S.16.Mantığın kullanıldığı alanlar nelerdir?
-Kişisel alan
-Sosyal ve pratik hayat
-Bilimsel ve felsefi alan
-Teknik alan

S.17.Mantıklı bir kişi nelere dikkat etmelidir?
-Tutarlı olmak;birbiriyle çelişen düşünce inanç ve iddialara zihnde yer vermemek
-Yeterince ve güvenilir yoldan delgelenmemiş hiçbir iddia ve teoriyi doğru kabul etmemek

S.18.Mantığı da ahlak gibi mutluluk yoluna yönelten bir vasıta olarak gören islam düşünürü kimdir?
-Farabi

S.19."Mantık ilminden nasibi olmayanın ilmine güvenilmez"diyen islam düşünürü kimdir?
-Gazali

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın