Oruç Sabır Dereceler ve Şefkat

Oruç, Sabır, Dereceler ve Şefkat

Savm (oruç) kelimesi ve türevlerinden Kur'an’ı Kerim'de 14 defa bahsedilmiştir. Şöyle ki; es-sıyam lafzı şu ayette olduğu gibi 8 yerde zikredilmiştir:
"Oruç (es siyam) gecesi, kadınlarınıza yaklaşmak, sîze helal kılındı." [1044]
Bu kelimenin türevleri her biri de birer defa geçmiştir:
" 'Ben Rahman için (susma) oruc(u) (savmen) adadım, bugün hiçbir insanla konuşmayacağım' de."[1045]"İçinizden iki âdil kişinin karar vereceği, Kabe'ye varacak bir kurban, yahut yoksullara yedirme şeklinde keffaret, ya da buna denk oruçtur (sıyamen).’’ [1046]
"Bilirseniz oruç tutmanız (tesûmû), sizin için daha hayırlıdır." [1047]"Kim ay'ı görürse oruç tutsun (fel-yesumhü)."[1048]"Sadaka veren erkekler ve sadaka veren kadınlar, oruç tutan erkekler (es-sâimine)." [1049]
"Oruç tutan kadınlar (es-sâimât), ırzlarını koruyan erkekler ve koruyan kadınlar." [1050]
Bu kadar da sabır kelimesi tekrarlanmıştır, es-sabr şekliyle, şu ayet’i kerimede olduğu gibi 5 yerde gelmiştir:
"Sabırla (es-sabr), namazla yardım dileyin." [1051]
Sabren lafzı ise Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 8 yerde kullanılmıştır:
"Rabbimiz üzerimize sabır (sabren) dök, ayaklarımızı sağlam tut." [1052]
Ayrıca derecât (dereceler) kelimesi de aynı sayıda, 14 defa tekrarlanmıştır; şu ayette olduğu gibi:
"Kim de O'na iyi işler yapmış bir mü'min olarak gelirse, işte onlar için de yüksek dereceler (ed derecât) vardır."[1053]
Eğer savm kelimesinin türevlerini hesaba katmazsak ve yalnızca savmı sayacak olursak 10 defa zikredildiğini görürüz. Şöyle ki, 8 defa es-sıyam şeklinde, 1 defa savmen ve yine bir defa da sıyamen şeklinde gelmiştir. Bu kadar, yani 10 defa da şefkat ıstılahı bütün türevleriyle birlikte zikredilmiştir. Mesela, müşfi-kûne lafzı şu ayet’i kerimede olduğu gibi 5 yerde kullanılmıştır:
"Rabb'lerinin azabından korkarlar (müşfikûne)." [1054]
Müşfikin lafzı Allah tebarek ve tealanın şu sözünde olduğu gibi 2 yerde geçmektedir:
" 'daha önce biz, ailemiz içinde (iken sonumuzdan) korkardık (müşfikîn).' dediler." [1055]
Şu iki ayette de birer defa geçmektedir:
"Gizli konuşmanızdan önce sadaka vermenizden korktunuz mu? (e-eşfektüm)..," [1056]"Biz emaneti, göklere, yere ve dağlara sunduk; onu yüklenmekten kaçındılar, ondan korktular (eşfekne)." [1057]
Böylece savm, şefkat ve türevleri kadar tekrarlanmış oldu. Buna bağlı olarak savm bütün türevleriyle sayılırsa sabır ve derecât ile eşittir, şefkat ile ise türevleri sayılmadığı zaman eşittir.[1058]

[1044] Bakara: 2/187.
[1045] Meryem: 19/26.
[1046] Maide: 5/95.
[1047] Bakara: 2/184.
[1048] Bakara: 2/185.
[1049] Ahzab: 33/35.
[1050] Ahzab: 33/35.
[1051] Bakara: 2/45.
[1052] Bakara: 2/250.
[1053] Tâhâ: 20/75.
[1054] Mearic: 70/27.
[1055] Tur: 52/26.
[1056] Mücadele: 58/13.
[1057] Ahzab: 33/72.
[1058] Abdurrezzak Nevfel, Kur’an’da Ölçü ve Ahenk, İnkilap Yayınları, İstanbul, 1988: 127-128.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın