Hayat ve Ölüm

Hayat ve Ölüm

Hayat (el-hayat) lafzı Kur'an’ı Kerim'de 71 defa tekrar olmuştur, şu ayette olduğu gibi:
"Mal ve oğullar, dünya hayatının (el hayat) süsüdür."[33]
Hayat ıstılahından türeyen diğer kelimeler ise yuhyî şeklinde 15 defa gelmiştir, şu ayette olduğu gibi:
"Yaşatan (yuhyî) da, öldüren de Allah'tır. Allah, yaptıklarınızı görmektedir."[34]
Elbette biz burada yer'in hayatıyla ilgili ıstılahları hesaba katmadık, yalnız halk ve ondan türeyen ıstılahlarla sınırladık.
Hayy lafzı Kur'an'da 14 defa tekrarlanmıştır, şu ayetteki gibi:
"Ve her canlı (hayy) şeyi sudan yarattık."[35]
Hayyen lafzı şu ayette olduğu gibi 5 defa tekrarlanmıştır:
"(Bu Kur'an Muhammed'e indirildi) ki, diri (hayyen) olanları uyarsın ve inkâr edenlere de (azab) söz(ü) hak olsun." [36]
Ayrıca ehya' lafzı da Allah’u tealanın şu sözü gibi 5 defa tekrarlanmıştır:
"Dinlerle (el ehya’) ölüler bir olmaz." [37]
Ve yuhyikum lafzı da şu ayette olduğu gibi 4 defa kullanılmıştır:
"O sizi yine öldürecek, yine diriltecek (yuhyikum); sonra O'na döndürüleceksiniz."[38]
Yahya kelimesi de şu ayette olduğu gibi 3 defa tekrarlanmıştır:,
"O kimse en büyük ateşe girer, sonra onun içinde ne ölür, ne de yaşar (yahya)."[39]
Yine nuhyi ıstılahı da Allah’u tealanın şu sözü gibi 3 defa gelmiştir:
"Dirilten (nuhyi) ve öldüren ancak Biziz Biz. Dönüş de Bizedir."[40]
Ayrıca hayatüna kelimesi de şu ayette olduğu gibi 3 defa geçmektedir:
"Dediler ki; 'Ne varsa dünya hayatımızdır (hayatüna), başka bir şey yoktur. Ölürüz, yaşarız.' "[41]
Nahya ıstılahı da şu ayette olduğu gibi 2 kere gelmiştir:
"Ne ise hep bu dünya hayatımızdır; ölürüz ve yaşarız (nahya), biz öldükten sonra diriltilecek değiliz."[42]
Yine ehya ıstılahı da şu ayetteki gibi 2 defa tekrarlanmaktadır:
"Öldüren de O'dur, yaşatan (ehya) da O'dur."[43]
Ayrıca ehyakum lafzı da Allah’u tealanın şu sözü gibi Kuran'da 2 kere zikredilmiştir:"
O'dur ki (siz cansız ve nutfe iken) sizi diriltti (ehyakum), sonra sizi öldürür, sonra sizi yine diriltir." [44]
Yine muhyi ıstılahı da şu ayette olduğu gibi 2 kere gelmiştir:
"Şüphe yok ki, O, ölüleri de diriltecektir (muhyi), O, her şeye kaadirdir." [45]
Hayat lafzından türemiş olup da Kur'an’ı Kerim'de yalnızca birer yerde geçmiş olan ıstılahlar da vardır. Bunlar aşağıdaki naslarda belirtilmiştir:
"Fakat Allah, zaten yapılması kararlaştırılan bir işi yerine getirmek için (sizi böyle buluşturdu) ki helak olan, açık delille helak olsun; yaşayan da açık delille yaşasın (hayye)."[46]
" 'Orada yaşayacaksınız, (tehyevne), orada öleceksiniz ve yine oradan (dirilip) çıkarılacaksınız!’ dedi."[47]
"Kim de onu(ne hayatını kurtarmak suretiyle) yaşatırsa (ehyaha), bütün insanları yaşatmış gibi olur."[48]
"Allah onlara 'ölün' dedi de sonra kendilerini diriltti (ehyahum)."[49]
"Dediler ki: 'Rabbimiz, bizi iki kez öldürdün (emettena) ve iki kez dirilttin (ahyeytena)."[50]
"Ölü iken kendisini dirilttiğimiz (ehyeynahu) ve kendisine insanlar arasında yürüyebileceği bir ışık verdiğimiz kimse, karanlıklar içinde kalıp ondan hiç çıkamayan kimse gibi olur mu?"[51]
"İbrahim de bir zaman: 'Rabbim, ölüleri nasıl dirilttiğini (tuhyi) bana göster' demişti."[52]
"Erkek ve kadından her kim inanmış olarak iyi bir iş yaparsa, onu (dünyada) hoş bir hayatla yaşatırız (felenuhyiyennebu)." [53]
"Beni öldürecek, sonra diriltecek (yuhyiyne) O'dur."[54]
"De ki: "Onları ilk defa yaratan diriltecektir (yuhyiyha). O, her yaratmayı bilir.''[55]
"Dünya hayatında (hayatikum) bütün güzel şeylerinizi zayi ettiniz; (orada) bunlarla sefa sürdünüz, tükettiniz"[56]
"(O zaman insan); 'Ah keşke ben bu hayatım (lihayatî) için (iyi işler yapıp) gönderseydim." der." [57]
"Yoksa kötülükleri işleyen kimseler, kendilerini, inanıp iyi ameller işleyenler gibi yapacağımızı mı sandılar? Yaşamaları (mehyahum) ve ölümleri onlarla bir olacak, öyle mi?" [58]
"De ki: "Benim namazım, ibadetim, hayatım (mehyaye) ve ölümüm hep âlemlerin Rabb'ı Allah içindir."[59]
Böylece hayal ıstılahından ve ondan türeyen kelimelerden oluşan ve özellikle insan hayatıyla ilgili sayılan[60]" bu ıstılah, Kur'an’ı Kerim'de 145 defa tekrar edilmiştir.
“Ölüm (mevt) kelimesi ve bundan türeyen kelimeler de (hayat) kelimesine eşit sayıda gelmiştir. Şöyle ki, el-mevt lafzı şu ayette olduğu gibi Kur'an’ı Kerim'de 35 defa geçmektedir:
"Ölüm (el-mevt) sarhoşluğu gerçekten geldi. İşte (ey insan) bu, senin öteden beri kaçtığın şeydir."[61]
el-mevta lafzı da şu ayet’i kerimede olduğu gibi 17 defa tekrarlanmıştır.
"Ölülere (el 'mevta) gelince Allah onları diriltir, sonra O'na döndürülürler."[62]
Meyyit kelimesi ise şu ayette olduğu gibi 12 defa gelmiştir:
"Sen de öleceksin (meyyit), onlar da ölecekler'' [63]
Yümitu lafzı ise Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 9 defa geçmektedir.
"O, yaşatır, öldürür (yumitu) ve siz O'na döndürülüp götürüleceksiniz." [64]
Yumitukûm olarak ise 4 yerde geçmektedir. Bir örnek:
"O'dur ki sizi diriltti, sonra sizi öldürür (yumitukûm), sonra yine sizi diriltir..." [65]
Yemûtü şekliyle 4 yerde tekrarlanmıştır. Bir önrek:
"(Onlar) yeminlerinin bütün şiddetiyle: 'Allah ölen (yemûtü) kimseyi diriltmez' diye Allah'a yemin ettiler. Hayır, diriltecektir, (bu) Onun gerçek olarak üzerine (aldığı) bir vaittir..."[66]
Mâtû şekliyle 7 yerde zikredilmiştir ki, bir örnek verelim:
"Ey inananlar! Siz inkâr edenler ve yeryüzünde sefere, ya da savaşa çıkan kardeşleri için: 'Eğer bizim yanımızda olsalardı ölmezlerdi (mâtû) ve vurulmazlardı diyenler gibi olmayın..."[67]
3 yerde de mittu şeklinde geçmektedir. Bir örnek:
"Doğum sancısı onu bir hurma dalı(nın altı)na getirdi: 'Keşke bundan önce ölseydim (mittu), unutulup gitseydim' dedi."[68]
5 yerde mitnâ,
"Biz öldüğümüz (mitnâ) ve toprak olduğumuz zaman mı?.."[69]
Bir yerde ümitu şeklinde zikredilmiştir;
"..İbrahim: 'Benim Rabbim O'dur ki yaşatır, öldürür demişti. Ben de yaşatır, öldürürüm (ümîtu) dedi."[70]
Kelime, emvata olarak ise 6 yerde tekrarlanmıştır. Bir örnek:
"Arz'ı toplanma yeri yapmadık mı; diriler ve ölüler (emvata) için."[71]
Mate lafzı da şu ayette olduğu gibi 2 defa tekrarlanmıştır:
"Ve onlardan ölen (mate) birine asla namaz kılma."[72]
Ayrıca müttüm lafzı şu ayette olduğu gibi 2 ayette geçmektedir:
"Ölür (müttüm) veya öldürülürseniz, elbette Allah(ın huzurun)a çıkarılacaksınız."[73]
Yine temutü lafzı şu ayette olduğu gibi 2 defa gelmiştir:
"Ve hiç kimse hangi yerde öleceğini (temutü) bilmez."[74]
Ayrıca temutünne lafzı Allahu tealanın şu sözünde olduğu gibi 2 ayette geçmektedir:
"Bundan dolayı sadece müslümanlar olarak ölünüz (temutünne)."[75]
Ve yine netnutü lafzı Allah tebarek ve tealanın şu sözünde olduğu gibi 2 ayette zikredilmektedir:
"Dediler ki: 'Ne varsa dünya hayatımızdır, başka bir şey yoktur. Ölürüz (nemutü), yaşarız'."[76]
Ayrıca ematehu lafzı şu ayette olduğu gibi 2 defa gelmiştir:
"Allah; bunu böyle öldükten (ematehu) sonra nasıl diriltecek?"[77]
Nümitu lafzı ise şu ayeti kerimede olduğu gibi 2 yerde geçmektedir:
"Dirilten ve öldüren (nümitu) ancak biziz biz. Dönüş de bizedir"[78]
Ayrıca mûtû kelimesi de şu ayette olduğu gibi iki yerde kullanılmıştır:
"Allah onlara 'ölün' (mûtû) dedi de sonra kendilerini diriltti."[79]
Yine mevtihi lafzı ise şu ayette olduğu gibi 2 yerde geçmektedir:
"Andolsun, Kitap ehlinden hiç kimse yoktur ki, ölümünden (mevtihi) önce ona inanacak olmasın."[80]
Ayrıca meyten kelimesi şu ayetteki gibi iki ayette kullanılmıştır:
"Ölü (meyten) iken kendisini dirilttiğimiz ve kendisine insanlar arasında yürüyebileceği bir ışık verdiğimiz kimse, karanlıklar içinde kalıp ondan hiç çıkmayan kimse gibi olur mu?"[81]
Ve yine meyyitune lafzı şu ayeti kerimede olduğu gibi 2 yerde geçmektedir.
"Sonra siz, bunun ardından öleceksiniz (meyyitune)."[82]
Mevtetüna kelimesi ise şu ayette olduğu gibi 2 yerde kullanılmıştır:
"İlk ölümümüzden (mevtetüna) sonra bir şey yoktur Biz diriltilecek değiliz."[83]
Ama mevt ıstılahından türeyen ve yalnızca birer örnekleri olan ayetler de şunlardır:
"Siz öldüğünüz (mittüm), toprak ve kemik haline geldiğiniz zaman size, mutlaka (yeniden hayata) çıkarılacağınızı mı va'dediyor?"[84]
"Doğduğum gün de, öleceğim (emûtü) gün de ve diri olarak kaldırılacağım gün de (Allah'tan) bana esenlik verilmiştir"[85]
"Allah, öldükleri (mevtiha) sırada canları alır, ölmeyenleri de uykularında (bedenlerinden alıp kendilerinden geçirir)"[86]
" 'Orada yaşayacaksınız, orada öleceksiniz (temutune) ve yine oradan (dirilip) çıkarılacaksınız’ dedi."[87]
"Sizden kim dininden döner ve kâfir olarak ölürse (feyemüt), işte onların bülün yaptıkları dünyada da, ahirette de boşa çıkmıştır,"[88]
"(Orada) onlara ne (Ölümle) hükmedilir ki, ölsünler (yemûtü) ve ne de onlardan cehennem azabı biraz hafifletilir."[89]
"Yoksa kötülükler yapıp yapıp da nihayet ölüm gelip çatınca: 'Ben şimdi tevbe ettim.' diyenlere ve kafir olarak ölenlere (yemûtûne) tevbe yoktur (öylelerinin tevbesi makbul değildir)."[90]
"Öldüren (emate) de O'dur, yaşatan da O'dur."[91]
"Dediler ki: 'Rabbimiz! Bizi iki kez öldürdün (emettenâ) ve iki kez dirilttin’."[92]
"Beni öldürecek (yümiytûnî), sonra diriltecek O'dur."[93]
"Öldüremeyen (mevten), yaşatamayan, (ölüleri diriltip kabirden) çıkaramayan birtakım tanrılar edindiler."[94]
"Sonra belki şükredersiniz diye sizi ölümünüzün (mevtikum) ardından tekrar diriltmiştir."[95]
"Allah, öldükleri sırada canları alır, ölmeyenleri (lem-t...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın