Mümtehıne ve Nûn Sûresindeki Ayetler

25- Mümtehıne ve Nûn Sûresi'ndeki Ayetler

a) Mümtehıne Sûresi'ndeki Ayetler

Mümtehıne Sûresi'ndeki ayetlerle ilgili alimlerin farklı görüşleri bulunur. Bunlardan 8. ayetle ilgili nesih haberleri zikredilirken, 10 ve 11. ayetler hakkında bilgi bulunamamıştır. Söz konusu ayetleri men-suh kılacak bir durumu yoktur. Sekizinci ayetin ise, Tevbe Sûresi beşinci ayet tarafından nesih edildiği farklı bir şekilde yer alır.[666] Oysa bu iki ayetin anlamlan bir birinden farklıdır.
"Aliah sizi, din konusunda sizin/e savaşmayan ve sizi yurtlarından çıkarmayan kimselere İyilik yapmanız ve onlara adil davranmanız konusunda men etmez. Çünkü Allah adil davrananları seuer."[667]
Anlamına yer verdiğimiz ayette, Müslümanlara düşman olmayan Gayr-i Müslimlere nasıl yaklaşılması gerektiği haber vermektedir. Buna göre, kendi inançlarında kalıp, Müslümanlarla iyi ilişkilerde bulunanlara adil davranılması ve iyilik yapılması tavsiye edilmektedir. Yüce Yaratıcının Müslümanlardan istediği adalet ve iyiliktir. Bu iki haslet İslâm'ın Gayr-i Müslimlere tanıtılmasını sağlayan prensipler arasında ilk sırayı alır. Bu ayeti mensuh kabul ettiğimizde iyilik ve adaletin yerine başka şeylerin konulması gerekecektir. Halbuki bunların yerlerini başka hasletlerle doldurmak mümkün değildir. Taberî tefsirinde konuyla ilgili nakillere işaret etmektedir.[668] Diğer tefsir kaynaklarında da neshe konu olan ayet muhkem kabul edilmiştir.[669] Her şeyden önce, ayette işaret edilen adalet ve iyilik İslâm'ın insanlar arasında oluşturmak istediği temel hasletlerdir. İslâm'ın gönderilmesinde ki hikmet, bu güzel hasletlerin oluşturulmasıdır. Allah sulhu, barışı ve kardeşliği adalete dayandırırken, bunların zıddının yapılmasını emretmesi mümkün değildir. Yüce Allah Kur'ân-ı Kerim'de oluşmasını İstediği güzel hasletleri belirtirken, adaleti, ihsanı ve karşılıklı güzel ilişkileri sevmekte, bunların zıddı olan fuhşu, inkarı ve zulmü kabul edilmez bulmaktadır.[670] Buna göre İslâm, üç önemli esas üzerine kurulur. Adalet, ihsan ve insanlar arasında oluşacak karşılıklı iyi ilişkiler. Yasaklar ise, fuhuş, inkar ve yaratılanlara yapılan zulümdür.[671] İslam insanları inançlarına göre değerlendirmez. İnsan olmalarını esas alarak onlar arasında iyi ilişkilerin kurulmasını hedefler.
Netice olarak, kaynaklarda yer alan nakillerin zayıflığı, konuyla ilgili alimlerin yorumlan, neshe konu olan ayetlerin anlamları ve benzer ayetlerin varlığı nesih görüşünün zayıf olduğunu ortaya koymaktadır.[672]

b) Nûn Sûresi'ndeki Ayetler

Nûn Sûresi'nde 44 ve 48. ayetlerin nesh edildiği belirtilir.[673] Yüce Allah zikredilen ayetlerde; "Bu sözü yalanlayanlarla beni baş başa bırak. Biz onları bilmedikleri yerden derece derece (azaba) yaklaştıracağız.", "Sen Rabbin hükmüne sabret. Balık sahibi (Yunus) gibi olma. Hani O sıkıntıdan yutkunarak (Allah'a) seslenmişti." buyurur. Neshe konu olan bu iki ayet, vaad ve tehdidi içermektedir. Yüce Allah, Hz. Peygamber'e inanmayanların kendisine bırakılmasını istemekte, yaptıklarının karşılığını nasıl vereceğini hatırlatmaktadır. Yaptığımız araştırmada nesih görüşüne katılan müfessirin olmadığı görülmektedir. Ayetlerle ilgili ileri sürülen nakiller, nesih hakkında bilgi veren alimlerin kendi kanaatlerini oluşturmaktadır. Yoksa, müfessir-ler tarafından kabul edilen görüşler değildir. Ayrıca, Hz. Peygamberin sünnetinde de bu rivayetleri doğrulayacak bir haber bulunamamıştır. Öte yandan, Kur'an'da aynı anlama gelen başka ayetler de bulunmaktadır.[674] Onlar ise muhkem kabul edilmektedir.[675]

[666] Bk. Hibetullah, Vrk. 42b; İbn Hazm, s. 198.
[667] Kur'ân-ı Kerim, Mümtehıne, 60/8.
[668] Bk. Taberî Tefsir, XXVIH/66; İbn Arabî. İV/1785.
[669] Bk. Taberî, XXVIİI/66; İbn Kesir, İV/349: Kâsımî, XVl/5769; Elmalıh, Vll/4904.
[670] Bk. Kur'ân-ı Kerim, Nahl, 16/90.
[671] Bk. Kur'ân-ı Kerim. Nahl. 16/90.
[672] Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 118-119.
[673] Bk. Hibetullah, Vtk. 43b; İbn Hazm, s. 200.
[674] Bk. Kur'ân-ı Kerim, Âl-i İmrân, 3/178; Araf, 7/182-183.
[675] Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 119.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın