İyilikler Ve Kötülükler

İYILIKLER VE KÖTÜLÜKLER

İbni Abbas (r.a.)’dan, o da Rasulullah (s.a.v.)’den Rabbi tebareke ve tealadan rivayetinde buyurdu ki: “Allah muhakkak iyilikleri ve kötülükleri yazdı, sonra bunu açıkladı, kim bir iyiliğe azmetse ve onu yapmasa, Allah onu kendi katında tam bir iyilik olarak yazar, ona azmedipte yapsa, Allah onu katında on haseneden yediyüze, daha fazla katlara kadar yazar, eğer bir kötülüğe niyetlense ve onu yapmasa Allah onu keni katında tam bir iyilik olarak yazar, eğer ona niyet etse ve onu yapsa Allah onu bir tek kötülük yazar.”Bunu Buhari ve Müslim rivayet etti.1

Bu hadisi Ebu Osman rivayetinden tahric ettiler, dedi ki: Bize Ebu Reca Utaridi ibni Abbas’tan rivayetle anlattı. Müslim’in bir rivayetinde hadisin sonunda şu fazlalık vardır: “Veya onu siler, Allah’a karşı ancak helak olan helak olur” bu manada çok hadis vardır.

Sahihayn Ebu Hureyre’den Peygamber (s.a.v.)’den şöyle buyurduğunu tahric etti: “Allah buyuruyor ki:Kulum bir kötülük yapmak istediği zaman, onu işleyinceye kadar onu yazmayınız, eğer onu işlerse ona aynısını yazınız, benim rızam için onu terkederse onun için ona bir iyilik yazın, eğer bir iyilik yapmak isterde onu yapmazsa onun için bir iyilik yazın, eğer onu yaparsa onunu için ona on iyilikten yediyüz kata kadar iyilik yazın.”Bu lafız Buhari’nindir.2

S: 202 Müslim’in rivaytinde1 Allah Teala byurdu ki: “Kulum bir iyilik yapmayı (nefsine) bahsederse, ben onu yapmamışsa bir iyilik olarak yazarım, onu yapınca ben onu on misliyle yazarım, bir kötülük yapmayı (nefsine) bahsederse onu yapmamışsa ben onu bağışlarım, eğer onu yaparsa ona mislini (aynısını) yazarım.”

Rasulullah (s.a.v.) buyurdu ki: “Melekler dedi ki: Rab(bimiz) şu senin kulun bir kötülük yapmak istiyor- ve o onu görüyor- buyurur ki: Onu gözetleyiniz eğer onu yaparsa ona aynısını yazınız, eğer onu terkederse onun için ona bir iyilik yazın onu ancak benim için terketti.”

Rasulullah (s.a.v.) buyurdu ki: “Sizden biri İslam’ını güzelleştirirse yaptığı her iyilik on mislinden yediyüz misline kadar yazılır ve yaptığı her kötülük Allah’a kavuşuncaya kadar aynıyla yazılır.”

Sahihayn’de Ebu Hureyre’den rivayet edildi, Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki: “Ademoğlunun her ameli katlanır, iyilik on mislinden yediyüz misline kadardır, Allah Teala buyurdu ki:Ancak oruç hariç o benim içindir, onun mükafatını ben veririm, şehvetini, yemesini ve içmesini benim için terkediyor.”Müslim’in bir rivayetinde şu sözden sonra: “Yediyüz misline kadar” şu cümle vardır: “Allah’ın dilediğine kadar.”2 Müslim’in Sahih’inde Ebu Zer’den rivayetle, Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki: “Allah buyuruyor ki:Kim bir iyilik yaparsa onun için on misli vardır veya (daha da) artırırım, kim bir kötülük yaparsa onun cezası aynısıdır veya bağışlarım.”3

Yine onda Enes’ten Peygmaber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğu rivayet edildi: “Kim bir iyiliğe niyetlense ve onu yapmasa onun için bir iyilik yazılır, eğer onu yaparsa onun için on yazılır, kim bir kötülüğe niyetlense ve onu yapmasa ona bir şey yazılmaz, eğer onu yaparsa ona bir tek kötülük yazılır.”4

(1)Sahihtir, Buhari, Müslim, Ahmed ibni Abbas’tan tahric etti. (Camiul usul: 19/348 ve sonrası).

(2) Buhari, Müslim ve Tirmizi tahric etti. (Camiul usul: 10/347).

(1)Camiul usul: 10/348).

(2)Sahihtir, Malik Muvatta’da, Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi Nesai ve ibni Mace tahric etti. (Camiul usul: 10/276).

(3) Müslim, Ahmed ve Beğavi tahric etti.

(4) Müslim isra hadisinde tahric etti. (Camiul usul: 10/348, 12/54). Hafız Ebu Ya’la el-Musuli Enes’ten şu lafızla tahric etti: “Kim bir iyiliğe niyetlenirse...” (İbni Kesir tefsiri: 2/196).

Müsned’de Hureym bin Fatik’ten rivayet edildi, Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki: “Kim bir iyiliğe niyetlense ve onu yapmasa ve Allah’ın onu kalbine hissettirdiğini bilirse ve ona hırs gösterirse onun için bir iyilik yazılır, kim bir iyilik yaparsa ona on misliyle yazılır, kim Allah yolunda bir nafaka infak etse onun için yediyüz katı vardır.”1 bu manada çok hadis vardır.

Bu naslar iyilikler ve kötülüklerin, iyilik ve kötülüğe niyet etmenin yazılmasını içerdi, bu dört çeşittir: Birinci çeşit:İyilikleri yapmak, iyilik on mislinden yediyüz ve daha fazla misline kadar katlanır, iyiliklerin on misline katlanması her iyilik içindir, buna Allah’ın şu ayeti de delildir: (Kim bir hasene ile gelirse ona on misli vardır) (Enam: 6/160) On mislinden daha fazla Allah’ın dilediği kimseye artırılması ise ona şu ayet delildir: (Allah yolunda mallarını harcayanların örneği, yedi başak bitiren bir dane gibidir ki, her başakta yüz tane vardır. Allah dilediğine kat kat fazlasını verir. Allah’ın lütfu geniştir. O her şeyi bilendir) (Bakara: 2/261) Bu ayet Allah yolunda infakın yediyüz misli katlanacağına delildir. Müslim’in Sahih’inde4 Ebu Mesud el-Bedri dedi ki: “Bir adam dizginlenmiş bir deveyle geldi ve dedi kıyamet günü yediyüz deve vardır.”

Müsned’de5 nazarlı bir isnatla Ebu Ubeyde bin Cerrah, Peygamber (s.a.v.)’den şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Kim Allah yolunda fazla nafakasını infak etse, yediyüzdür, kim kendi nefsine, ehline ve iyaline infak etse veya hasta ziyaret etse veya bir eziyeti kaldırsa, iyilik on misliyledir.”

Ebu Davud Sehl bin Muaz’dan tahric etti, o da babasından, o da Peygamber (s.a.v.)’den şöyle buyurduğunu rivayet etti:S: 204 “Namaz, oruç ve zikir Allah yolunda nafaka üzerinde yediyüz kat arırılır.”1 İbni Ebi Hatim2 Hasan’a isnatla rivayet etti, o da İmran bin Husayn’dan Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Kim Allah yolunda bir nafaka gönderse ve evinde otursa onun için her bir dirheme yediyüz dirhem vardır, kim nefsiyle Allah yolunda savaşsa onun için her bir dirheme yediyüz bin dirhem vardır” sonra şu ayeti okudu: (Allah dilediği kimse için kat kat verir) (Bakara: 2/261) İbni Hibban Sahih’inde4 İsa bin Müseyyeb’ten tahric etti, o da Nafi’den, o da ibni Ömer’den şöyle dediğni rivayet etti: ﬁu ayet inince: (Allah yolunda mallarını harcayanların örneği, yedi başak bitiren bir dane gibidir) (Bakara: 2/261) Rasulullah (s.a.v.) buyurdu ki:Rabbım ümmetime artır, Allah Teala (şunu) inzal etti: (Verdiğinin kat kat fazlasını kendisine ödemesi için Allah’a güzel bir borç (isteyene faizsiz ödünç) verecek yok mu?) (Bakara: 2/245) buyurdu ki:Rabbim ümmetime artır, bunun üzerine Allah Teala (şunu) inzal etti: (Sabredenlere ecirleri hesabsız verilir) (Zümer: 39/10) İmam Ahmed Ali bin Zeyd bin Cüd’an’dan tahric etti, o da Ebu Osman en Nehdi’den, o da Ebu Hureyre’den, o da Peygamber (s.a.v.)’den şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Allah iyiliği iki milyon iyilik olarak katlar” sonra Ebu Hureyre şu ayeti okudu: (İyilik olursa onu katlar, kendindende büyük mükafat verir.)(Nisa: 4/40)

Ve dedi ki: “Allah büyük bir ecir dediği zaman onun mitarını kim takdir edecek?” ve Ebu Hureyre’den mevkuf olarak rivayet edildi.9

(1) Ahmed Müsned’inde tahric etti, ibni Hibban doğruladı.

(4) Müslim, Ahmed ve Nesai Ebu Mesud el-Bedri’den tahric etti. (Camiul usul: 10/301).

(5) Ahmed Müsned’de, Ebu Ya’la, Bezzar, Buhari tarihinde ve Hakim tahric etti ve Heysemi Mecma’da: (2/300) dedi ki: Senedinde Yesar bin Yusuf var, ona güvenilir diyeni de yaralayanı da görmedim, geri kalan adamları güvenilirdir. Ondan ilk yarıyı şu destekliyor:Ahmed, Tirmizi, Nebai ve Hakim’in Hureym bin Fatik’ten şu lafızla tahric ettiği hadis destekliyor:“Kim Allah yolunda infak ederse ona yediyüz kat yazılır.”(Camiussağir).

(1)Ebu Davud, Beyhaki tahric etti, Hakim ve Zehebi doğruladı. (Camiul usul: 10/332).

(2)İbni Ebi Hatim ve ibni Mace Halil bin Abrullah tarikiyle tahric etti o bilinmiyor, o da İmran ve başkasından rivayet etti, ibni Kesir tefsirinde dedi ki:Bu hadis garibtir: (1/317).

(4)İbni Hibban sahihinde ibnil Münzir, ibni Ebi Hatim, ibni Mirdeveyh, Beyheki ﬁuab’ta ibni Ömer’den tahric etti. (Dürrül Mensur: 1/155).

(9) Ahmed Ebu Hureyre’den Ali bin Zeyd tarikiyle tahric etti, ibni Kesir tefsirinde dedi: (1/498):bu hadis garibtir, Ali bin Zeyd bin Cüd’an da münkerler vardır, yine Ahmed Ebu Osman en-Nehdi’den o da Ebu Hureyre’den: “İyilik bir milyon iyilik olarak katlanır, dedi ki:Bundan seni şaşırtan nedir, vallahi Peygamber (s.a.v.)’i işittim buyuruyor ki:“Allah iyiliği iki milyon iyilik olarak katlar” lafzıyla rivayet etti, yine ibni Ebi Hatim başka bir vecihle başka bir tarikle buna yakın bir lafızla rivayet etti.

Tirmizi ibni Ömer’den merfu olarak tahric etti ki: “Kim pazara girer ve: La ilahe illallahu vahdehu la şerike leh, lehul mülkü velehül hamdü yuhyi ve yümitü ve hüve hayyun la yemutü biyedihil hayr ve hüve ala külli şeyin kadir derse, Allah ona bin bin (milyon) iyilik yazar, ondan milyon kötülük siler onu milyon derece yükseltir.”1

Temimi Dari’den merfu olarak rivayet edildi ki: “Kim on kere derse ki:Eşhedü en la ilahe illallahu vahdehu la şerike leh, ilahen vahiden ehaden sameden, lem yettehiz sahibeten vela veleden ve lem yekün lehu küfüven ehad, Allah ona kırk milyon iyilik yazar”2 her iki isnatta da zayıflık vardır.

Taberani zayıf bir isnatla ibni Ömer’den merfu olarak tahric etti ki:“Kim:Sübhanellah, derse Allah ona yüz yirmidört bin iyilik yazar.” Ebu Hureyre hadisinde:“Ancak oruç hariç, o benim içindir, onun mükafatını ben vereceğim.”4 orucun sevabının miktarını Alalh’tan başka kimsenin bilmediğine delildir, çünkü o sabır çeşitlerinin en üstünüdür ve (Sabredenlere ecirleri hesabsız verilir.) (Zümer: 39/10) Bu mana seleften bir guruptan rivayet edildi, Ka’b ve başkası bunlardandır...

“Malayani şeyleri terketmesi kişinin İslam’ının güzelliğindendir” hadisinin şerhinde d...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın