Feale Fiili Ve Feâlun Limâ Yurîd İsmi Şerifi

Fa'le Fiili Ve Fa'âlun Limâ Yurîd İsm-i Şerifi

Fi'l Ve Amel'in Kullar İçin Kullanılışı Çoktur. Bu kökü (F'L) Allah fiil ve isim olarak kendi Zâtına itlâk etmiştir, "yef'alu'1-lahu mâ yeşâ" Allah dilediğini yapar [260]. "Fa'alûn limâ yurîd" istediğini yapandır. Üç yerde azamet cemi'siyle geçer,

"...in kunnâ fâ'ilîn" yapacak olsak böyle yapardık” [261]

"...innâ kunnâ fâ'ilîn" biz bunu mutlaka yapacağız” [262]

Buralarda da eğer düşünürsek, Cenab-ı Hakk'ın âdet üstü acib san'atı ifade buyurulmaktadır. Zeccac da "ve kunnâ fâ'ilîn biz dilediğimize kadiriz demektir" der [263]. Fa'al şekli mübalağalı ism-i fail vezninde olup, ilk defa 27. nüzul sırasında bulunan el-Buruc suresinde yer alır [264] ayrıca [265] 'de de geçer. "Devamlı olarak, kesintisiz ve mükemmel tarzda yapan" demektir [266]. Allah'ın fiilleri kullarınkine benzemeyeceği için, bu fiil ve isimler yaratma ile çok yakından ilgilidir. Allah dilediğini yapar ve yaratır. Mastar şekli iki defa geçmektedir. Her ikisi de insanlara izafe edilmiştir [267].

"Fa'âlun limâ yurîd" ism-i şerifi, Allah'ın her işinde ve yaratmasında hür olduğunu, yarattıklarına asla tâbi olmadığını, her zamanda ve halen dilediğini dilediği kadar ve hikmetine göre yapmakta ve yaratmakta olduğunu, O'nun kullar gibi mes'ul olmadığını[268], kulun Allah'ın dilemesine havale ederek iş yapmasını (Kehf, 18/22, 23), O'nun her an bîr işde (Rahman, 55/29) olduğunu, herşeye hâkim ve her şeyde tam bir tasarruf sahibi olduğunu, zaman ve mekân kayıtlarının Yaratıcı indinde birer mahlûk olduklarını, kayıtlayıcı unsur olamayacaklarını ve nihayet işleri yaratıkların işine benzemeyen Allah'ın her dem taze şeyler yaratmakta olduğunu ifade eden el-Hallâk İsmini bize hatırlatıyor. Görüldüğü gibi, bu fiil ve isimlerin yaratma kavramı ile yakın bir alâkası vardır. Hülâsa Allah bu gün de fa'âldir, faaliyet halindedir, hallâktır (yaratmaktadır).[269]

[260] Âl-i İmrân: 3/40; Bakara, 2/253; Hacc, 22/14; İbrahim, 14/27; Nisa, 4/147; Enbiyâ, 21/23; Hacc, 22/14, 18

[261] Enbiyâ: 21/17, 79;

[262] Enbiyâ: 21/104.

[263] tbn Kayyım, s. 284.

[264] Buruc: 85/16,

[265] Hûd: ll/I07.

[266] Suat Yıldırım, s. 155.

[267] Enbiyâ: 21/73; Şuarâ, 26/19.

[268] Enbiyâ: 21/23

[269] Veli Ulutürk, Kur’an-ı Kerim’de Yaratma Kavramı, İnsan Yayınları: 54-55.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın