>
Forum
>
๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑
>
Tasavvuf Eserleri
>
Kutul Kulub
>
Din Kardeşliği
Sayfa: [
1
]
2
Aşağı git
« önceki
sonraki »
Yazdır
Gönderen
Konu: Din Kardeşliği (Okunma Sayısı 15095 defa)
10 Ocak 2010, 18:43:49
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
Çevrimdışı
Cinsiyet:
Mesaj Sayısı: 25.839
Din Kardeşliği
«
:
10 Ocak 2010, 18:43:49 »
Din Kardeşliği, Din Kardeşlerinin Sevgi Ve Dostlukları, Kardeşliğin Hükümleri Ve Dostların Sıfatları Hakkındadır
Allah Teala, mümin kullarına ´din sayesinde büyük bir nimet lütfettiğini hatırlatarak ayrı ayrı iken kalplerini kaynaştırdığını ve O´nun nimeti sayesinde kardeş olduklarını, takva ve iyilik üzerinde kucaklaştıklarını bildirmektedir. Ardından onlara lütfettiği takva nimetini hatırlatmakta, ipine ve hidayetine toptan sarılmalarını emretmekte ve dağılıp parçalanmadan sakındırmaktadır. Hepsinin aynı yurda toplanacaklarını haber vermekte ve bunu da Zat´ın-dan bir minnet olarak takdim etmektedir. Çünkü O, müminleri bir ateş çukurunun kenarından çekip kurtarmıştı. Bu, O´nun büyüklüğüne işaret eden delillerden ve hidayet yollarından biriydi.
Allah Teala bütün bu hususları ihtiva edecek şekilde şöyle buyurmaktadır:
"Ey iman edenler! Allah´tan korkulması gerektiği gibi korkun ve ancak O´na teslim olan müslümanlardan olarak ölün!
Hepiniz toptan Allah´ın ipine sanlın bölünüp ayrılmayın!
Allah´ın üzerinizdeki nimetini hatırlayın
; Hani siz birbirinize düşman idiniz de Allah kalplerinizi kaynaştırmış ve O´nun lütfü ile kardeş oluvermiştiniz.
Siz bir ateş çukurunun tam kenarında iken oraya düşmekten de sizi O kurtarmıştı. Allah size ayetlerini böyle açıklıyor, ta ki hidayete eresiniz". (Al-i îmran/102-103)
Allah için kardeşlik, yolculukta ve ikamette O´nun için dostluk ve karşılıklı sevgi, amel ehline gereken yollardandır. İhtiva ettiği faziletlerden dolayı her yolun kendine mahsus yolcuları vardır.
Bunlar, Allah Teala ve Allah Resulü (sav) tarafından tavsiye edilmiş ve özendirilmiş yollardır. Allah Teala için sevmek, imanın en kuvvetli kulplarından biridir. O´nun rızası için kaynaşmak, dostlukta bulunmak ve ziyaretleşmek takva ehlinin en mühim vasıtalarından biridir.
Konuyla ilgili rivayetler hayli fazladır. Bunlar, din kardeşliğini, dostluk ve sevişmeyi teşvik eden ifadelerle doludur. Ancak burada sözkonusu rivayetlerin tamamını sıralamaya çalışmayıp her bahisle ilgili olanları özetleyerek nakledeceğiz. Kardeşlik konusunda güzel görülen fiilleri ve bunlarla ilgili hususları etraflıca ele alacağız. İlk olarak tanışma (=Ta´arruf) konusunda Tabiun´dan farklı görüşler aktarılmıştır. Mesela biri şöyle demiştir: Tanıdıkları azaltın, böylesi dininiz için daha güvenlidir, ahirette daha az rezil olmanızı sağlar ve üzerinizdeki hukukun az olmasını temin eder.
Çünkü şöyle bir deyiş vardır:
Tanıdıklar çoğaldıkça hukuk da çoğalır. Dostluk uzadıkça karşılıklı hukuka riayet daha da güç kazanır.
Hatta biri şöyle demiştir:
Tanıdığından daha kötü birini görebilir misin?! Bunlara göre tanıdıkların sayıca az olması, kişi için daha hayırlıdır.
Bu görüşte olanlardan birinin şöyle dediği rivayet edilmiştir
: Tanığını tanımazlıktan gel, tanımadığınla tanışma! Bu görüşte olanlar arasında; Süfyan-ı Sevri (ra), İbrahim b. Edhem (ra), Davud et-Ta´î (ra), Fudayl b. Iyaz (ra), Süleyman el-Hawas (ra), Yusuf b. Es-bat (ra), Huzeyfe el-Mar´aşi (ra) ve Bişr el-Hâfi (ra) gibi şahsiyetler vardır.
Tabiun´un çoğunluğu ise, din kardeşlerinin çokluğunun müste-hap olduğunu ifade etmişlerdir. Onlar, müminlerle kaynaşmayı ve sevişmeyi tavsiye edenlerdir. Çünkü bu, varlık zamanı bir güzellik, darlıkta ise bir destek, iyilik ve takva üzerinde yardımlaşma ve dinî kaynşmadır.
Bu görüşte olanlardan bir zat şöyle demiştir:
Dostlarınızın sayısını arttırın. Her müminin bir şefaat hakkı vardır. Umulur ki mümin bir kardeşinizin şefaatine nail olursunuz. Bu görüşü paylaşanlar; birbirlerine din kardeşliğini emreder, kaynaşmaya teşvik ederlerdi.
Bir zatın şöyle dediği rivayet edilmiştir:
Mümine mağfiret edildiği zaman diğer kardeşleri için şefaatte bulunur. Garib bir hadiste de Allah Resulü´nün (sav) "İman eden ve salih amel işleyenlere icabet eder ve onlara lütfundan daha fazla verir" (Şura/26)
ayetinin tefsiriyle ilgili olarak şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
Müminleri din kardeşleri için şefaatçi kılar ve hep beraber cennete girmelerini temin eder.
Bu görüşte olanlara örnek olarak da, Said b. el-Müseyyeb (ra), eş-Şa´bi (ra), İbni Ebi Leyla (ra), Hişam b. Urve (ra), İbni Şübrüme (ra), Kadı Şüreyh (ra), Şüreyk b. Abdullah (ra), İbni Uyeyne (ra), İbnü´l-Mübarek (ra), İmam Şafii (ra) ve Ahmed b. Hanbel´i (ra) gösterebiliriz.
Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"(Kıyamet günü) bana en yakın oturacak olanlarınız; ahlaken en güzelleriniz, yardımsever ve herkese ısınıp ısıtanlarınız olacaktır". Bir başka hadislerinde de şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: "Mümin ısınılan kimsedir. (İnsanlara) ısınmayan ve aralarını ısıtmayan kimseden hayır çıkmaz".[126]
Değerli bir zatın şöyle dediği rivayet edilmiştir:
Bu ümmetten kalrılıcak şeylerin ilki huşu, ikincisi vera´, üçüncüsü emanet duygusu, dördüncüsü de kaynaşma ve sıcaklıktır (=ülfet).
Bir hadislerinde de Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Allah Teala hayır dilediği kuluna salih bir dost bahşeder; unuttuğunda hatırlatır, hatırladığında yapması için yardım eder".
Başka bir hadiste de şöyle buyrulmaktadır:
"İki din kardeşinin karşılaştıkları andaki durumları, biri diğerini yıkayan ellerin durumuna benzer. İki mümin bir araya geldiklerinde, Allah Teala onlardan biri vasıtasıyla diğerine bir iyilik temin eder".
Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Her kim Allah için kardeş olursa, Allah Teala onu cennette bir derece yükseltir. Bu dereceyi amellerinden biriyle kazanması mümkün de-ğilir". Veciz bir sözde de şöyle denilmektedir:
iki din kardeşinden biri, diğerinden daha yüksek bir makamda ise, çocukların babalara, yakınların birbirlerine katılması gibi, din kardeşinin makamına yükseltilir. Çünkü din kardeşliği, gerçek doğum gibi sağlam bir bağdır.
Allah Teala bu mey anda şöyle buyurmuştur
: "Onları zürriyetlerine kattık ve amellerinden de hiç bir şeyi eksiltmedik". (Tur/21); Bizim ne şefaatçilerimiz, ne de samimi bir dostumuz yok". (Şu-ara/101) Buradaki samimi ´hamım´ kelimesinin ´hemîm´ yani yakından ilgilenen, özen gösteren manasında olması da mümkündür.
Allah Resulü´nün de (sav) bir hadislerinde şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Mümin, kardeşi çok olandır".
Bu meyanda Ömer´den de (ra) şu iki söz rivayet edilmiştir:
Kula islamdan sonra bahşedilen en büyük hayır salih bir din kardeşidir; Sizden biri din kardeşinden bir sevgi gördüğünde ona sarılsın! Bu tür dostlara isabet edebilmek gedçekten de zordur.
Hikmet ehlinden bir zat da konuyla ilgili olarak şöyle bir manzume söylemiştir:
Kavuşamaz nefs çok aramasına rağmen, Emin bir dosttan daha leziz bir tada, Salih bir din kardeşinin kaçırmışsa sevgisini, Durgunluğu kesindir o kimsenin istemese de.
Bu manzumenin ikinci mısrasında bahsedilen kimsenin, kesin olarak aldanmış biri olduğu söylenmiştir.
Geçmiş milletlerin kıssaları arasında şöyle bir hadise anlatılmıştır: Allah Teala, Musa peygambere (as) vahyederek şöyle buyurmuştu
: Ey İmran´ın oğlu! Uyanık ol ve kendine gerçek kardeşler bul! Beni mutlu etme çabanda sana destek olmayan bütün dost ve arkadaş bildiklerin düşmanlarındır unutma!
Davud peygamberle (as) ilgili olarak da benzer bir kıssa nakledilmiştir:
Allah Teala, ona şöyle vahyetmişti: Ey Davud! Ne oluyor da yalnız başına ve terkedilmiş olduğunu görüyorum?!
Davud (as) şöyle dedi
: Allahım, Senin için halkı terkettim. Bunun üzerine Allah Teala kendisine vahyetti: Ey Davud! Uyanık ol ve kendine din kardeşleri edin! Beni mutlu etme çabanda sana destek olmayan dosttan uzak dur ve Öylesiyle arkadaşlık etme! Çünkü o düşmanındır ve kalbini katılaştırarak seni Ben´den uzaklaştırır.
Allah Resulü´nün de (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Isıtanlar olun, soğutanlar olmayın".
Bir başka hadis de şöyledir
: "Allah Teala için en sevimli olanınız, kaynaşan ve kaynaştıranlardır. O´nun en çok buğzettiği ise, kovuculuk edenler ve kardeşlerin arasını açanlardır".[127]
Davud (as) hakkında rivayet edilen kıssalardan biri de şudur;
O, Rabbine ´Ey Rabbim! Bütün insanların beni sevmeleri ve Seninle muamelemin sıhhatli olması nasıl mümkün olur?´ demişti. Allah Teala da şöyle buyurdu: İnsanlara onların tabiatlarına göre yaklaş ve Benimle arandaki ilişkiyi güzelleştir! Bir başka rivayette ise şöyle buyurduğu haber verilmektedir: Ehli dünyaya, dünya ahlakıyla, ehli ahirete ahiret ahlakıyla yaklaş!
Şa´bi Savhan´m yeğeni Zeydan´a şöyle dediğini nakletmiştir:
Baban beni senden çok severdi. Ben de seni oğlumdan çok severim. Sana tavsiye edeceğim iki hasleti iyi muhafaza et: Mümine içten bir ihlasla yaklaş! Günahkâr facirlere ise güzel ahlak ile davran. Çünkü o, güzel ahlakından memnun kalacaktır. Mümine karşı ihlaslı ve samimi olman gerekir.
Ebu´d-Derda (ra) ise şöyle demiştir:
Öyle kimseler vr ki yüzlerine teşekkür ederken kalplerimiz onları lanetliyor!
Bu mesajın devamını görebilmek için
kayıt olun
ya da
giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Kayıtlı
İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler
Müslüman
Anahtar Kelime
Pasif
Mesajlar: 132.042
Re: Din Kardeşliği
«
Posted on:
28 Mart 2024, 11:39:35 »
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.
Anahtar Kelimeler:
Din Kardeşliği rüya tabiri,Din Kardeşliği mekke canlı, Din Kardeşliği kabe canlı yayın, Din Kardeşliği Üç boyutlu kuran oku Din Kardeşliği kuran ı kerim, Din Kardeşliği peygamber kıssaları,Din Kardeşliği ilitam ders soruları, Din Kardeşliğiönlisans arapça,
Logged
10 Ocak 2010, 18:51:38
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
Çevrimdışı
Cinsiyet:
Mesaj Sayısı: 25.839
Ynt: Din Kardeşliği
«
Yanıtla #1 :
10 Ocak 2010, 18:51:38 »
Konuyla ilgili olarak rivayet edilen Muaz (ra) hadisi de şöyledir:
Ebu İdris el-Havalani (ra) ona, ´Seni Allah için seviyorum´ demişti. Bunun üzerine Muaz (ra) şöyle dedi: Müjdeler olsun sana! Müjdeler!
Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğunu işittim:
"Kıyamet günü arşın çevresine insanlardan bir zümre için oturacakları sandalyeler konur. Yüzleri- ondördündeki ay gibi parlaktır. Bütün insanlar korku içindeyken onlar korkmazlar. Herkes endişe içindeyken onlar endişelenmezler. Onlar Allah Teala´nın veli kullarıdır. Ne korku vardır onlar için, ne de üzüleceklerdir! Onların kimler olduğu soruldu. Allah Resulü (sav) de, ´Birbirlerini Allah için sevenler* buyurdu".
Benzer bir hadis Ebu Hüreyre (ra) tarafından da rivayet edilmiştir:
"Arşın çevresinde nurdan koltuklar vardır. Onların üzerinde de giysileri nurdan bir topluluk olacaktır. Yüzleri de nur olan bu kimseler, ne peygamberler, ne de şehitler zümresindendirler. Peygamberler de, şehitler de onlara gıpta ederler. ´Ey Allah Resulü! Bize onların kim olduğunu söyle´ dediklerinde ´Birbirlerini Allah için sevenler, Allah»için aynı meclisi paylaşanlar, birbirlerini Allah için ziyaret edenler buyurdu".
Ibade b. Samit´ten (ra) rivayet edilen hadis ise şöyledir: "Allah Teala buyurdu ki:
Muhabbetim; birbirlerini Benim için seven, Benim için ziyaretleşen, Benim için birbirlerine harcayan ve birbirlerine Benim için sadaka verenlere haktır".[129] İbni Mesud (ra), "Yeryüzünde olanların hepsini harcasan da onların kalplerini kaynaş-tıramazdın. Fakat Allah onları kaynaştırdı" (Enfal/63)
ayetiyle ilgili olarak şöyle demiştir:
Bu ayet, birbirlerini Allah için sevenler hakkında nazil olmuştur.
Ebu Bişr, Mücahid´den (ra) şunu nakletmiştir:
Allah için sevi-şenler bir araya gelip de birbirlerine tebessüm ettiklerinde, kışın ağaç yapmaklarının kuruyup dökülmesi gibi günahları dökülüp gider.
Bir hadislerinde de Allah Resulü´nün şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Yedi kimse, arşın gölgesi dışında hiç bir gölgenin bulunmadığı günde Allah Teala tarafından gölgelenecektir: ... Allah için kardeş olan, bu niyetle bir araya gelip bu niyetle ayrılanlar"[130]
Fudayl b. Iyaz (ra) ve diğerleri şöyle derlerdi:
Müslümanın din kardeşinin yüzüne sevgi ve merhamet hisleriyle dolu bir bakışı dahi ibadettir.
Allah için sevişme, ancak şu şartlara riayet edildiğinde sözkonu-su olabilir:
Biraraya gelindiğinde karşılıklı merhamet; Uzaktayken biraraya gelme arzusu; Dürüstlük; Gıybetten sakınma; Vefakârlık; Aşinalık; Kabalık etmeme; Soğukluk hissine kapılmama; Güler-yüzlülük; Çekingenliğin kalkması;
Fudayl b. Iyaz (ra) şöyle derdi:
Gıybet olduğunda kardeşlik de biter. Cüneyd (ra) ise şöyle demiştir: İki kişi, Allah için kardeş olduklarında, birbirlerinden çekinmez ve yalnızlık hissine kapılmazlar. Bu, ancak bir eksiklikten dolayı olabilir.
Bu babda Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"İki kişi birbirlerini Allah için sevdiklerinde, içlerinde Allah´a en sevimli geleni, kardeşini en çok sevendir".
Başka bir hadiste ise şöyle buyurduğu rivayet edilmektedir:
"Allah için sevişenlerin O´na en sevimli geleni, kardeşine karşı daha çok şefkat gösterendir".
Meşhur bir hadiste de Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmektedir
: "Kişi, sevdiğini Allah için sevmedikçe imanın tadını alamaz".[131]
İbni Abbas (ra), İkrime´ye (ra) vasiyetinde şöyle demiştir:
Kardeşini gıyabında, ancak işittiğinde hoşlanacağı şekilde konuş. Affedilmeni istediğin gibi onu da affet.
Başka bir zat ise şöyle demiştir:
Bir din kadeşim yanımda anılırken, orada oturuyor olduğunu canlandırmadan konuşmam ve işittiğinde hoşuna gitmeyecek bir şey söylemem. Bir diğeri ise şöyle demiştir: Bir din kardeşim gıyabında anıldığı zaman derhal kendimi onun yerine koyarım ve onun hakkında kendi hakkımda konuşulmasını istediğim gibi konuşurum.
İslamda dürüstlüğün ve sıdkın ölçüsü de budur. Kişinin müslü-man olması, kendi için istediğini kardeşi için de isteyebilmesi, kendisi için istemediğini din kardeşi için de istememesidir.
Ediblerden biri şöyle demiştir
: Bir dostundan, kendisinden isteyemeyeceği bir şey isteyen kimse ona haksızlık etmiştir. Kendisinden isteyebileceği bir şey isteyen kimse de onu yormuş olur. Böyle bir isteği olmayan ise, dostuna lütufta bulunmuştur.
Aynı anlamda başka bir edip de şöyle demiştir:
Dostlarının içinde kendini haketmediği bir yere koyan kimse günah işlediği gibi dostları da buna rıza göstererek günah işlemişlerdir. Kendini ha-kettiği yere koyan kimse hem kendini, lıem de dostlarını yormuş demektir. Hakettiği yerin altına koyan ise, hem kurtulmuş, hem de dostlarını kurtarmış demektir. İşte bu nedenledir ki eskiler din kardeşliğine çok büyük bir değer vermişlerdir. Çünkü işin özü budur.
Konuyla ilgili rivayetlerden birinde şöyle denilmiştir:
İki şey vardır ki çok yücedirler ve her keresinde daha da yücelirler: Helal para ve huzur bulunan emin bir dost.
Yahya b. Muaz (ra) ise şöyle demiştir: Devrimizde yüceltilen üç şey vardır
: Biri de vefaya dayalı din kardeşliğidir. Vefa ile kasdedi-len; kişinin gıyabında, varlığında olduğu gibi konuşmak ve davranmaktır. Buna ölüm hali ve kendisinden sonra ailesi de dahildir. İşte gerçek vefa budur.
Allah Resulü (sav) vefanın bu türünü din kardeşliğinin şartı olarak takdim etmiş ve şöyle buyurmuştur:
"Bunun üzerine biraraya gelir, bunun üzerine ayrılırlar". Böyle bir kardeşliğin ödülünün de Kıyamet günü arş ile gölgelenmek olduğunu bildirmiştir.
Ediplerden biri de vefanın bu şekli hakkında şöyle demiştir:
Öldükten sonra gösterilen az vefa, hayatta iken gösterilen çok vefadan hayırlıdır. Hasan (ra) ve diğerlerinin anlattıklarına göre Selef-i Salih de böyle düşünürlerdi.
Bu meyanda şöyle denilmiştir:
Seleften bir zat ardında aile bırakarak vefat ettiğinde onun samimi dostu ailesine kırk yıl boyunca bakar ve aile reislerinin kaybından başka hiç bir hissetmemelerini temin ederdi.
Rivayete göre Mesruk (ra) ağır bir borca girmişti. Kardeşi Hay-seme´nin de borcu vardı. Mesruk (ra) Hayseme´nin alacaklısına gidip onun borcunu ödedi. Hayseme´nin bundan haberi yoktu. Hayse-me de bu esnada gizlice Mesruk´un borcunu ödemekteydi.
Din kardeşliğinin özü, kardeşini huzurunda da gıyabında da samimi olarak sevmek, kalbi dille bir kılmak, içyüzüyle dışyüzünü ister toplum içinde ister yalnızken farkettirmemektir. Bu noktalarda farklılık olmadığı zaman, kardeşliğin samimiliği ortaya çıkmış olur. Eğer farklılaşma sözkonusu ise, o zaman kardeşlikte ikiyüzlülük, sevgide bölünme var demektir. Bu, dinde bir musibet, müminlerin yolları üzerinde bir tuzaktır. Böyle bir durum, imanın hakika-tıyla da bağdaşmaz.
Ebu Rezin el-Ukayli (ra), Allah Resulü´ne (sav) bir şey sormuş, O da bir takım şartlar koymuştu. Şartlardan biri de, nesep bağı bulunmayan birini Allah rızası için sevmekti.
Allah için sevmenin temel şartı, taraflar arasında bir akrabalık bağının veya bir iyiliğin bulunmasının gerekmemesidir.
Bu konuda Allah Resulü´nün (sav) şöyle bir hadise anlattığı rivayet edilmiştir:
"Kişi, başka bir beldedeki din kardeşini ziyaret etmek için yola çıktığında Allah Teala yolunun ortasına onu gözleyen bir melek koyar. Melek, ´Nereye gidiyorsun?´ diye sorduğunda ´Filan beldedeki din kardeşimin ziyaretine´ der. Bunun üzerine melek, ´Onunla aranda bir akrabalık veya sana dokunmuş bir iyiliği var mı?´ diye sorar. Adam ´Hayır, ben onu sırf Allah için sevdim´ der. Bu cevap üzerine melek, ´Ben Allah Teala´nın elçisiyim. Sen onu sevdiğin için Allah Teala da seni sevdi´ der".[132]
Ömer b. Hattab (ra) ve oğlu Abdullah´tan (ra) şu söz rivayet edilmiştir:
Bir adanı, gündüz oruç tutup iftar etmeksizn gece boyunca namaz kılsa ve nefsiyle mücahede etse, birilerim Allah için sevip yine birilerine Allah için buğzetmedikçe yaptıklarının hiç bir faydasim görmez!
Bu konuda Allah Resulü´nden (sav) şu hadis rivayet edilmiştir:
"O, ashabına imanın en sağlam kulpunun hangisi olduğunu sormuştu. Sahabe, ´Namaz´ dediler. ´Güzeldir, ama değil´ buyurdu. ´Hac´ dediler, ´Güzeldir, ama değil´ buyurdu. ´Cihad* dediler, ´Güzeldir, ama değil´ buyurdu. Bunun üzerine ´Sen söyle ey Allah Resulü!´ dediler. O da, ´İmanın en sağlam kulpu, Allah için sevmek ve O´nun için buğzetmektir buyurdu".
Sahabe, sevilen bir din kardeşinin hal bakımından değişmesi durumunda ne yapılması gerektiği, ona buğzedilip edilmeyeceği hususunda farklı görüş belirtmişlerdir.
Bu konuda Ebu Zer (ra) şöyle demiştir:
Sevdiğim kimsenin hali değişirse, daha önce sevdiğim gibi buğzederim.
Ebu´d-Derda (ra) hakkında ise şöyle bir hadise nakledilmiştir:
Meclisine sürekli gelen ve Allah için sevdiği bir genç vardı. Ona yaşlılardan fazla değer verir ve kendisine yakın tutardı. Hatta genç adamı çekemeyenler bile vardı. Genç büyük bir günah işledi. Çekemeyenler derhal Ebu´d-Derda´ya (ra) gelip durumu haber verdiler ve ´Onu meclisinden uzaklaştıracaksın değil mi?´ dedile...
[
Bu mesajın devamını görebilmek için
kayıt olun
ya da
giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Kayıtlı
İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler
10 Ocak 2010, 19:00:39
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
Çevrimdışı
Cinsiyet:
Mesaj Sayısı: 25.839
Ynt: Din Kardeşliği
«
Yanıtla #2 :
10 Ocak 2010, 19:00:39 »
Alim ile cahil ve salih ile günah işleyen arasında da Allah için kardeşlik ve dostluk oluşabilir. Bunun gayesi de, dindarlığın takviyesi ve taraflardan birinin diğerini Allah Teala´ya yaklaştırmaya çalışması olabilir. Bu noktada makam bakımından üstte olan dostuyla ilgili olarak bir takım niyetlere sahip olabilir. Bu niyetler, din kardeşinin ahlakını güzelleştirmek, amellerini İslah etmek ya da daha farklı güzellikler olabilir. Her müminin, amelini düzelten bir dostu vardır. Bu görevi yapması beklenen biri vardır. Mümin, bir anda ve tamamen helak olmaz. Kendisine şefkatle yaklaşan bir dostu, alim veya salih bir zatın tevazusu ona destek olur. O da bunları, kendi üstünde görür. Onlar, müminin ayıbını örter, başkalarının onu kınamalarına fırsat vermezler.
Din kardeşliğinde izlenen bunlar gibi bir çok yol daha vardır. Hepsinde de asıl olan güzel niyetlerdir. Bunları bilmeyen kimse, kendinden daha yukarıda birinden bunları öğrenmeli, o da hem ilmiyle, hem de malıyla ona yardımcı olmalıdır. Fakirlikteki bilgisizlik, zenginlikteki bilgisizlikten çok daha zordur. Kişinin ilim ihtiyacı, para ihtiyacından aşağı değildir.
Fudayl b. Iyaz şöyle demiştir:
Dosta ´sadık´ denilmesi arkadaşına sadaka vermesinden, ´refik´ denilmesi ise iyi davranması ve refakatinden dolayıdır. Dostunuz daha fakirse ona paranızla rıfk yani şefkat ve dostluk gösterin. Eğer ilim bakımından üstünseniz, o zaman da ilimle şefkat ve dostluk gösterin. Herkes dostuyla ilişkisinde dürüst ve samimi olmalı, onu toplum içinde kınamamalı, kusurunu araştırmamahdır.
Denilmiştir ki
: Müminlerin nasihatleri, kulaklarındaki küpeler gibidir.
Cafer b. Burkan şunu anlatmıştır:
Meymun b. Mehran bana şöyle demişti:
İstemediğim şeyleri yüzüme karşı söyle! Müminin din kardeşine nasihati ve dürüstlüğü, hoşlanmadığı şeyleri yüzüne söylemedikçe ortaya çıkmaz. Eğer kardeşi samimi ise, bu sözlerden dolayı ona kızmayacaktır. Ama sevgisinde samimi değilse o zaman Öfkelenecek ve söylediklerinden hoşlanmayacaktır. Bu da dostluğun yalan olduğunu gösterir.
Allah Teala yalancılar hakkında şöyle buyurmaktadır:
"Ama dürüst olanları sevmezsiniz". (A´raf/79)
Salihlerden bir zat şöyle demiştir: En sevdiğim kişi, ayıp ve kusurlarımı gösteren kimsedir. Ömer b. Hattab (ra) din kardeşlerini bu şekilde yönlendirir ve emirler verirdi. ´Din kardeşine kusurlarını gösteren kimseye Allah merhamet buyursun!´
Mus´ir b. Keddam´a, ´Kusurlarının sana bildirilmesini ister misin?´
diye sorulmuş o da şu cevabı vermişti
: Başbaşa iken söylen-mişse evet!
Ama meclis içinde beni küçük düşürerek söylenirse hayır! Selef-i Salih´in güzel ahlakından biri de şuydu:
Onlar içlerinden birinin ahlakını beğenmediklerinde başbaşa iken kendisine söyler veya yazdıkları bir notla kendisine iletirlerdi. İşte Öğüt vermek ile rezil etmek arasındaki fark! Gizlice yapılan nasihat, toplum içinde yapılan ise rezil etmedir. İkinci tür nasihat-larda niyet genellikle sıhhatli değildir. Çünkü onda, muhatabı zor duruma düşüren bir çirkinlik sözkonusudur. Kınamakla ayıplamak arasındaki fark da böyledir. Kınama (=îtâb) başbaşa iken yapılır. Ayıplama (=Tevbîh) ise insanların huzurunda yapılır.
Allah Teala da mümin kullarını huzurunda yalnız iken kınar ve onun bu halini örter. Günahlarını gizliden bildirir. Bunlar arasında kiminin amel defteri mühürlü olarak verilir ve cennete götürülürler. Cennete yaklaşıldığında mühürlü defterleri verilir ve okumaları sağlanır.
Ayıplananlar ise şahitlerin huzurunda çağrılırlar. Orada bekleyenlerin hepsi onların rezaletine muttali olurlar. Bu durum azaplarının arttırılmasına sebep olur.
İdare etmekle (=Müdârat) ile iki yüzlülük (=Müdâhenet) arasındaki fark da böyledir. İdare etmek, Allah rızası için ve ahiret uğrunda gösterilen davranış biçimidir. Bu, bir borç verilmesi, mümin kardeşinizin günahtan uzak tutulması ve kalbinin İslah edilmesi gibi ulvi gayelerle başvurulan bir yoldur. îki yüzlülük ise, dünyevi bir çıkar elde etmek ve nefsani arzuları tatmin etmek için yapılır. Gıpta etmek ile haset etmek arasında da böyle bir farklılık vardır. Gıpta etmek, din kardeşinizde gördüğünüz bir şeyin sizde de olmasını istemeniz ve onu yitirmesini temenni etmemenizdir. Bilakis onda kalmasını ve devamlı olmasını dilemeniz dir. Hased ise, din kardeşinizde gördüğünüz bir şeyin sizde de olmasını ve onunkinin elinden çıkmasını istemeniz, elinde kalmasından rahatsızlık duy-manızdır. Bu niyetle söz veya fiil türünden bir gayret göstermeniz haddi aşma ve zulümdür. Bu ise, büyük günahlardandır.
Feraset ile su-i zan arasında da fark vardır. Feraset, din kardeşinizde gördüğünüz bir şeyden dolayı bir kanaate varmanız ve onunla ilgili bir hisse sahip olmanızdır. Bu, kötü bir şey ise onu söylememek, açıklamamak, hüküm vermemek ve kesin olacak gibi davranmamak gerekir. Aksi takdirde günah işlenmiş olur. Su-i zan ise, bir din kardeşiniz hakkında kötü bir görüşünüz bulunması, içinizdeki bir kinden dolayı hakkında kötü düşünmeniz, kendinizde-ki bir kötülük veya çirkinliği din kardeşinize yüklemeye çalışmanız ve kendinizi onunla kıyaslamanız dır. İşte su-i zan budur.
Su-i zan kalbin gıybetidir.
Bu da Allah Resulü´nün (sav) şu buyruğundan dolayı haram kılınmıştır:
"Allah Teala, mümine müminin canını, malını, namusunu ve hakkında su-i zanda bulunmasını haram kıldı".[137] Allah Resulü (sav) başka bir hadisinde de şöyle buyurmuştur: "Zandan sakının! Çünkü zan, sözlerin en yalanıdır".[138] Buraya kadar beş temel kavramı ve onların zıtlarını tanımaya, aralarındaki farkları görmeye çalıştık. Bunları iyi bilin ve gereğini yapın. Müslüman, din kardeşine malıyla, diliyle, kalbiyle ve fiilleriyle yardım etmelidir. Allah için kardeşlik bu dört unsurla olur. Eğer fiili bir yardıma ihtiyacı olursa bedeninizle, sözlü bir haksızlığa uğramışsa dilinizle, paraya ihtiyacı varsa malınızla yardımına koşmanız gerekir. Yardımın en alt derecesi kalp ile yardım olup sıkıntı ve tasasında ona manen destek olmak, sıkıntısının gitmesini temenni etmek şeklinde yapılır. Mümin, din kardeşine karşı sürekli hüsnü niyet beslemeli, gıyabında onu muhafaza etmeli, her fırsatta övgüyle anmalı, lütfunu geniş tutmalı, kusurlarım dürüp küçük hatalarını kabullenmelidir.
Konuyla ilgili olarak veciz bir sözde şöyle denilmiştir: Hiç bir insan yoktur ki iyi ve kötü yönleri bulunmasın. İyi yönleri ağır bastığında kötü yönleri sinecektir. Bu, orta yollu müminin halidir. Şefkatli bir din kardeşi, din kardeşinin bildiği güzel yönlerini anlatır. Adi münafıklar ise, kardeşiyle ilgili olarak bildiği en çirkin kusur ve ayıpları ortaya döker.
Bu babda Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Komşunun kötüsünden Allah´a sığının. O, komşusunda bir hayır gördüğü zaman örter, bir kötülük gördüğünde ise açıklar".[139]
Bu hadis, bir anlamda Allah Resulü´nün (sav) şu buyruğunun açıklamasıdır:
"Muhakkak ki büyüleyen söz de vardır". Çünkü her sözün sonunda, niçin söylendiğinin açıklaması vardır. Adamın biri Allah Resulü´nün (sav) huzurunda bir başkasını Övmüştü. Bir gün sonra aynı adam, evvelki gün övdüğü kimseyi tenkid edip ayıpladı. Allah Resulü (sav) de, ´Dün övüyordun, bugün ise yeriyorsun´ buyurdu. Adam da şöyle dedi: Allah´a yemin ederim ki dün doğru söylemiştim, bugün de yalan söylemiyorum. Çünkü dün beni memnun etmişti, ben de onunla ilgili olarak bildiğim her iyiliği anlatmıştım. Bugün ise beni kızdırdı. Ben de bildiğim bütün kötülüklerini sıraladım. Bunun üzerine Allah Resulü (sav), şöyle buyurdu: Öyle bir söz vardır ki insanı büyüler".[140] Allah Resulü (sav), böyle buyurmak suretiyle adamın sözünü beğenmediğini ifade etmiş ve onu si-hire benzetmiştir. Bilindiği üzere sihir haramdır.
O, bir başka hadisinde de şöyle buyurmuştur:
"Çirkin konuşmak ve maksatlı beyan nifakın iki şubesidir".[141] Bir diğer hadis de şöyledir: "Allah Teala size maksatlı beyanı mekruh görmüştür".
İmam Şafii´den de (ra) adaletle ilgili bir söz nakledilmiştir.
Mu-hammed b. Abdullah b. Hakem bize şunu rivayet etti: Şafii´nin (ra)şöyle dediğini işittim:
Müslümanlardan hiç biri O´na isyanı terket-medikçe Allah´a etmiş olamaz. Onlardan hiçbiri de O´na itaati ter-ketmedikçe Allah´a isyan edemez. Her kimin ibadet ve taatleri isyan ve günahlarından fazla ise o adildir. İbnu Abdi´l-Hakem bu sözün, çok zeki insanların söyleyebilecekleri sözlerden biri olduğunu belirtmiştir.
Yine Şafii (ra), arkadaşlık konusunda tam açılma ile tam kısma arasında tutulacak orta yolla ilgili olarak çok güzel bir söz söylemiştir:
İnsanlardan uzaklaşmak düşmanları çeker. Onlara tam açılmak ise bir çok kötü arkadaşı çeker. Siz, tamamen açılma ile tam daralma arasında bir yol tutun.
Allah Teala, müminleri sabır ve rahmetle niteleyerek şöyle buyurmuştur:
"Birbirlerine sabrı tavsiye ederler, birbirlerine merhameti tavsiye ederler". (Beled/17)
Başka bir ayette de onları ´zilletle niteleyerek şöyle buyurmuştur:
"Müminlere karşı zelil, inkar edenlere karşı azizdirler". (Maide/54); "Kendi aralarında merhametlidirler". (Feth/29) Bütün bunlar, mümine gösterilmesi gereken özeni göstermektedir. Dostluktaki samimiyetin özü de budur. Yine O şöyle buyurmuştur: "Ne de samimi bir dost". (Şuara/101) Yani kendisiyle ilgilenecek bir dost bulamaz.
Rivayete göre İsa (as) havarilerine şöyle de...
[
Bu mesajın devamını görebilmek için
kayıt olun
ya da
giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Kayıtlı
İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler
10 Ocak 2010, 19:07:30
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
Çevrimdışı
Cinsiyet:
Mesaj Sayısı: 25.839
Ynt: Din Kardeşliği
«
Yanıtla #3 :
10 Ocak 2010, 19:07:30 »
Madar b. İsa ve Süleyman (ra) şöyle demişlerdir:
Her kim birini sever, sonra hukukunda kusur ederse sevgisinde yalancıdır!
Ebu Süleyman ed-Darani (ra) ise aynı adam hakkında şöyle demiştir:
O, sevgisinde samimi olabilir, ama hukuka riayette cimrilik etmiştir.
Yine o şöyle demiştir:
Dünyanın tamamı benim olsa ve onu din kardeşlerimden birinin ağzına koyacak olsam, lokmasının küçük olmasını isterdim. Başka bir vesilede ise şunu söylemiştir: Kardeşlerimden birine ikram ettiğim lokmanın tadını kendi ağzımda hissederim. Din kardeşlerine ikramda bulunmak ve onlara yemek yedirmek, sevap bakımından sadakadan daha faziletli bir ameldir. Bundaki oran, akrabalara ve yakınlara verilen sadakanın, yabancılara verilenden katlarca fazla olması gibidir.
Ali (kv) şöyle demiştir:
Din kardeşime verdiğim bir dirhem, fakirlere verdiğim yüz dirhemden daha sevimlidir. Onun bir başka sözü de şudur: Hazırladığım bir yemeğe din kardeşlerimi toplamam, bir köle azat etmemden daha sevimlidir.
Hikmet ehlinden bir zat da oğluna şöyle öğütte bulunmuştu:
Ey oğul, düşmanların arasına gir, dostların arasına ise sakın girme! ´Bu nasıl olacak?´
diye sorulduğunda şöyle demiştir:
Düşmanların arasına girip aralarını bulmaya çalışmak onların dostluğunu kazandırır. Dostların arasına girmek ise düşmanlığı besler.
Hiç kimse bir din kardeşine gıyabında ihanet etmemeli, hoşlanmayacağı şekilde konuşmamalıdır. -Sözkonusu şey mubah bile olsa,- o hoşlanmıyorsa söylememek gerekir. Kardeşinin yaptığı bir fiille ilgili olarak kesin bir ilme sahip değilse-hoşlanmasa bile- hakkında konuşmamalıdır. Çünkü din kardeşi ondan daha bilgili olabileceği gibi, bildiği bir açıklama şekli de olabilir. Kardeşine hiç bir surette yalan söylememeli, sırrını ifşa etmemeli ve gıyabında kovu-culuk ya da gıybette bulunmamalıdır. Onunla ilişkisinde idareciliği gerektirecek biçimde davranmamalı, mazeret gerektirecek bir şeyler yapmamalı, sevmediği veya ona güç gelecek bir şey için onu zorlamamalıdır.
Abbas (ra), oğlu Abdullah´a (ra) şöyle demişti:
-Ömer b. Hattab´ı (ra) ima ederek- Bu adamın seni yaşlıların önüne geçirdiğini ve kendisine çok yakın tuttuğunu görüyorum. Şu üç öğüdümü iyi koru: Onun sırrını ifşa etme! Huzurunda kimseyi çekiştirme! Yalanına tanık olmasın!
Bununla ilgili rivayetlerden birinde de şu ifade yeralmıştır
: Onun emrine karşı çıkma ve ona asla ihanet etme!
İbni Abbas (ra) şöyle demiştir: Bunu Şa´bi´ye anlattım, o da rivayet etti. O şöyle demiştir:
Her bir kelime bin kelimeden daha hayırlıdır. Kimi kelime de onbin kelimeden daha hayırlıdır. Seleften bir zat kardeşlerinden birine bir sır vermişti. Ardından da, ´Onu hıfzettin mi yoksa unuttun mu?´ diye sormuştu. Kardeşi de, ´Unuttum´demişti.
Ediplerden birine şöyle denilmişti: Sırrı nasıl korursun? O da şu cevabı vermişti
: Onun mezarı olurum! Aynı soru başka birine sorulduğunda, o da şöyle karşılık vermişti: Haber vereni bilerek inkar eder, haber almak isteyene de yemin verdiririm. Sır koruma hakkında işittiğimiz en güzel söz, şeyhlerimizden birinin bir kardeşinden naklettiği şu rivayette geçmektedir. İkisi birlikte şair Abdullah b. Mu´tez´i ziyaret etmiş ve sırrı muhafaza etmek hakkında bir şiir söylemelerini istemişlerdi:
Sır emanetgâhımı saklamak için hazırlık yaptım, Ve onu sineme gömdüm; sinem sırrın mezarı oldu.
Onun yanından çıkmıştık ki Muhammed b. Davud el-İsbaha-ni´yle karşılaştık. Nereden geldiğimizi sorunca İbnü´l-Mu´tezz´in şiirinden sözettik. Bizi durdurup az düşündü. Ardından da ´Şimdi benim sözümü dinleyin´ diyerek şu şiiri okudu:
Sır, ne sinemde yer alır ne de mezarda, Çünkü gömülenin bir gün çıkacağını bilirim, Ama ben, unuturum onu sanki, Daha önce öyle bir şey duymamış gibi. Sırrı kendimle aramda saklamak caiz olsaydı, İç organlarımdan başka hiçbiri onu bilmezdi.
Allah Resulü (sav), konuyla ilgili olarak şöyle buyurmuştur
: "Arkadaşların en kötüsü, kendisini idare etmek zorunda kaldığın ve sürekli özür dilemeye sevkedendir".
Yine O´nun şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Arkadaşların en kötüsü, kendisi için zorlamaya gidilendir".
Fudayl b. Iyaz (ra) ise şöyle demiştir:
İnsanları küstüren zorlamadan başkası değildir. Biri kardeşini ziyaret ettiğinde kendi yapmadığı tarzda zorlama ikramlara muhatap olduğu zaman onun evine bir daha gitmekten çekinir.
Aişe validemiz de (ra) şunu rivayet etmiştir:
"Mümin, müminin kardeşidir. Onu istismar etmez ve ondan çekinmez". Din kardeşlerini çoğaltma ve onlarla mutlu olma babında söylenmiş zarif bir hadise işittik.
Hadiseyi yaşayanı hatırlamasak da Hars b. Muham-med, İbrahim b. Sa´id el-Cevheri´den nakletmişti:
Hişam´a pahalı bir kürk hediye edilmişti. Yanındaki birine, ´Bunu Sa´id el-Cevhe-ri´ye götür ve kendisine şöyle de: Bu, Hüşevm tarafından gelen bir kürktür, onun adına satın al! Kürkü götüren adam onu satıp parasını aldıktan sonra geri döndü. Hişam, kürkün parasını Hüşeym´e gönderdi. Böylece kürk de paralar da Hüşeym´in olmuş oldu.
Ali b. el-Medini şunu nakletmiştir:
Ahmed b. Hanbel (ra) bana, ´Seninle Mekke´ye gitmek istiyorum ama tek düşüncem seni bıktırmam veya senin beni bıktırman yönündeki endişem. Çünkü kardeşleri bıktırmak, kerem sahiplerinin ahlakına uyan bir davranış değildir* demişti. Mekhul de (ra), Hasan´a (ra), ´Seninle Mekke´ye gitmek istiyorum´ demişti.
Hasan´m (ra) cevabı şu oldu:
Sana ikramı, aranızdaki ilişkiyi kopartacak tarzda olan kimseyle arkadaşlık etme!
Ebu Amr b. el-Ala şöyle demiştir
: Dostun hakkında olması dışında sabır her konuda güzeldir
. Yine o şöyle demiştir:
Allah için kardeş olmuş kimselerin günde en az iki kez biraraya gelmelerini müs-tehap görürüm.
Enes b. Malik (ra) şunu söylemiştir:
Allah Resulü´nün (sav) ashabı, birlikte yürürlerdi. Karşılarına bir kaya veya çöp yığını çıktığında ikiye ayrılır ve buluşurlardı. O buluşma anında dahi birbirleriyle selamlaşırlardı.
Hasan (ra) ve Ebu Kılabe (ra) ise şöyle demişlerdir:
Kişinin din kardeşinden kâr etmesi asaletten değildir.
Ibni Şirin de (ra) şunu söylemiştir
: Kardeşine, ona ağır gelecek ikramda bulunma!
Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Bir meclisi paylaşan iki kişi, bunu güvenle yaparlar. Onlardan birinin diğerinin hoşlanmayacağı bir şeyi ifşa etmesi helal olmaz". İbnü´l-Mübarek (ra) bir sefere çıkmıştı. Beraberinde de bir topluluk vardı.
Yola çıkarken kendilerine şöyle demişti:
Bende hoşunuza gitmeyen bir şey görürseniz söyleyin! Yolun bir noktasında ayrılmak istediklerinde, ´Bende hoşunuza gitmeyen bir şey mi gördünüz?´ diye sordu. İçlerinden bir genç, ´Ben gördüm´ dedi. O da, ´Ne gördün?´ diye sordu. Genç, ´Dişlerini misvakladığıru görmedik´ dedi.
Bunun üzerine İbnü´l-Mübarek (ra) şöyle dedi
: Ne yazık! Dişler dostların önünde misvaklanır mı?!
Bişr b. el-Hars (ra) şöyle derdi
: İnsanlar arasında yalnız ahlakı güzel olanla içli dışlı olun. Öylesinden ancak hayır gelir. Kötü ahlaklıyla hemhal olmayın. Ondan ancak kötülük gelir.
İmam Şafii (ra) ise şöyle demiştir
: Kızmasını beklediğimde kızmayan eşek, memnun olmasını beklediğimde memnun olmayan ise şeytandır
! Amr b. Dinar´ın da (ra) şu sözü nakledilmiştir:
Seni arzu eden biri hakkında zühd sahibi olman nasibin azlığı, senin hakkında zühd sahibi olan birini arzu etmen ise nefsin zilletidir.
Muham-med b. Şirin (ra) şöyle derdi
: Kişi, kardeşinin günahları yetmiş günah oluncaya kadar ona tahammül eder ve onlar için özür bekler. Kardeşi öyle yaparsa sabreder. Aksi halde, ´Kardeşimin benim bilmediğim bir mazereti var herhalde´ der.
Süfyan-ı Sevri (ra) şöyle demiştir
: Bir kimseyle kardeş olmak istediğinde onu kızdır. Hakkında soru sorabileceği kimseleri ondan sakla. Eğer ´Tamam´ derse onunla dost ol. Aksi takdirde iyice sınamadığın kimseyle kardeşlik etme. Sınamak için ona sır ver, sert konuş ve kızdırmaya çalış. Eğer sırrı ifşa ederse ondan sakın. Ebu Ye-zid´e (ra) ´Kiminle dost olayım diye bir soru sorulmuştu. Şöyle cevap verdi: Senin hakkında Allah´ın bildiğini bilen, O´nun örttüğünü örten kimseyi.
Zünnun-i Mısri (ra) ise şöyle demiştir:
Seni günahsız gibi görmek isteyen kimsenin dostluğunda hayır olmaz. Ulemadan bir zata, ´Hangi tür insanlarla arkadaşlık edilebilir?´ diye sorulmuştu. Şöyle dedi: Zorlamanın ağırlığını kaldıran ve ilişkinizde çekince koyma sıkıntısı doğurmayan kimse
Cafer b. Muhammed es-Sadık (ra) şöyle demiştir:
Din kardeşlerim arasında bana en ağır gelen, benim için kendini zorlayan ve ilişkimde çekince koyduğum kimsedir. Onların en hafifi ise, kendisiyle beraber iken yalnız başımaymışım gibi rahat olduğum kimsedir.
Bu ve benzeri sözlerin tamamından çıkan, din kardeşliği ve Allah için sevmenin taşıması gereken sıfatlardır. Din kardeşliği yapmacıklık ve şirin görünme çabalarından uzak, riyakârlık ve...
[
Bu mesajın devamını görebilmek için
kayıt olun
ya da
giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Kayıtlı
İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler
10 Ocak 2010, 19:16:01
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
Çevrimdışı
Cinsiyet:
Mesaj Sayısı: 25.839
Ynt: Din Kardeşliği
«
Yanıtla #4 :
10 Ocak 2010, 19:16:01 »
Ebu´d-Derda (ra), saban çeken iki Öküz görmüştü. Bir ara öküzlerden biri durarak vücudunu sabana sürtmeye başlamıştı.
Ebu´d-Derda (ra) bu sahneyi görünce ağlamaya başlamış ve şöyle demişti:
Allah´ın emrini yerine getirmek için yardımlaşan din kardeşleri de böyledir. İçlerinden biri durduğu zaman, diğeri de onun durması sebebiyle durur. Ebu´d-Derda´nın (ra) ibadetinin ağırlığı tefekkürdü, O şöyle derdi: Secdemde, adlarıyla bildiğim kırk kardeşim için dua ederim.
Konuyla ilgili bir hadiste de Allah Resulü´nün (sav) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Din kardeşinin başka bir kardeşi için gıyabında ettiği dua geri çevrilmez. Melekler de, ´Onun için istediğin senin de olsun´ der"[146]
Hadisin başka bir lafzında ise şu ifade geçmektedir:
´Allah Teala şöyle buyurur: Vermeye seninle başlayacağım´.
Meşhur bir hadiste de Allah Resulü´nün şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Kişinin kendiyle ilgili kabul edilmeyip kardeşiyle ilgili kabul edilen birçok duası vardır".
Din kardeşliğinin gereklerinden biri de, kardeşlerin gıyaplarında birbirleri için dua ve istiğfarda bulunmalıdır. Kardeşliğin bereketi de ancak bu noktada gündeme gelmektedir.
Muhammed b. Yusuf el-İsbahani (ra), şöyle derdi:
Salih bir din kardeşi mirasım paylaşan ailen gibidir. O senin hasretinle yaşar, sunduğuna ilgi gösterir, gecenin karanlığında senin için dua eder. Salih bir din kardeşi meleklere de benzetilmiştir.
Çünkü konuyla ilgili bir hadiste şöyle buyrulmuştur:
"Kul öldüğü zaman insanlar ´Acaba geride ne bıraktı?1 diye sorarlar. Melekler ise, ´Acaba ne getirdi?´ diye sorar ve getirdiği iyiliklere sevinir, onun üzerine titrerler".
Ulemadan bir zat ise şöyle demiştir:
Allah için kardeş edinmenin başka hiç bir faydası olmasa, sadece şu yeter ki onlardan birine kardeşinin vefat haberi ulaştığında ona merhamet diler ve bağışlanması için dua eder. Belki de o kimse, bu kardeşinin hüsnü niyeti sayesinde bağışlanacaktır.
Bir başka zat ise şöyle demiştir:
Bir din kardeşinin vefat haberini alıp onun için merhamet dileyen ve istiğfarda bulunan kimse onun cenazesinde bizzat bulunmuş ve namazını kılmış gibi olur.
Allah Resulü´nün şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Mezanndaki Ölü, boğularak ölen gibidir, her şeye tutunmaya çalışır. Çocuğundan, babasından ve kardeşinden dua bekler. Canlıların duaları, Ölülerin mezarlarına nur dağları gibi iner". Denildi ki: Ölülere edilen dua, dirilere dünyada verilen hediyelere benzer. Melek, ölünün yanına gelir. Elinde nurdan bir tabak ve üzerinde nurdan bir mendil vardır. Sonra o şahsa, ´Bu, falan kardesinizin hediyesi´ der. Ölü, dirilerin aldıkları hediyelere sevinmesi gibi bu hediye ile mutlu olur.
Kardeşler, birbirlerine gıyaplarında dua etmeyi tavsiye eder, ya-kini imanların güzelliği ve niyetlerinin dürüstlüğünden dolayı birbirlerini buna özendirirlerdi. Serzenişin en büyüğü, bir din kardeşi bile olmaksızın dünyadan ayrılıp giden kimsenin serzenişidir.
Dien kardeşliğinin faziletleri açıkça görülmektedir. Kul, bu faziletler sayesinde Allah katında muhibbanın mertebelerine nail olur. Dünyada en yalnız insan, sıcaklığım hissedebileceği ve huzurla yaslanabileceği içten bir dostu olmayan kimsedir.
Allah Resulü´nün de (sav) bu hususta şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Dostu olmayan gariptir. Su-i zan sizi dostsuz bırakmasın". Şeyhlerden biri bu konuda şöyle bir şiir söylemiştir:
Garip, yurdu kendine ağır gelen değil, Öz yurdundan uzakta olandır garip! Eski bir bağı ve vefası olan ise, Setler aşmış olsa dahi yakındır!
Süfyan-ı Sevri´ye (ra), ´Kimde sıcaklık bulursun?´ diye bir soru sorulmuştu. ´Kays b. Rebî´de, kendisini iki senedir görmedim´ dedi.
Başka bir zat ise şöyle demiştir:
Uzaktaki bir kardeşimin sevgisi, günde iki üç kez yanıma gelen giden birinin sevgisinden çok daha sağlamdır.
Muhammed b. Davud (ra) ise şöyle demiştir:
Ziyaret-gahlann uzaklığına rağmen kalplerin yakınlığı, beldelerin beldelere yakınlığından daha hayırlıdır.
Kişi, kardeşiyle ilişkisinde beş husustan sakınmalıdır. Bunlar, edep ve terbiye ile bağdaşmayan şeylerdir.
1
.Zorluğundan dolayı hoşlanmadığı bir şeye zorlamak;
2
.Kardeşiyle ilgili mübâlâyı dinlememek, söylediğine inanmamak;
3
.Nereden gelip nereye gittiğini sık sık sormamak;
4
.Halini araştırmamak ´tecessüs´;
5
.Onunla ilgili hususlardan haberdar olmaya gayret etmemek ´tahassüs´. hususu asla hoş görmemiş ve onların bu yaklaşımıyla ilgili birçok rivayet aktarılmıştır.
Muhammed b. Şirin (ra) şöyle demiştir
: Kardeşine, ona ağır gelecek bir şeyi zorlama. Mücahid (ra) ise şöyle demiştir: Bir kardeşinizi yolda gördüğünüzde, nereden gelip nereye gittiğini sormayın. Hem doğru, hem de yalan söylemesi muhtemeldir. Yalan söylemek zorunda kaldığında onu buna zorlamış olursunuz.
Rivayete göre, hikmet ehlinden biri kendi gibi bir zata uğramıştı. Ona, ´Sevgin için söz kesmeye geldim´ dedi. O da, ´Eğer mihrini şu üç şey yaparsan olur dedi. Diğeri, *Nedir onlar?´ diye sorunca öbürü şöyle dedi: İlki, hiçbir konuda bana muhalefet etmemen, ikincisi hakkımdaki mübalâğayı kabul etmemen, üçüncüsü de benim için kimseye rüşvet vermemendir. Bunun üzerine diğeri Teki, kabul ettim´ dedi. Mihir isteyen de, ´Seninle kardeş oldum´ dedi.
İnsanların hallerini araştırmak ve haberlerini Öğrenmeye çalışmak Allah Resulü (sav) tarafından neh-yedilmiş davranışlardır.
O, arkadan konuşma ve dargınlıkla beraber bu ikisinin terkini de kardeşliğin şartları arasında zikretmiştir:
"Tecessüs etmeyin, tahassüs etmeyin, arkanızdan konuşmayın ve darılmayın. Allah´ın kardeş kulları olun".[147] Hadiste geçen ´Mu-kâta´a´, kişinin kardeşiyle ilişkisini kesmesi veya alışılan adetlerin dışına çıkarak ona karşı eski halini terketme sidir.
´Tedâbür ise, ´gıybet´in ´gayb´ kelimesinin türevi olması gibi ( arka´ kelimesinin türevidir. Buna göre kasdedilen, kişinin bir din kardeşine arkasını dönüp gittiğinde onun hakkında yüzyü-zeyken davrandığı gibi davranması, konuştuğu gibi konuşmasıdır.
Din kardeşleri, gecelerini zikir, ilim, amel ve tilavetle ihya ederler. Bunlarla dolu bir birliktelik, arkadaşlığı ve kardeşliği daha da güzelleştirip derinleştirir. Selef, bu tür dostluktan sevap umulacağım söylerdi. Onlara göre bu, hem dünya, hem de ahiret bakımından faydalı bir ameldi. Halvet ve yalnızlıkta ahlakın güzelleştirilmesi, akılların aşılanması ve ilimlerin müzakeresinin yeterince yapılabileceğini düşünmezlerdi. Bunun ancak erbabına mahsus olduğunu söylerlerdi.
Onlar, yürekleri selamette olup az ile razı olan, merhametle donanmış, hasetten arınmış, yardımlaşmaya gönül vermiş, gösterişten uzak, zorlamacılıktan sıyrılmış ve sürekli kaynaşma halinde olan kimselerdi. Bu hasletler bulunmayıp zıtları hakim olduğu zaman, onlara sahip olanlar arasındaki farklılaşma belirgin olur. Nitekim bu konuda şöyle denilmiştir: Zorlamadan sıyrılan kimsenin sohbet ve ülfeti devamlı olur. Sıkıntısı az olan kimsenin sevgisi de sürekli olur.
Ali (kv) şöyle demiştir:
Dostların en kötüsü, onun için kendini zora soktuğun kişidir. Rivayete göre dostları Yunus Peygamberi (as) ziyaret etmişlerdi. Onlara arpa ekmeği ve kendi yetiştirdiği sebzelerden ikram etti. Ardından da şöyle demiştir: Allah Teala´nm kendilerini lüzumsuz yere zorlayanlara lanet ettiğini bilsem, daha iyisini ikram etmek için kendimi zorlardım!
Allah Resulü de (sav) bu konuda şöyle buyurmuştur:
"Ben ve ümmetimin takva sahipleri, lüzumsuz yere zorlamadan beriyiz". Kişinin kendini lüzumsuz yere zorlaması (=tekellüf), niyette olmayan bir şeyi yapmak, kendisini ilgilendirmeyen bir şeye karışmak ve haset sebebiyle yetenden fazlasına yönelmektir.
Nefste yerleşik olan haset ve kin ise, beraberinde zıtlaşmayı ve farklılaşmayı getirir. Gösteriş ve büyüklerime ise soğumayı ve uzak durmayı doğurur. Çirkinlik ve tuzakçılık ise karşılıklı nefrete sebep olur. Bütün bunlar, sıcaklığı ortadan kaldıran, muhabbeti zedeleyen ve kardeşliği faziletini boşa çıkartan hususlardır.
Ehli Beyt´ten bir zat şöyle demiştir
: Bana en ağır gelen kardeş; kendisinden çekindiğim, kendisinin de benden çekindiği kimsedir.
Selef-i Salih´ten bir zat ise şöyle demiştir:
Asr-ı Saadetteki kardeşler, birbirlerini istismar etmez ve birbirlerinden çekinirler.
Hasan el-Basri´ye (ra), malı kendinden habersiz olarak yenilen bir dostun durumu sorulduğunda şöyle demiştir:
Nefsin huzur, kalbin sükunet bulduğu kimseler için mallarını yerken izin istemeye gerek yoktur.
Zünnun-ı Mısri´ye (ra) üns hakkında bir soru sorulmuştu. Şöyle cevap verdi: Üns; her aydınlık yüze ve her güzel sese ısınman, ün-siyet göstermendir. Başka birinin malı alınırken, Allah Teala o kimseyle kardeşi arasında yer alır. Kardeşinizin bu durumdan memnun olduğunu veya mekruh görmediğini bildiğinizde böyle davranmak helal olur. Önceden izin verilmiş olmasa da sabık bilginiz izin yerine geçer. Bu bilginin alameti ise, yüreğinizin o kardeşinizle ferahlaması ve onun kalbinize hafif gelmesidir. Bu, aynı ...
[
Bu mesajın devamını görebilmek için
kayıt olun
ya da
giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Kayıtlı
İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler
Sayfa: [
1
]
2
Yukarı git
Yazdır
« önceki
sonraki »
Gitmek istediğiniz yer:
Gitmek istediğiniz yer:
-----------------------------
İlim Dünyası Dergisi / Akademik Çalışmalar
-----------------------------
=> İlim Dünyası Dergisi
===> Enes ALACAYAKA
===> İlim Dünyası Dergisi
-----------------------------
Manevi Danışmanlık ve Rehberlik
-----------------------------
=> Manevi Danışmanlık ve Rehberlik
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Yüce Allah (c.c) İçin Hizmet'e Niyet Et ! ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Niyet Ediyorum Allah için Hizmet Etmeye
-----------------------------
İlim Dünyası Etkinlikleri
-----------------------------
=> Kutlu Doğum Haftası Etkinlikleri
===> Hz. Muhammede (s.a.v) Bir Şiir Yaz
===> Hz. Muhammede (s.a.v) Bir Mektup Yaz
===> Hz. Muhammede (s.a.v) Bir Makale Yaz
=> Kutlu Doğum Haftası Etkinlik Sonuçları
=> Hz. Muhammed (s.a.v) Salavat Etkinlikleri
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Sosyal ve Manevi Hizmetler Dünyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> İlim Dünyası
===> Foruma Hoşgeldiniz
===> Duyurular - Yenilikler
===> İstek - Öneri - Şikayet
===> İlim Dünyası İrtibat & İletişim
===> Geçmiş Konu Arşivi
=> Kabe Canlı Yayın İzle
===> Kabe 24 Saat Canli Yayin
===> Mekke Canlı Yayın
===> Beytullah Canlı Yayın
===> Kabe Canlı Yayın Özel
=> Sosyal Faliyetler
===> Helalleşelim
===> Etkinlikler & Kutlamalar
===> Pakistana Yardım
===> Kayıp Aranıyor
===> Kredi Kartına Hayır
===> Tavsiye Ediyorum
===> Tavsiye Etmiyorum
=> Taziyelerimiz
===> Cenaze Taziyeleri
===> Hasta Taziyeleri
=> Güzel Web Siteler
=> İstek & Dualarımız
=> Nafile İbadetlerimiz
=> Dostluk Ve Kardeşlik
=> Gönlünce Seslen
=> Hocanın Kalemi
=> Akli ve Kalbi Kardeşlik Akımı
=> Yardım ve Hizmet Dernekleri
=> Ruhu Revani Nuru Muhammedi
=> Her Güne Bir Sahabe-i Kiram
=> Sevgili Üyemiz Lütfen Okuyunuz !
=> Sevgili Öğrencilerimiz Hoşgeldiniz
-----------------------------
๑۩۞۩๑ İslami İlimler Dunyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Esmaül Hüsna
===> Her Güne Bir Esmaül Hüsna
=> Dini Konular
===> Bölüm Kuralları
===> MeKKe & MeDiNe
===> Peygamber Kıssaları
===> Evliyaların Hayatı
===> Kıssadan Hisseler
===> İslam Tarihi
===> Cuma Hutbesi
===> İz Bırakanlar
===> Nurdan Damlalar
===> Dini makale ve yazılar
===> Cuma Vaazı
=====> Vaaz Projeleri
=> Kuran-ı Kerim
===> Kuran' ın Önemi
===> Kuran Okumak
===> Kısa Sureler
===> Sizden Gelenler( Kuran-ı Kerim)
=> İtikat
===> İman ve Esasları
===> İtikadi Mezhepler
===> Allah' a İman
===> Meleklere İman
===> Kitaplara İman
===> Peygamberler (A.S)
===> Ahiret Günü
===> Kaza ve Kader
===> Sizden Gelenler(İtiKat)
=> Hadis-i Şerif
===> Hadisin Önemi
===> Hadis Çeşitleri
===> Seçme Hadisler
===> Hadisleri İnkar
===> Arapça Türkçe Hadis
===> Sizden Gelenler (Hadis- Şerif)
=> Fıkıh
===> Mezheplerin Doğuşu
===> Amelde Mezhepler
===> Mezhep İmamları
===> Mükellefiyetlerimiz
===> Güncel Fetvalar
===> Sizden Gelenler( FıkıH )
=> Peygamberimiz (S.A.V)
===> İlk Vahyin Gelişi
===> Savaşlar ve Hicreti
===> Mucizeleri
===> Örnek Ahlakı
===> Vefatları
===> Peygamber Sevgisi
===> Ehli Beyti ve Sahabeleri
===> Kutsal Emanetler
===> Sizden Gelenler (Peygamber Efendimiz )
===> Nur-u Muhammedi
===> Efendimizin Hayatı
=> İslam Esasları
===> Namaz Kılmak
===> Oruç Tutmak
===> Zekat Vermek
===> Sizden Gelenler( İslam Esasları )
=> Ameller - İbadetler - Kulluk Kavramı
===> İbadetin Önemi
===> Bedenle Yapılanlar
===> Malla Yapılanlar
===> Allaha Kulluk
===> Malla ve Bedenle
===> Dua Etmek
===> Sizden Gelenler(Amel-İbadet-Kulluk)
=> Tasavvuf Nedir ?
===> Tanımı ve Önemi
===> Nakşibendilik
===> Güzel Ahlak
===> Nefs Mücadelesi
===> Nefs Hastalıkları
===> Müridin Dersleri
===> Müridin Edepleri
===> Haller ve Tevbe
===> Tasavvufu İnkar
===> Sizden Gelenler (Tasavvuf)
=====> Tasavvuf Nameleri
=======> Ertunç Demiriz
=> Aile Hayatı
===> İyi Bir Aile
===> Eşlerin Hakları
===> Anne-Baba Hakkı
===> Sizden Gelenler( Aile Hayatı )
=> Tıbb-ı Nebevi
===> Temizlik
===> Ağız ve Diş Sağlığı
===> Bal ve Çörek Otu
===> Şifalı Bitkiler
===> Sizden Gelenler ( Tıbb-ı Nebevi )
=> Güncel Meseleler
===> İnanç Konuları
===> Tasavvuf Üzerine
===> Büyü ve Cinler
===> Ahirzaman
===> Güncel Dini Haberler
===> Sizden Gelenler( Güncel Meseleler )
=> Biyoğrafi Dünyası
===> Peygamberler
===> Hadis Alimleri
===> Erkek Sahabeler
===> Hanım Sahabeler
===> Mezhep İmamları
===> İslam Alimleri
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Kuranı Kerim
===> Konularına Göre Ayetler
===> Kuran-ı Kerim Kelime Sözlüğü
===> Kuran-ı Kerim Hakkında Bilgiler
===> Kuran-ı Kerim Belagat İlmi
===> Kuran-ı Kerim Ayetleri
=====> Lügatca
===> Kuran Öyküleri
===> Kuran ve Bilim
===> Kuran Ahlakı
===> Diyanet Vakfı Meali
===> Diyanet İşleri Meali
===> Ömer N. Bilmen Meali
===> Suat Yıldırım Meali
===> Kuranda İnsan Psikolojisi
===> Kuran İlimleri
===> Kuran İlimleri Çalışmaları
===> Kıraat İlmi ve Tarihi
=> Akaid Eserleri
===> İslam Akaidi
===> İtikadname-Bağdadi
===> Kabir Alemi - Suyuti
===> Kıyamet ve Ahiret
===> Tevhid ve Kelam İlmi
===> Ateizm Gerçeği
===> Kelam İlmi
===> Cebir ve Kader Problemi
===> Tekfir Meselesi
===> Ahiret Günü
===> Müslüman Akaidi
===> Kuran-ı Kerimde Dört Terim
===> İman ve Hayat
===> Ehli Sünnet
===> Kitabüt Tevhid
===> İslam İnancının Temelleri Akaid
===> Kelam İlmi ve İslam Akaidi
===> Tahavi Şerhi
===> Ölüm Ötesi Tarihi
===> Ölüm psikolojisi
===> Rabbani Yol ve Sunnetullah
=> Risale-i Nur Külliyatı
===> Sözler
===> Lemalar
===> Mektubat
===> Şualar
===> İşaratül İcaz
===> Mesnevi-i Nuriye
===> Barla Lahikası
===> Kastamonu Lahikası
===> Muhakemat
===> Sünuhat
===> Emirdağ Lahikası
===> Sikke-i Tasdiki Gaybi
===> Tarihçe-i Hayatı
=> İslam Büyükleri
===> İslam Dini Büyükleri
===> İmam Ebu Hanife
===> İmam-ı Şafi
===> İmam-ı Malik
===> İmam-ı Zeyd
===> İmam-ı Ahmed Bin Hanbel
===> İslam Alemi Meşhur Tabiinler
=> Din ve Mezheb Eserleri
===> Dünya Dinleri
===> Fıkhi Mezhepler Tarihi
===> Siyasi - İtikadi Mezhebler
===> Dinler Tarihi
=> Hadis Eserleri
===> Kütübü Sitte
===> Hadis Tarihi
===> Hadis Kitaplığı
===> El-luluu Vel Mercan
===> Esbabu Vurudil Hadis
===> Dualar Zikirler - Nevevi
===> Ahkam Hadisleri
===> Hadis Müdafaası
===> Müntehab Ehadis
===> Camiul Ehadis
===> Edebul Mufred
===> 40 Ayet 40 Hadis
===> Cem ul Fevaid
===> Mucemüs Sağir
===> Cenaze kitabı
===> 7 Hadis İmamının İttifak Ettikleri Hadisler
===> Sünnetin Delil Oluşu
===> Uydurma hadisleri tanıma yolları
===> el İtisam
===> Kitabüz-Zühd
===> Hadis Edebiyatı
===> Hadis İlimleri ve Hadis Istılahları
===> Kudsi Hadisler
===> Sünen-i Darimi
===> Hadis te Metin Tenkidi Metodları
===> Zübdetül Buhari
===> Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü
===> Mişkatul Mesabih
===> Camiul Ulum
===> Ebu Hanife nin Hadis Anlayışı
===> Hüccet Değeri ve Tedvin Açısından Sünnet
===> Müsned
===> Metalib ul Aliye
===> Mütevatir Hadisler
===> Müttefekun Aleyh Hadisler
===> Muvatta
===> Nuhbetul-Fiker Şerhi
===> Sufilerin Hadis Anlayışı
===> Sahih-i Müslim Muhtasarı
===> Süneni Tirmizi
===> Süneni Ebu Davud
===> Süneni İbni Mace
===> Süneni Nesai
===> Sünnet ve Bidat
=> İslam Fıkhı Eseleri
===> Dört Mezheb Fıkhı
===> Hanefi Fıkhı
=====> Nurul İzah
=====> Hidaye Tercümesi
=====> Fetavayi Hindiyye
===> Delilli Şafi İlmihali
===> Büyük Şafi Fıkhı
===> Fetavayı Resulullah
===> Üçbin Seçme Fetva
===> Minhacut Talibin
===> Hanımlar İlmihali
===> Nassın Uygulanışı
===> Hüccetullahil Baliğa
===> Bidayetül Müctehid
===> Hayatın İçinden Fıkıh
===> Ahkamüs Sultaniye
===> Fetvalarla Çağdaş Hayat
===> el-İhtiyar
===> Büyük Şafii İlmihali
===> Emanet ve Ehliyet
===> Namus Fitnesi Muta
===> Şeyhül İslam Ebus Suud Efendi Fetvaları
===> Çağdaş Ekonomik Problemlere İslami Yaklaşımlar
===> Mükayeseli İbadetler İlmihali
=> Usulü Fıkıh Eserleri
===> İslam Hukuku - İmam Gazali
===> Hukuku İslamiye
===> Fahreddin Atar - Usul
===> Vehbe Zuhayli - Usul
===> El- Muvafakat - Şatibi
===> İslam Devletler Hukuku
===> Kıyas Istıhsan ve Istıslah
===> İslami Hükümlerin Esas ve Hikmetleri
=> Tefsir Eserleri
===> Ömer Nasuhi Bilmen
===> Ahkam Ayetleri Tefsiri
===> Emri Maruf Nehyi Münker
=> İslam Tarihi Eserleri
===> Hazreti Muhammed a.s.v
=====> Peygamberizin Örnek Ahlakı
=====> Mucize Ve Büyük Özellikleri
=====> Son Peygamber
===> Peygamberler Tarihi
===> İslam Tarihi
===> Sahabe-i Kiram
===> Siyer-i Nebi
===> Konulu Siyer
===> Hayatüs Sahabe
===> El-Bidaye Ven Nihaye
===> Asrı Saadette İslam
===> Ashabı Kiram
===> Fıkhus Sire
===> Değişik Yönleriyle Rasulullah
===> Tabiînin Hayatından Tablolar
===> Hz.Peygamberin Savasları
===> Tarihül-İslam
===> Efendimiz
===> Fıkhus Sahabe
===> Hz.Süleyman
===> Peygamberimizin Hayatı
===> Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı
===> Zadul Mead
===> Hz.Muhammedin İslam Daveti
===> Sahabe Hayatından Tablolar
===> İslami Hareketin Tarihi Seyri
===> Siret Ansiklopedisi
=> Klasik Tarih Eserleri
===> Medeniyet Tarihi
===> Ülkeler Tarihi
===> 20.Yüzyıl Tarihi
===> Türk Sultanlar ve Saray Hayatları
===> Büyük Osmanlı Tarihi
===> Osmanlı padişahları
=> İslam Kültürü
===> İslam Kültürü A-İ
===> İslam Kültürü K-Z
===> İslam Kavramları A-L
===> İslam Kavramları M-Z
===> Güncel Meseleler
===> Evrensel Hutbeler
=> Tasavvuf Eserleri
===> Kalplerin Keşfi - imam gazali
===> Adab-ı Fethullah K.S
===> İşarat - Şeyh Taği K.S
===> Kimya-ı Saadet
===> Kitabuz-zühd
===> Kutul Kulub
===> Kuşeyri Risalesi
===> Şeytanın Hileleri
===> Risalei Halidiyye
===> Tuhfetul Alaiyye
===> Reşahat
===> Mektubat-ı Rabbani
===> Mektubat-ı Şeyh Ahmet
===> Mektubat-ı Şeyh Hazret
===> İhya-u Ulumiddin 1-2
===> İhya-u Ulumiddin 3-4
===> Futuhul Gayb
===> Dualar ve Zikirler
===> İslam,Tasavvuf,Hayat
===> Yunus Emre ve Tasavvuf
===> Divanı Kebir
===> İlahi Armağan
===> Marifetname
===> Tasavvuf ve islam
===> Rabıta ve Nakşibendilik
===> Mevlana
===> Mevlana Kitaplığı
===> Mevlananın Eserleri
=====> Fihi Ma Fih
=====> Mesnevi
=======> Mesnevide Geçen Hikayeler
=> Ahlaki Eserler
===> Gıybet
===> Gençlik Ahlakı Fütüvvet
===> Takva Bilinci
===> Din Nasihattır
===> Peygamberimizin Örnek Ahlakı
=> Büyüklerden Öğütler
===> Doğruların Öyküsü
===> İbretli Kıssalar
===> İslam Büyüklerinden Öğütler
=> Kıyamet Eserleri
===> Kıyamet Alametleri
=> Edebiyat Eserleri
===> Makale Dünyası
=====> Denemeler
===> Safahat
===> Şiir Dünyası
=> Eğitim
===> Bireysel Gelişim
===> Çocuk Eğitimi
===> Ekonomi
===> Çocuklarla Başbaşa
===> Başarının Prensipleri
===> Kuranda Çocuk Eğitimi
===> Yetişkin Din Eğitimi
===> Mükafat ve Ceza
===> İslam gençliğine öğütler
===> Anne baba eğitiminde yeni teknikler
=> Çocuk Gelişim Eserleri
===> Çocuk Gelişimi
===> Çocuk Terbiyesi
===> Çocuk ve Din
===> Çocuk Eğitimin Teknikleri
===> Sünnette Çocuk Eğitimi
=> Çeşitli Konularda Eserler
===> Zaferin Yolu ve Şartları
===> Allahın Gazabı ve Rızası
===> Gayemiz
===> İslam Çağrısı
===> Güncel Meseleler 2
===> Haydi Hizmete
===> Gönüllerin Gülü
===> Sabredenler ve Şükredenler
===> Merak Ettiklerimiz
===> Diyanet Fetvaları
===> İslamda Hükümet
===> Kuran ve Sünnette Evlilik
===> İslama Göre Dost ve Düşman
===> Müslümanın evliliği
===> Evlilik ve Aile Hayatı
===> Sağlık Ansiklopedisi
===> Din Psikolojisi
===> Yaşayan Hurafeler
===> Evlenme Adabı
===> El-Akl ve Fehmül Kuran
=> Hayatını Anlatan Eserler
===> Martin Lings
===> Peygamberimizin Hayatı
===> İslam Peygamberi
-----------------------------
Diyanet İşleri Başkanlığımıza Teşekkür Ederiz.
-----------------------------
=> Sorularla Ticaret Hayatı
===> Alışveriş
===> Borçlar
===> Emanet
===> Havale
===> Kefalet
===> Kiralık
===> Hibe ve Bağış
===> Vekalet ve Komisyon
===> Güncel Ticari Meseleler
===> Ticari Hayat
=> Dini Sorular ve Cevapları
===> Akaid - İnanç Esasları
===> Dua ve Zikir
===> Helaller ve Haramlar
===> Tasavvuf ve Yaşam
===> Mezhepler
===> Dinler
=> Fıkıh Soruları ve Cevapları
===> Adak ve Yemin
===> Sorularla Taharet (Temizlik)
===> Sorularla Namaz
===> Sorularla Zekat
===> Sorularla Oruç
===> Sorularla Hac
===> Sorularla Umre
===> Sorularla Kurban
===> Sorularla Sadaka
=> Sorularla Aile Hayatı
===> Genel Aile Hayatı
===> Evlilik ( Nikah )
===> Boşanma (Talak)
===> Miras ve Vasiyet
===> Süt Emzirme
=> Sorularla İslam
=> Sorularla Hz. Muhammed (s.a.v)
=> İlmihal - Ömer Nasuhi Bilmen
===> İtikat
===> Taharet-Temizlik
=====> Taharet İlmihali - A
=====> Taharet İlmihali - B
===> Namaz
=====> Namaz İlmihali - A
=====> Namaz İlmihali - B
=====> Namaz İlmihali - c
=====> Namaz İlmihali - D
=====> Namaz İlmihali - E
===> Oruç
=====> Oruç İlmihali - A
=====> Oruç İlmihali - B
===> Zekat
===> Hac
===> Kurban Ve Av
===> Kerahet ve İhtihsan
===> İslam Ahlakı Kitabı
-----------------------------
๑۩۞۩๑ İlim Dünyası Online Dergi Dünyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Mostar Aylık Kültür ve Aktüalite Dergisi
===> Editörün Notu
===> Türkiye
===> Gündem
===> Söyleşi
===> Dosya Konusu
===> Dosya Yazıları
===> Tarih
===> Düşünce
===> Kitap
===> Edebiyat
===> Diğer Yazılar
=> Semerkand Aylık Tasavvuf Dergileri
===> Sunuş
===> Başyazı
===> Ayın Konusu
===> Binbir Damla
===> Tasavvuf Klasikleri
===> Hal Dili
===> Dün Bugün Yarın
===> Dünya Hali
===> Tencere
===> Kapaktakiler
===> Diğer Yazılar
===> Şiir
===> Tavan Arası
===> Kitaplık
=> Semerkand Aylık Aile Dergisi
===> Editörden
===> Başyazı
===> Haberiniz Olsun
===> Kapak Konusu
===> Değerlerimiz
===> Gençlere Sorduk
===> Evlilik - İletişim
===> Psikoloğum
===> Pedagoğum
===> Mizah
===> Sağlık
===> Yemek
===> Bizden Haberler
===> Sizden Gelenler
===> Diğer Yazılar
-----------------------------
๑۩۞۩๑ İlmi & Erdemli Sözler Dünyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Güzel Sözler
=> Kutsal Günler
===> Beraat Kandili
===> Miraç Kandili
===> Mevlüt Kandili
===> Regaib Kandili
===> Kadir Gecesi
=> Mübarek Aylar
=> Önemli Günler
===> Ramazan Bayramı
===> Kurban Bayramı
===> Cuma Bayramı
===> Resmi Bayramlar
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Ramazan Ayı Özel Dünyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> İlim Dünyası İle Ramazan Ayı
===> Ramazan Ayı Yemekleri
===> Ramazan Ayı Duaları
===> Ramazan Ayı Faziletleri
===> Ramazan Ayı Günlüğüm
===> Ramazan Ayı Fıkhi Bilgileri
===> Ramazan Ayı Önemi
===> Ramazan Ayı Tavsiyeleri
===> Ramazan Ayı Galeri
===> Ramazan Ayı Nameleri
===> Ramazan Ayı Mizahları
===> Ramazan Ayı Makaleleri
===> Ramazan Ayı Kıssaları
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Açık Öğretim & İlitam Dunyasi ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> İlitam Forum
===> Ankara İlitam
===> İstanbul İlitam
===> Erzurum İlitam
===> İnönü İlitam
===> Samsun İlitam
===> İzmir İlitam
===> Diyarbakır İlitam
===> Sivas İlitam
===> Elazığ İlitam
=> İlitam Formu
===> Sistematik Kelam
=====> Sistematik Kelam Özetleri
=====> Sistematik Kelam Soruları
=====> Sistematik Kelam Dökümanlar
===> Fıkıh Usulü
=====> Fıkıh Usulü Özetleri
=====> Fıkıh Usulü Soruları
=====> Fıkıh Usulü Dökümanları
=> Sakarya İlitam
===> Ders Notları ve Özetler
=====> 5.Yarıyıl Dersleri
=======> Sistematik Kelam
=====> 6.Yarıyıl Dersleri
===> Ders Soruları
=====> 4. Sınıf Sınav Soruları
=====> 3. Sınıf Sınav Soruları
===> Sınav Deneme Soruları
=====> 3.Sınıf Deneme Soruları
=====> 4.Sınıf Deneme Soruları
===> Sesli Dersler
===> Ders Pdfleri ve Slaytları
===> Sakarya İlitam Öğrencileri
===> Sakarya İlitam 3.Sınıf Öğrencileri
===> Sakarya İlitam 4.Sınıf Öğrencileri
=> İlitam Arapça Sesli Ders - Özel Bölüm
=> Açık Ögretime Giriş
===> Açıköğretim Bölümleri
=> Aöf İlahiyat Programı
===> İlahiyat 1.sınıf
=====> Ders Özetleri ve Notları
=====> Din Hizmetlerinde İletişim ve Halkla İlişkiler
=====> Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar
=====> İslam Dininin Temel Kaynakları
=====> Temel Bilgi Teknolojileri
=====> İlk Dönem İslam Tarihi
=====> İslam Dini Esasları
===> İlahiyat 2.sınıf
=====> Ders Özetleri ve Notları
=====> Ana Konularıyla Kuran
=====> Dinler Tarihi
=====> Türk Medeniyeti Tarihi
=====> İslam Düşünce Tarihi
=====> Dine Yeni Yaklaşımlar
=====> Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
=====> Türk Dili
===> Arapça Dersi
=====> 1.Sınıf
=====> 2.Sınıf
=====> Pratik Arapça
=====> Sınav Soruları
=======> 1.Sınıf
=======> 2.Sınıf
=====> Fiil Çekimleri
=====> Arapça Hikayeler
=====> Arapça Deyimler
=> Dokuz Eylül İlitam
===> Kuran-ı Kerim I
===> Arapça I
===> Tefsir ve Tefsir Metinleri
===> İslam Bilimlerinde Yöntem
===> Mantık
===> İslam Tarihi ve Medeniyeti
===> Kuran-ı Kerim II
===> Arapça II
===> Hadis ve Hadis Metinleri
===> İslam Ahlak Felsefesi
===> Felsefe Tarihi
===> İslam Mezhepleri Tarihi
===> Osmanlı Türkçesi
===> Kuran-ı Kerim III
===> Sistematik Kelam
===> Fıkıh Usulü
===> İslam Felsefesi
===> Ana Konularıyla Kuran
===> Tasavvuf
===> Kuran-ı Kerim IV
===> Din Eğitimi
===> İslam Hukuku
===> Din Felsefesi
===> Dinler Tarihi
===> Din Hizmetleri
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Kuran-Kerim Eğitim Dunyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Elif Cüzü
=> Kuran Öğretiyoruz
=> Tecvid Öğretiyoruz
=> Kuran Öğrenim Teknikleri
=> İlim Talebesinin Edepleri
=> Kuran-ı Kerim Hatmi
=> Üç Boyutlu Kuran-ı Kerim Oku
=> Kuran-ı Kerim Hatim İndir (Ücretsiz)
-----------------------------
Osmanlıca Eğitim Dünyası
-----------------------------
=> Osmanlıca Eğitimi
===> Osmanlıca Eğitim Kitabı
===> Osmanlıca Eğitim Seti
===> Osmanlıca Yazı Defteri
===> Ücretsiz Osmanlıca Eğitim Setleri
===> Ücretsiz Osmanlıca Eğitim Kitapları
=> Osmanlıca Klavye
=> Meb Osmanlıca Dersleri
=> Osmanlıca Yardım Bölümü
===> Osmanlıca Nasıl Öğrenilir ?
===> Osmanlıca Nasıl Öğretilir ?
-----------------------------
Atatürk Üniversitesi Önlisans İlahiyat Bölümü
-----------------------------
=> 1. Sınıf Güz Dönemi
===> İlk Dönem İslam Tarihi
===> Arapça I
===> İslam Ahlak Esasları
===> Temel Bilgi Teknolojileri I
===> İslam İnanç Esasları
===> İslam İbadet Esasları
===> İslam Sanatları Tarihi
=> 1. Sınıf Bahar Dönemi
===> Arapça II
===> Hadis Tarihi ve Usulü
===> İslam Hukukuna Giriş
===> İslam Kurumları ve Medeniyeti Tarihi
===> Türk İslam Edebiyatı
===> Tefsir Tarihi ve Usulü
===> Temel Bilgi Teknolojileri II
=> 2. Sınıf Güz Dönemi
=> 2. Sınıf Bahar Dönemi
-----------------------------
Din Hizmetleri Alan Bilgisi Testi - DHBT
-----------------------------
=> DHBT - KPSS- ÖSYM
===> Diyanet Dhbt Sınav Duyuruları
===> Diyanet Dhbt Çıkmış Sorular
===> Diyanet Dhbt Sınav Konuları
===> Çözümlü Dhbt Sınav Soruları
===> Diyanet Dhbt Hazırlık
===> Diyanet Dhbt Sınavı
=> Dhbt Sınav Dersleri
=> Dhbt Kitap Tanıtımları
===> Dhbt Yeterlilik Kitapları
=> Diyanet Dhbt Hazırlık Sitesi
=> Dhbt Uzaktan Eğitim
===> Dhbt Lise 1.Grup
===> Dhbt Önlisans 1.Grup
===> Dhbt Lisans 1.Grup
===> Dhbt Ön Hazırlık Programı
=> Dhbt Online Dersane
===> Dhbt Kariyer Rehberlik
===> Dhbt Görsel Eğitim Setleri
===> Dhbt Online Eğitim Sitesi
=> Dhbt Sınav Testleri
=> Dhbt Mülakat Hazırlık Çalışması
===> Dhbt Mülakat için Tecvid Çalışması
===> Dhbt Mülakat için Siyer Çalışması
===> Dhbt Mülakat için Fıkıh Çalışması
===> Dhbt Mülakat için Akaid Çalışması
=> Öabt Sınavı Kitap Tanıtımları
=> Dini Cd & Dvd Eğitim Tanıtımları
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Rüya Tabiri ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Rüya Tabiri
===> A-Rüya Tabiri
===> B-Rüya Tabiri
===> C-Rüya Tabiri
===> Ç-Rüya Tabiri
===> D-Rüya Tabiri
===> E-Rüya Tabiri
===> F-Rüya Tabiri
===> G-Rüya Tabiri
===> H-Rüya Tabiri
===> I-Rüya Tabiri
===> İ-Rüya Tabiri
===> K-Rüya Tabiri
===> L-Rüya Tabiri
===> M-Rüya Tabiri
===> N-Rüya Tabiri
===> O-Rüya Tabiri
===> Ö-Rüya Tabiri
===> P-Rüya Tabiri
===> R-Rüya Tabiri
===> S-Rüya Tabiri
===> Ş-Rüya Tabiri
===> T-Rüya Tabiri
===> U-Rüya Tabiri
===> Ü-Rüya Tabiri
===> V-Rüya Tabiri
===> Y-Rüya Tabiri
===> Z-Rüya Tabiri
=> Rüya Dünyası
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Yeni İlahiyat Önlisans Proğramı / Kredili Sistem ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> İlahiyat Önlisans Kredili Sistem
=> İlahiyat Önlisans 1. Sınıf Dersleri
===> İlahiyat Önlisans 1. Yarıyıl
=====> İslam İnanç Esasları
=====> İslam İbadet Esasları
=====> İslam Ahlak Esasları
=====> İlk Dönem İslam Tarihi
=====> İslam Sanatları Tarihi
=====> Arapça 1
=====> Temel Bilgi Teknolojileri 1
===> İlahiyat Önlisans 2. Yarıyıl
=====> Tefsir Tarihi ve Usulü
=====> Hadis Tarihi ve Usulü
=====> İslam Hukukuna Giriş
=====> İslam Kurumları ve Medeniyeti
=====> Türk İslam Edebiyatı
=====> Arapça 2
=====> Temel Bilgi Teknolojileri 2
=> İlahiyat Önlisans 2. sınıf Dersleri
===> İlahiyat Önlisans 3. Yarıyıl
=====> Tefsir
=====> Günümüz Fıkıh Problemleri
=====> İslam Düşünce Tarihi
=====> İslam Mezhepleri Tarihi
=====> Din Psikolojisi
=====> Arapça 3
=====> Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 1
=====> Türk Dili 1
===> İlahiyat Önlisans 4. Yarıyıl
=====> Hadis Dersi
=====> Hadis
=====> Kelama Giriş
=====> Din Sosyolojisi
=====> Yaşayan Dünya Dinleri
=====> Din Eğitimi ve Din Hizmetlerinde Rehberlik
=====> Arapça 4
=====> Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 2
=====> Türk Dili 2
=> İlahiyat Önlisans Sınav Soruları
=> İlahiyat Arapça Önlisans
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Memurluk ve Sınav Sistemleri ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Diyanet Yeterlilik Sınavına Hazırlık
===> Yeterlilik Sınav Soruları
===> Yeterlilik Sınav Testleri
=> Diyanet İşleri Başkanlığı
===> Personel Hizmetleri
===> Diyanet Duyurular
===> Din Hizmetleri
===> Eğitim Faliyetleri
===> Personel Faaliyetleri
===> Hac ve Umre Hizmetleri
===> Din Görevlileri
=====> Yeterlilik Belgesi
===> Yeterlilik & Mbsts Sınav Soruları
=> Rehberlik Hizmetleri
===> Test Çözüm Teknikleri
===> Sınavlar Rehberi
-----------------------------
๑۩۞۩๑ İslamda Bayanlar Dünyası (Tıbbi & İlmi Konular) ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Müslüman Bayanlar ve İslami ilimler
===> İslamda ve Tarihte Kadın
===> Müslüman Bayanlar İçin Namaz
===> Müsliman Bayanlar İçin Oruç
===> Muslüman Bayanlar için Tesettür
===> Müslüman Bayanlar için Evlilik
===> Müslüman Bayanlar için Özel Haller
===> Sorularımız ve Cevaplarımız
===> Üyelerimizin Paylaşımları (İlmihal)
===> Müslüman Bayanlar İçin Fetvalar
=> Bayanlar için Sağlık Köşesi
===> Bayanlar & Sağlık
===> Lohusalık Dönemi
===> Hamilelik Dönemleri
===> Bayanlar & Diyet
===> Sağlıklı Cilt & Bakım
===> Bayanlar & Cinsel Hayat
===> Üyelerimizin Paylaşımları (Sağlık)
-----------------------------
Ales , Dgs , Kpss Hazırlık Dünyası
-----------------------------
=> Dgs Sınavına Hazırlık
===> Dgs Sözel Mantık Dersleri
===> Dgs Sayısal Mantık Dersleri
===> Dgs Sınavı için Rehberlik
===> Dgs Bilgi Paylaşım Alanı
=> Dgs Sınav Sistemi
===> Dgs Çıkmış Sorular
===> Dgs Dökümanları
===> Dgs Sıkça Sorulanlar
===> Dgs Test Bankası
=> Dgs için Tavsiye Kaynaklar
===> Dgs Kitap Tanıtımları
===> Dgs Görüntülü Eğitim Setleri
===> Dgs Hazırlık Web Siteleri
===> Dgs Online Dersaneler
===> Dgs için Tavsiye Dersaneler
===> Dgs Sınavını Nasıl Kazanırım ?
=> Dgs ve İlahiyat Önlisans
=> Dgs İlitam Yerleştirme Özel Bölüm
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Bilim Dunyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Psikoloji Dünyası
=> Tıp Dünyası
=> Biyoloji Dünyası
===> Biyoloji Bilimcileri
=> Kimya Dünyası
===> Kimya Bilimcileri
=> Fizik Dünyası
===> Fizik Bilimcileri
=> Matematik Dünyası
===> Matematik Bilimcileri
=> Coğrafya Dünyası
===> Coğrafya Bilimcileri
=> Önemli Tarihi Buluşlar
=> Bilim ve Teknolojileri
=> Astronomi ve Uzay Teknolojileri
=> Eğitim Dünyası
-----------------------------
Arapça Kitap Dağıtım
-----------------------------
=> Arapça Dağıtım
===> Arapça Kaynak Kitaplar
===> Arapça Ders Kitapları
=> Bayanlara Özel Arapça Kursu
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Arapça Dil ve Gramer Eğitim Dünyası (yakında) ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Arapça Hakkında
=> Arapça Osmanlıca Klavye
-----------------------------
Diyanet Yeterlilik Kitabı
-----------------------------
=> Kitap Kampanya ve Tanıtımları
=> Diyanet Yeterlilik Sınavı 2013
=> Diyanet Yeterlilik
===> Diyanetyeterlik.com
===> Diyanetkitap.com Kampanyalar
===> Din Görevlileri
===> Din Görevlisi Kitabı
=> Diyanet Yeterlik 2013
=> İslami Kitaplar
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Eğlence Dünyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> 3D-Boyut Dünyası
=> Çoçukların Dünyası
===> Oyun Dünyası
===> Masal Dünyası
===> Mizah Dünyası
===> Dini Hikayeler
===> Flash Eğlence Dünyası
===> Sevgili Peygamberim
=====> 365 Günde Sevgili Peygamberim
===> Sesli Masal Dünyası
=> Sorular - Cevaplar
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Yemek ve Pasta Tarifi Dünyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Yemek ve Pasta Tarifleri
===> Çorbalar
===> Sebze Yemekleri
===> Makarnalar
===> Pilavlar
===> Köfteler
===> Börekler
===> Tatlılar
===> Hamur İşleri
===> Kekler
===> Salatalar
===> Sütlü Tatlılar
===> Kurabiyeler
===> Yaş Pastalar
===> İçecekler
===> Balık Yemekleri
===> Et ve Tavuk Yemekleri
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Fotoğraf & Resim Paylaşım Dunyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> Resimler
===> İslami Resimler
===> İbretlik Resimler
===> Doğa Resimleri
===> Resimli Konular
-----------------------------
Doğal Bitkisel Bakım
-----------------------------
=> Doğal Bitkisel Bakım
-----------------------------
๑۩۞۩๑ Güncel Haberler & Tarihden Başlıklar ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> ilimdunyasi.com Haberleri
=> Sınav Duyuruları
===> Diyanet Sınav Duyurusu
===> Meb Sınav Duyurusu
===> Ösym Sınav Duyurusu
===> Mesleki Bilgiler Sınav Duyurusu
===> Memurlar Sınav Duyurusu
=> Tarihe Yolculuk
===> Tarihten Başlıklar
===> Çanakkale Zaferi
=> Tarihi Mekanlar
===> Müzeler
===> Saraylar
===> Kaleler
===> Türbeler
===> Camiler
=> Hakikate Erenler Dünyası
===> Müslümanlık Nedir ?
===> Hidayet Dünyası
===> Hidayete Erenler
===> Dünyadan Seçmeler
===> Müslaman Olmak İsiyorum
=> Yıldızname
=> Ölüm ile Yüzleşme
=> Mucizeler Dünyası
=> Yaşamdan Seçmeler
-----------------------------
15 Temmuz Gazi ve Şehid Haberleri
-----------------------------
=> 15 Temmuz Gazi ve Şehid Haberleri
-----------------------------
๑۩۞۩๑ İmam Hatip Dünyası ๑۩۞۩๑
-----------------------------
=> İmam Hatip
=> İmam Hatip Gönül Kalemi
=> Kutlu Doğum Programı
-----------------------------
İlim Dünyası Arşiv Kategorisi
-----------------------------
=> İlim Dünyası Arşiv Konuları
=> İlim Dünyası - İnstagram
TinyPortal v1.0 beta 4 ©
Bloc
|
harita
|
Site Map
|
Sitemap
|
Arşiv
|
Wap
|
Wap2
|
Wap Forum
|
urllist.txt
|
XML
|
urllist.php
|
Rss
|
GoogleTagged
|
|
Sitemap1
|
Sitema2
|
Sitemap3
|
Sitema4
|
Sitema5
|
urllist
|
Yükleniyor...