Şûra Sûresindeki Ayetler

19- Şûra Sûresi'ndeki Ayetler

Tefsir usulü ve Kur'ân ilimleriyle ilgili kitaplarda Şura Sûresi'nde ona yakın ayetin mensuh olduğu rivayet edilir. Bu ayetleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
Mensuh Ayetler Nâsih Ayetler
Şûra Sûresi 40. Tövbe Sûresi 5.
‘’ ‘’ 41. Şûra Sûresi 43.
Tefsir kitaplarında bu İki ayetin neshi hakkında bilgi bulunmaktadır. Bunların dışında kalan, 5, 6,15. 20, 23, 47 ve 48. ayetlerinin neshi ileri sürülse de,[614] yaptığımız araştırmada böyle olmadığı kanaatine varılmıştır. İncelemeye aldığımız ilk ve son devir müfessirlerin eserlerinde ayetlerin neshine dair önemli bilgi bulunamamıştır. Dolayısıyla, ayetlerle ilgiii rivayetleri, nesih hakkında yazılan kitapların dışındaki kaynaklarda bulabilmiş değiliz. Bunların dışında kalan, 40 ve 41. ayetlerle ilgili zayıfta olsa nakil bulunmaktadır. Onların ihtiva ettiği anlamlara ve gelen nakillere yer vererek bir değerlendirme yapmaya çalışacağız.
"Kötülüğün cezası, yine onun gibi bir kötülüktür. Kim affeder, barışırsa onun mükafatı Allah'a aittir. Doğrusu O, zalimleri sevmez. Kim zulme uğradıktan sonra kendini savunursa, böyle hareket edenlerin aleyhine bir yol yoktur"[615]
İbn Zeyd, anlamını verdiğimiz ayetlerin, Tevbe Sûresi 5. ayet tarafından nesih edildiğini ileri sürmektedir.[616] Taberi'de yer alan bu bilgilere, başta Taberi kendisi olmak üzere, diğer müfessirlerin itibar etmediği gözlenir.[617]
Tevbe Sûresi beşinci ayetle, mensuh kabul edilen ayetleri karşılaştırdığımızda, ayetler arasında neshi gerektirecek bir durumun olmadığı görülür. Ayrıca, ayetlerin ihtiva ettiği anlamlar, zalimleri konu edinmektedir. Bunların neshi halinde, zalimlerin yaptıkları meşru kılınacaktır. Bu ise, İslâm'ın yaratılanlara tanıdığı adalet ve eşitlik prensibine aykırıdır. İslâm, insanlar arasında adaletin uygulanmasını, haksızlık ve zulüm önlenmesini, aşırı gidenlerin, benzer bir ceza ile cezalandırılmasını emretmektedir. İşte, neshe konu olan ayetler, adaleti tesis ederek, yaratılanlar arasında haksızlığın Önlenmesini emreden hükümleri içermişlerdir. Bununla birlikte, nefse karşı yapılanların affedilmesini, güzel bir davranış olarak hatırlatılır. Böyle güzel hasletleri içeren ayetlerin mensuh kabul edilmesi, neshin şartlarına uymamaktadır. Zira nesih, iki benzer hükmün beraber uygulanma imkanı olmadığı zaman düşünülmektedir.[618]

[614] Bk. Hibetullah. Vrk. 38ab; İbn Hazm. s. 192: Zeyd. s. 899.
[615] Kuram Kerim, Şûra, 42/40-41
[616] Bk. Taberi. Tefsir. XXV/38-39.
[617] Konuyla ilgili bk. Taberî. XXV/38-39; İbn Kesir, IV/118-120; Alûsî, XXV/48: Kasımı, XIV/5250.
[618] Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 110-111.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın