|
Konu Başlığı: İnfak ve Rıza Gönderen: müzzemmil üzerinde 13 Eylül 2011, 14:00:14 İnfak ve Rıza İnfak ıstılahı ve türevleri Kur'an’ı Kerim'de toplam olarak 73 defa tekrarlanmıştır. Şöyle ki; yünfikûne lafzı şu ayette olduğu gibi 20 yerde gelmiştir: "Kendilerine verdiğimiz rızıktan (hayır için) harcarlar (yünfikûn)." [716] Enfekû lafzı Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 11 defa tekrarlanmıştır: "Ve onlar ki harcadıkları (enfekû) zaman, ne israf ederler, ne de cimrilik ederler." [717] Enfikû lafzı şu ayet’i kerimede olduğu gibi 9 defa zikredilmiştir: "Ey inananlar, siz verdiğimiz rızıktan harcayın (enfikû).'' [718] Tünfikû lafzı ise şu ayette olduğu gibi 9 yerde kullanılmıştır: "Sevdiğiniz şeylerden (Allah için) harcamadıkça (tünfikû) asla iyiliğe eremezsiniz." [719] Yünfik lafzı Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 7 yerde gelmiştir: "Rızkı kısılmış bulunan da Allah'ın kendisine verdiğinden (yünfik) versin." [720] Enfektüm lafzı şu ayet’i kerimede olduğu gibi 4 yerde zikredilmiştir: "Siz Allah için ne verirsiniz (enfektüm), Allah onun yerine başkasını verir." [721] Enfeke lafzı şu ayette olduğu gibi 2 yerde geçmektedir: "Elbette içinizden fetihden önce harcayan (enfeke) ve savaşan bir olmaz." [722] Yünfikûne lafzı ise şu ayet'i kerimede olduğu gibi 2 yerde kullanılmıştır: "Yalnız Allah'ın rızasını kazanmak maksadıyle verirseniz (yün-fikune), verdiğiniz her hayır, size tastamam verilir ve hiç hakkınız yenmez." [723] Ayrıca yünfikûneha lafzı Allah tebarek ve tealanın şu sözünde olduğu gibi 2 yerde gelmiştir: "İnkâr edenler, Allah yolunda (insanları) menetmek için mallarını harcarlar ve harcayacaklar da (yünfikûneha)." [724] Nefeketen lafzı ise şu ayette olduğu gibi 2 yerde zikredilmiştir: "Küçük, büyük bir masraf yapmaları (nefeketen), bir vadiyi geçmeleri, mutlaka onların lehine yazılır..." [725] Bu kelimenin türevleri de her biri şu ayetlerde birer defa geçmektedir; "Sen yeryüzünde bulunan herşeyi verseydin (enlekte), yine onların kalblerinin arasını uzlaştıramazdın." [726]"İnanan kullarıma söyle: Namazı kılsınlar, ne alışverişin, ne de dostluğun olmadığı bir gün gelmeden önce, kendilerine verdiğimiz rızıktan (Allah yolunca) gizli ve açık sarfetsinler (yünfikû)." [727]"Sadakalarının (nefekâtühüm) kabul edilmesine engel olan sadece şudur: Onlar Allah'ın Rasulünü inkâr ettiler." [728]"De ki: 'Eğer Rabb'imin rahmet hazinelerine siz sahib olsaydınız, sarfetmekle (tükenir) (el-infak) korkusuyla (onu) tutar (kimseye bir şey vermez)diniz" [729]"Sabredenleri, doğru olanları, huzurunda gönülden boyun büküp divan duranları, Allah için harcayanları (el-münfikîne) ve seherlerde istiğfar edenleri (Allah görmektedir)." [730] Aynı sayıda yani 73 defa da rıza ve türevleri tekrarlanmıştır. Mesela rezû lafzı şu ayette olduğu gibi 9 defa zikredilmiştir: "Eğer o sadakalardan kendilerine (bir pay) verilirse hoşlanırlar (rezû) onlardan kendilerine pay verilmezse hemen kızarlar" [731] Rıdvan lafzı şu ayet’i kerimede olduğu gibi 8 yerde geçmektedir: "Rableri onlara, kendisinden bir rahmet, rızâ, (rıdvan) ve içinde sürekli kalacakları nimeti bol cennetleri müjdeler." [732] Raziye lafzı Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 6 yerde zikredilmiştir: "O gün Rahman'ın izin verip sözünden hoşlandığı (raziye) kimseden başkasının şefaati fayda vermez." [733]Yerdâ lafzı şu ayette olduğu gibi 5 yerde tekrarlanmıştır: "Yakında kendisi de razı (yerdâ) olacaktır." [734] Merdât lafzı şu ayet’i kerimede olduğu gibi 4 yerde geçmektedir: "İnsanlardan öylesi de var ki, canını, Allah'ın rızasını (merdât) kazanmaya satar'' [735] Râdiyeh lafzı ise Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 4 yerde gelmiştir: "Yüzler de var ki o gün içinde mutlu, (dünyada) çalışmasından memnun (râdiyeh)."'[736] Ayrıca terda lafzı Allah tebarek ve tealanın şu sözünde oluğu gibi 4 defa zikredilmiştir: "Rabb"in sana verecek ve sen razı (terdâ) olacaksın." [737] Ertedâ lafzı şu ayette olduğu gibi 3 defa gelmiştir: "Onları da yeryüzünde hükümran kılacak ve kendileri için seçip beğendiği (ertedâ) dinlerini kendilerine sağlamlaştıracaktır." [738] Rıdvânâ lafzı şu ayette olduğu gibi 3 defa kullanılmıştır: "Onların, rükû ve secde ederek Allah'ın lütuf ve rızasını (rıvânâ) aradıklarını görürsün." [739] Terdâhu lafzı Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 2 yerde gelmiştir: "Ya Rabb'i, dedi, beni bana ve anama babama verdiğin nimete şükretmeğe, razı olacağın (terdâhu) yararlı işler yapmağa sevk eyle." [740] Terdav lafzı şu ayet’i kerimede olduğu gibi 2 defa zikredilmiştir: "Size yemin ediyorlar ki kendilerinden razı olasınız (terdav)." [741] Ayrıca Terâdin lafzı şu ayette olduğu gibi 2 defa tekrarlanmıştır: "Kendi rızanızla (terâdin) yaptığınız ticaret olursa başka." [742]Rıdvânehu lafzı Allah tebarek ve tealamn şu sözünde olduğu gibi 2 yerde gelmiştir: "Onunla Allah, rızasının (rıdvânehu) peşinde gidenleri esenlik yollarına iletiyor" [743] Raditüm lafzı ise şu ayette olduğu gibi 2 yerde kullanılmıştır: "Ahirettense dünya hayatına mı razı (raditüm) oldunuz." [744] Bu kelimenin başka türevlerinin her biri de şu ayetlerde olduğu gibi birer defa geçmektedir: "Size nimetimi tamamladım ve size din olarak İslâm'ı beğendim (radîtü). [745]"Biz senin yüzünün göğe doğru çevrilip durduğunu görüyoruz. Elbette seni hoşlanacağın (terdâhâ) bir kıbleye döndüreceğiz." [746]"Eğer İki erkek yoksa razı (terdavne) olduğunuz şahitlerden bir erkek iki kadın." [747] "Hoşlandığınız (terdavnehâ) meskenler, size Allah'tan, Resulünden ve O'nun yolunda cihad etmekten daha sevgili ise o halde Allah emrini getirinceye kadar gözetleyin." [748]"Ve eğer şükrederseniz sizin için ondan razı olur (yerdehû)" [749]"Onları memnun olacakları (yerdevnehû) bir yere sokacaktır" [750]"Ahirete inanmayanların kalbleri ona kansın, ondan hoşlansınlar (liyerdevhu) ve işledikleri suçtan istemeğe devam etsinler diye." [751]"Onların gözlerinin aydınlanıp tasalanmalarına ve hepsinin, senin verdiklerine razı olmalarına (yerdayne) en elverişli olan budur." [752] "Gönlünüzü hoş etmek (liyurzûküm) için size (gelip) Allah'a yemin ederler." [753]"Ağızlarıyla sizi razı ederler (yürdûneküm), fakat kalbleri (sizi) istemez." [754]"Halbuki inanmış olsalardı, Allah'ı ve Rasulünü hoşnud etmeleri (yürdûhu) daha uygundu." [755]"Kendi aralarında güzelce anlaştıkları takdirde (terâdev), (eski) kocalarıyla evlenmelerine engel olmayın." [756]"Mehrin kesiminden sonra karşılıklı anlaşmada (teradeytüm) üzerinize bir günah yoktur." [757]"Rabbim onu beğendiğin (radiyya) bir insan yap." [758] "Rabb'i yanında beğenilmişti (merdiyya)." [759]"Razı edici ve razı edilmiş (merdiyyeh) olarak Rabb'ine dön." [760]"Eğer benim yolumda savaşmak ve benim rızamı kazanmak (merdâtî) için çıktınızsa içinizde onlara sevgi(mi) giz'iyorsunuz?" [761] Böylece infak ve türevleri zikredildiği kadar rıza ıstılahı ve türevleri de zikredilmiştir. Ve her ikisi birbirine eşit şekilde, değişik yerlerde 73 defa tekrarlanmıştır.[762] [716] Şura: 42/38. [717] Furkan: 25/67. [718] Bakara: 2/254. [719] Al-i İmran: 3/92. [720] Talâk: 65/7. [721] Sebe: 34/39. [722] Hadid: 57/10. [723] Bakara: 2/272. [724] Enfal: 8/36. [725] Tevbe: 9/121. [726] Enfal: 8/63. [727] İbrahim: 14/31. [728] Tevbe: 9/54. [729] İsra: 17/100. [730] Al-i İmran: 3/17. [731] Tevbe: 9/58. [732] Tevbe: 9/21. [733] Tâhâ: 20/109. [734] Leyl: 92/21. [735] Bakara: 2/207. [736] Gâşiye: 88/9. [737] Duhâ: 93/5. [738] Nur: 24/55. [739] Fetih: 48/29. [740] Ahkaf: 46/15. [741] Tevbe: 9/96. [742] Nisa: 4/29. [743] Mâide: 5/16. [744] Tevbe: 9/38. [745] Maide: 5/3. [746] Bakara: 2/144. [747] Bakara: 2/282. [748] Tevbe: 9/24. [749] Zümer: 39/7. [750] Hacc: 22/59. [751] En'am: 6/113. [752] Ahzab: 33/51. [753] Tevbe: 9/62. [754] Tevbe: 9/8. [755] Tevbe: 9/62. [756] Bakara: 2/232. [757] Nisa: 4/24. [758] Meryem: 19/6. [759] Meryem: 19/55. [760] Fecr: 89/28. [761] Mümtehine: 60/1. [762] Abdurrezzak Nevfel, Kur’an’da Ölçü ve Ahenk, İnkilap Yayınları, İstanbul, 1988: 94-99. |