Toplumların Yapılarıyla İlgili Sünnetullah 2

TOPLUMLARIN YAPILARIYLA İLGİLİ SÜNNETULLAHLAR 2

6- Toplumlar Değişkendirler Hiçbir beşeri toplumun sürekli tehditler karşısında, iradesini sağlam tutabilmesi ve bunu asırlarca sürdürebilmesi mümkün değildir. Bir gün mutlaka zaafa uğrayacak, çöküntü ile karşı karşıya kalacak ve direnme gücünü kaybederek kendisinden daha kabiliyetli, daha diri ve daha güçlü olan bir topluma yerini bırakacaktır: [69]

“Dilerse sizi götürür ve yeni bir halk getirir.” [70]

Zira, ALLAH'ın yasaları uyarınca çalışan toplumlar başarırlar. Adaletten haktan ayrılanlar, geriler ortadan kalkarlar.[71] İnsanlığın geçirdiği tarihi tecrübe de hiç bir toplumun değişime uğramaksızın varlığını devam ettirdiğine şahit olmamıştır. ALLAH insana nefsinde olanı değiştirme ve bir durumdan diğerine geçebilme yeteneği vermiştir.” [72]

Toplumların değişkenliği iki şekilde olur:

1. Toplumun kendi içinde geçirdiği, bir halden başka bir hale geçiş şeklindeki değişim.

2. Toplumun tamamen varlığını kaybedip, yerine başka bir toplumun gelmesi şeklindeki değişim.

Birinci durumda toplum kendi bünyesindeki, varlığını sürdürmesini tehdit eden unsurları (seyyie), iyi ve yararlı unsurlarla (salih amel) değiştirir. Bunun tam tersi de olabilir. Kur'an ayetleri bu tür bir değişimin olabileceğini vurgulamakta, bu tür değişimi gerçekleştiren kavimlerden örnekler vermekte ve bireylerden toplumsal değişimin olması için harekete geçmelerini istemektedir.

Birey, değişim içinde rastgele hareket eden pasif bir varlık değildir. O insan değişimi kontrol altında tutabilir ve istediği yöne çevirebilir. Bu yüzdendir ki, Kur'an insan tahlilinin mahiyetine çok önem vermiş ve insanı kendi benliğinin muhasebesini yapmaya teşvik etmiştir: [73]

“Bir toplum kendi durumlarını değiştirmedikçe ALLAH onların durumlarını değiştirmez." [74]

"Eğer Kitap ehli inanıp (ALLAH'ın azabından) korunsalardı, onların kötülüklerinden geçerdik. Ve onları nimeti bol cennetlere sokardık. Eğer onlar Tevrat'ı, İncil'i ve Rablerinden kendilerine indirileni gereğince uygulasalardı, muhakkak üstlerinde (ki ağaçların meyvelerinde)n ve ayaklarının altın(daki ürünler)den yerlerdi.[75]

"Hâlâ ALLAH'a tövbe edip O'ndan af dilemiyorlar mı?" [76]

"Ansızın ve hiç farkına varmadığınız bir sırada, size azap gelmezden önce Rabb'inizden size indirileninin en güzeline uyun." [77]

"Sonra Rabb'in şunlardan yanadır ki, cehaletle kötülük işlediler, sonra onun ardından tövbe edip uslandılar. [78]" İnkâr edenlere söyle: “Eğer vazgeçerlerse geçmişteki (günahları) kendilerine bağışlanır; yok yine (eski hallerine) dönerlerse öncekilerin (başlarına gelen ALLAH) kanunu geçmiştir (bunların da başına gelecektir, onu beklesinler)" [79]

"Andolsun biz onları azap ile yakaladık, ama yine Rabb’lerine boyun eğmediler. O'na yalvarmıyorlar.” [80]

İkinci durumda ise toplum yok olur, yerine başka bir toplum gelir. Yok olma üç şekilde olabilir:

1. Gökten bir azabın inmesi,

2. Yerden bir azabın gelmesi,

3. Toplum fırkalara ayrılır, birbirleri ile çekişerek sonlarını getirmesi.

"De ki: O, sizin üzerinize üstünüzden, yahut ayaklarınızın altından bir azap göndermeğe, ya da sizi parti parti birbirinize düşürüp, kiminize kiminizin hıncını tattırmağa kadirdir.” [81]

Bu yeni toplum daha önce varlığını kaybeden toplumdan kalan bireyler veya başka bireyler tarafından oluşur. Her iki hale ait tarihte pek çok örnek bulmak mümkündür:

"Öncekileri helak etmedik mi? Sonra geridekileri de onların ardına takarız." [82]

"Düşünün ki (ALLAH) sizi, Nuh kavminden sonra, onların yerine hakimler yaptı. [83]

"Düşünün ki (ALLAH) Ad'dan sonra sizi hükümdarlar yaptı. Yeryüzünde sizi yerleştirdi." [84]

"Dilerse sizi götürür ve yeni bir halk getirir." [85]

"(Size böyle ölümü takdir ettik) ki, sizin yerinize benzerlerinizi getirelim." [86]

"Sizden önce zulmettikleri ve peygamberleri kendilerine açık kanıtlar getirdikleri halde inanmadıkları için nice nesilleri helak etmişizdir, îşte suç işleyen kavmi böyle cezalandırırız. Sonra onların ardından bu dünyada onların yerine sizi geçirdik ki, sizin de nasıl davranacağınızı görelim.”[87]

"Fakat günahlarından ötürü onlan helak ettik ve onların ardından başka bir nesil yarattık.” [88]

"(Halbuki) zulmeden nice şehri kırıp geçirdik ve onlardan sonra başka bir topluluk getirdik.” [89]

"Ey inananlar, sizden kim dininden dönerse (bilsin ki) ALLAH, yakında öyle bir toplum getirecek ki, (O) onları sever, onlar da O'nu severler.” [90]

7- Toplumların Gelecekleri Kendi Davranışlarına Bağlıdır

Toplumların gelecekte nasıl bir sonuçla karşılaşacakları, o sonuç gelmeden önceki davranışlarına bağlıdır. Elçilerin getirdikleri ilâhî yasalara inanıp, o yasalar doğrultusunda davranışlarda bulunurlarsa, refah ve bolluk içinde bir hayat süreceklerdir. Yok eğer, inkarcı bir tutum içinde olurlarsa, alçaltıcı ve acı bir azapla helak edileceklerdir. Her iki durumda başlarına gelen şeylerin nedeni, kendileridir.[91]

Kısaca insanlar davranışlarının sorumlusu olduğu gibi, toplumlar da davranışlarının sorumlusudur. Gelecekleri, yapacakları davranışlara göre şekillenir. Çünkü, özgür iradelerini kullanarak seçimi kendileri yapmıştır. Seçtikleri yolun sonunda var olan sonuçtan başkasını görmeyeceklerdir. İnsan ve toplum, mutlaka kendi elleriyle kazandıklarının mahkumudurlar. [92] Kur'an'da bunu ifade eden pek çok ayet bulunmaktadır:

"ALLAH insanlara hiç zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmediyor.” [93]

“İşte bu, ellerinizin yapıp öne sürdüğü işler yüzündendir. Yoksa ALLAH kullara zulmedici değildir.” [94]

"Yaptıkları (kötü) işler yüzünden inkâr edenlerin başlarına ani bela(lar) gelmeye devam edecek.” [95]

"İnsanların elleriyle kazandıkları (günahları) yüzünden, karada ve denizde fesat çıktı.” [96]

"Başınıza gelen herhangi bir musibet kendi ellerinizin yaptığı (işler) yüzündendir.” [97]

"Sadece yaptığınız işlerle cezalanıyorsunuz.” [98]

"Rableri de, günahları yüzünden azabı başlarına geçirip orayı dümdüz etti." [99]

“Ayetlerimizi ve ahirete kavuşmayı yalanlayanların eylemleri boşa çıkmıştır. Onlar yalnız yaptıkları ile cezalanmıyorlar mı?" [100]

"İşte onlar, kazandıklarının eline teslim edilmişlerdir.”[101]

"Yaptıklarına karşılık olarak." [102]

"(ALLAH'tan başkasına tapmayarak) nefsini yücelten kazanmış, (yaratıklarına taparak) onu alçaltan da ziyana uğramıştır.” [103]

8- Bütün Toplumlar Elçiler Aracılığıyla Uyarılmıştır

Yaptıkları hangi davranışın gelecekte kendileri için fayda, hangisinin zarar getireceği toplumlar tarafından kesin bir şekilde bilinemez. Muhammed Abduh'un dediği gibi, toplumun nelere muhtaç olduğu, ihtiyaçlarının hayvanlara ilham edildiği gibi edilseydi o zaman insan türü olmazdı. Aksine ya arı ve karınca gibi bir başka hayvan türü olurdu, ya da bu yeryüzünün sakinleri olmayan melekler gibi olurlardı. [104] Oysa insanlar imtihan olunmaktadır ve ALLAH dikkat edecekleri şeyleri onlara bildirmektedir:

"Kısa ve doğru yolu ALLAH gösterir.” [105]

"Bize yollarımızı göstermişken neden ALLAH'a dayanmayalım.” [106]

“Biz ona yolu gösterdik.” [107]

İşte toplumların, seçimlerinde dikkat edecekleri fayda ve zararın ölçüsü, ilâhî yasalardır, Bu yasalara bakarak; hangi şeylerin kendileri için iyi, hangilerinin kötü olduğunu öğrenip hareket edeceklerdir. Bu nedenle ALLAH Nuh (a.s.)'dan, çağrısı doğular ve batılarda bulunan insanları ve cinleri içine alan Hz. Muhammed (s.a.v.)'e kadar yasalarını toplumlara açıklayan elçiler göndermiştir. [108]

"Her toplumun, bir yol göstericisi vardır." [109]

"Her toplum içinde mutlaka bir uyarıcı geçmiştir." [110]

"Andolsûn biz her toplum içinde: ALLAH'a kulluk edin, şeytan(a tapmak) tan [111] kaçının diye bir elçi gönderdik."[112]

"Andolsûn senden önce, evvelki (toplum)ların kolları içine de elçiler gönderdik." [113]

Bu elçiler ALLAH'ın yasalarına uyulmasını isteyerek emredilen ve yasaklanan davranışlardaki güzellik ve çirkinlikleri açıklarlar. Yaptıkları davranışların sonunda nasıl bir karşılık göreceklerini toplumlarına bildirirler.

Eğer, elçiler gönderilmeseydi helak edilenler:

"Bize önce bir elçi gönderseydin inanırdık, senin ayetlerine uyardık. Neden bizi hiç uyarmadan cezalandırdın?" derlerdi. İşte kimsenin ALLAH'a karşı bir bahanesi kalmasın diye ALLAH elçiler göndermiştir:

"Kendi elleriyle yaptıkları (günahları) yüzünden başlarına bir felaket geldiği zaman: ‘Ey Rabb'imiz, bize bir elçi gönderseydin de ayetlerine uyup, mü'minlerden olsaydık,’ diyecek olmasalardı (seni göndermezdik. Bu bahanelerine fırsat vermemek için seni gönderdik).” [114]

"(Bunları) müjdeleyici ve uyarıcı elçiler olarak (gönderdik) ki, elçiler geldikten sonra insanların ALLAH'a karşı bahaneleri kalmasın." [115]

"Ey kitap ehli, elçilerin arasının kesildiği, bir boşluk meydana geldiği sırada size elçimiz geldi, size gerçekleri açıklıyor ki, (yarın kıyamette): Bize bir müjdeleyici ve uyarıcı gelmedi, demeyesiniz. İşte size müjdeleyici ve uyarıcı geldi.” [116]

Nitekim, ALLAH'a ortak koşanlar böyle söylediklerinde ALLAH, elçiler gönderdiğini belirterek, bu iddialarını reddetmiştir:

"(ALLAH'a) ortak koşanlar: ALLAH dileseydi ne biz, ne de atalarımız O'ndan başka bir şeye tapmazdık ve O'nsuz hi...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın