Nesh Terimi ve İhtiva Ettiği Anlamlar

A. NESH TERİMİ ve İHTİVA ETTİĞİ ANLAMLAR

1- Nesh Kelimesinin Lügat Anlamları

Nesih sözcüğü "NSH" kökünden türetilen bir mastardır. Kelime, fiil olarak kullanıldığında gidermek, yok etmek, istinsah etmek, ibdal etmek manalarına gelir.[42] Söz konusu kelimeye verilen değişik anlamlar, sadece filolojik sahada kalmamış, buradan hareketle, terim olarak farklı ifadeler kullanılmıştır. Adı geçen kelimenin taşıdığı manalardan önemli olanlarını şu şekilde belirtmemiz mümkündür.
"Nakl" (aktarma) manasına gelir. Bir şeyi, bir yerden alıp, diğer bir yere veya bir halden diğer bir hale taşıma işlemine denilir.[43] Meselâ: "Nesahtü'l-Kitabe" denildiğinde, bir kitapta olanları aynen bir başka kitaba aktarma anlaşılmaktadır.[44]
"İzâle" (giderme) manasına gelir.[45] Kur'an'da yer alan; "Senden önce hiçbir resul ve nebi göndermemiştik ki o, (bir şey) arzu ettiği zaman, şeytan onun arzusu içerisine mutlaka (dünya ile meşgul edecek bir düşünce) atmış olmasın. Fakat Allah, şeytanın attığını derhal İptal eder sonra kendi ayetlerini sağlamlaştırır. Allah bilendir, hikmet sahibidir."[46] ayetinin bu anlama geldiği görülür. Güneşin gölqeyi, ihtiyarlığın gençliği rüzgarın çöpleri uçurması da benzer anlamdadır.
Tebdil ve tağyir anlamına gelişi; Bir nesneyi, bir halden diğer bir hale değiştirmek, farklı durumiara sokmak, yerine başkasını koymak demektir.[47] Bunun misalini Kur'ân-ı Kerim'de şu ayette bulabilmekteyiz. "Biz bir ayeti başka bir ayetle tebdil ettiğimiz zaman ki -Allah indirdiğini çok iyi bilir- şöyle dediler: Sen gerçek bir iftiracısın, halbuki onların çoğu bilmezler. "[48] İslâm alimleri arasında değişik görüşlere vesile olan nesh konusuyla ilgiîi, Kur'an ve tefsir usulüyle ilgili kaynaklarda geniş açıklamaların olduğu gözlenmektedir.[49]

[42] Bk. Ragıp Isfahânî, el-Müfredat fî Garîbi'l-Kur'ânT İst. 1986. s. 746; Mu'cemu'l Arabi'l Esâsî, heyet, Alecso 1989. s. 1189.
[43] İbn Manzur, Lisânü'l-Arap, 111/61
[44] Serahsi, Usûlü s-Serahsî, 11/53; Zerkeşî, el-Burhân fî Ulûmi'l-Kur an, 11/29; Suyûtî. el-It-kârı fî UİÛmi'l-Kur'ân, 11/27. Zerkânî. Menâhilü'l-İrfân, fî Ulümi I-Kurân. 11/173.
[45] Bk. Zerkeşî. Iİ/29; Suyûtî. 11/27; Zerkânî. 11/175.
[46] Kur'ân-ı Kerim. Hacc. 22/52.
[47] Zerkeş, 11/29; Suyutî, 11/27.
[48] Kuran-ı Kerim. Nahl, 16/101.
[49] Bk: Razî. Tefsir. IV/227-228; Kurtubî. Tefsir, 11/62-63; Zerkeşî, el-Burhân fî Ulûmi'l-Kur an. 11/29; Suyûtî. el-itkân fî U!ûmi'!-Kur an, U/27; Zerkânî. Menâhilü'l-İrfân, fî Ulû-mil-Kur'ân, 11/173: Zeyd. Mustafa, en-Nesh fi'1-Kur'âni'l-Kerim. s. 59-65. Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 23-24.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın