> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Kuranı Kerim > Kuranda İnsan Psikolojisi > Duhâ
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Duhâ  (Okunma Sayısı 1509 defa)
08 Şubat 2011, 20:52:11
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 08 Şubat 2011, 20:52:11 »



Duhâ

 Güneşin yayılıp, ışığın uzaması [589], ıssızlık, alışamamak, gam ve üzüntü vakti, ölümün sükûnu, kabrin karanlığı [590] gündüz, gün­düzün yansına yakın bir zaman, gündüz saatlerinden bir saat diye açıklanmıştır [591]. Duhâ'nın belirlediği zaman ed-dahvetu ke­limesinin belirlediği zamandan sonra gelir. Dolayısıyla ed-dahvetu kelimesinin belirlediği vakit, güneşin doğmasından sonraki za­mandır. Duha kelimesi, ğedâ' ile de açıklanmıştır [592]. Arapların, kuşluk vaktinde, hem kendilerinin yiyip içtikleri, hem de develerini otlattıkları ve bu vakitte yemek yiyen için "Kahvaltı yapı­yor" ifadesini kullandıkları nakledilmektedir. Nitekim ğedâ (Kehf, 62), kelimeside kuşluk yemeği manasını ifade etmektedir. El-ğudvetu ve ğedâ, kuşluk vaktine yakın bir zamanı ve bu vakitte yenilen yemeği [593] ifade ederken, ğedâ kelimesinde ayrıca "ye­mek" manası da vardır. Duhâ'nın türevleri, yemek yemek, kur­ban,  güneşin  doğuşundan yükselmesine  kadar olan süre, insanların haşr olunacağı vakit, güneşin semânın dörtte birine yük­selip ortaya gelmesi, gibi manaları kapsar [594].

Araplar, kuşluk vaktinin her anını ölçecek ifadeler kullanarak, tek bir ifade ile bir vaktin her anını söylemenin doğru olmayaca­ğını ortaya koymuşlardır. Sadru'n-nehâr/ terkibi, güneşin doğuşu ile kuşluk namazı vaktine kadar olan süreyi, ğezâletu'd-duhâ/ ise, kuşluğun başlangıcı ile gündüzün beşte biri ge­çinceye kadar olan süreyi ifade eder [595]. Buna göre sadru'n-nehâr terkibinin ortaya koyduğu süre, ğezâletu'd-duhâ'dan daha uzun bir süredir. Çünkü güneşin doğuşu ile kuşluğun başlangıcı ara­sında uzun bir zaman geçmektedir.

Yine Hz. Musa ile Firavn'un buluşma zamanı için, Tâ-Hâ sû­resinin 59. ayetinde geçen mev'id kelimesi, yevm ve duhâ ile açıklanmıştır. Mev'id, asli manayı kaybetmeden, kuşluk vaktini ve o vakitteki buluşma anını ifade ederken, başka bir yerde daha onun, zengin bir alana sahip olduğu gözlenmektedir. Güneşin ha­reketleri, bazen terkiplerle bazen de güneşin doğuşunu ifade eden bâziğ ve kuşluk vaktinin son anını ifade eden ed-duhâ gibi müfred kelimelerle ölçülmektedir [596]. Bütün bunlar, insan ha­yatı ile zamanı belirleyen güneşin, ne derece bütünleştiğini gös­termektedir. Olaylar, kurban [597] gibi dini vecibeler güneşin hareke­tiyle anlam kazanmaktadır. Böylece güneşin hareketinin, olayın mahiyeti ve dilin morfolojisi ile ne kadar birliktelik oluşturduğu or­taya çıkmaktadır. Ayrıca insanların, Kur'ân öncesi dönemde, gü­neşin hareketlen ile hayatlarını bütünleştirdikleri; Kur'ân'ın ise, asıl manasından koparmadan, söz konusu kelimeye dînî bir anlam ka­zandırdığı gözlenmektedir.

Kur'ân'da yedi yerde geçen duhâ/ kavramı (A'râf, 98; Tâ-Hâ, 59, 119; Nâzi'ât, 29, 46; Şems, 1; Duhâ, 1) gerek fiil olarak, gerekse isim olarak bütün kullanımlarında, ısıyı ifade etmektedir. Kozmik yapının bu hareketi sosyolojik yapıyı harekete geçirmek­tedir. Bu nedenle insanların bu vakitte uyumaları, biyolojik, sos­yolojik, ekonomik olarak zararlıdır. Bu vakitte uyumanın kalbe za­rar verdiği, verem hastalığına sebep olduğu, Kur'ân'ın nüzulünden önce benimsenen bir inanış olduğu nakledilmektedir [598]. Bu ise in­sanların kozmoloji ve onun önemli bir öğesi olan güneşle ne kadar yakından ilgilendiğini göstermektedir. Kur'ân'ın, üzerine yemin et­tiği bir vaktin aracı olan güneşin, Kur'ân'ın nüzulünden çok son­raki asırlarda incelenmesi, artarak devam eden bir realitedir. Bu meyanda yapılan açıklamalarda, güneşin doğuşu ile -gelen sabahın, kıyamete, kabirden kalkışa benzetildiği gözlenmektedir [599]. Gü­neşin, kuşluk vaktini ortaya koyan hareketlerini, öncelik ve sonralığa göre felak fecr bâziğ şeklinde sıralamak mümkün­dür.

A'râf sûresinin 98. ayetinde geçen duh/ nın, dahvetun-nehâr / ile izah edilip, dûhâ kelimesinin güneş ışığının yükselişini [600] ifade ettiği şeklindeki açıklamalar mezkûr yaklaşımı des­teklemektedir.

Sonuç olarak denilebilirki nehâr/gündüz kelimesi, kendisinde oluşan vakitleri ifade eden kelimelere göre odak bir kelimedir.Bu nedenle nehâr/gündüz kelimesinin, söz konusu kelimelerle anlam ilişkisi içerisinde olduğu söylenebilir. Görüldüğü gibi, zaman kav­ramını oluşturan bütün kelimeler, bir anlam ağı içerisinde birbirine bağlıdır. Birisinin diğeriyle münasebetini kesmek mümkün değil­dir. Bazı kelimeler de bu kavram içerisinde iki yönlü bir rol üst­lenmektedir. Kuşluk vaktini ifade eden duhâ, bu vakti ifade eden diğer kelimelere göre odak olurken, nehâr/gündüz'e göre, anlam ilişkisinde bulunan anahtar bir kelimedir. [601]


589] er-Râgıb el-Isfahânî, s. 293; İbn Manzûr, XIV, 374-380.

[590] Bintu'ş-Şâti',1, 38.

[591] ez-Zeccâc, V, 339; el-Kurtubî, XX, 62.

[592] el-Cevherî, VI, 2406; ez-Zebîdî, X, 216; İbn Manzûr, XIV, 475. 575 İbn Manzûr, XIV, 475.

[593] ez-Zâvî, III, 375.

[594] er-Râgıb el-Isfahânî, s. 293; ez-Zebîdî, X, 217; ez-Zâvî, III, 375.

[595] İbn'Âsim, s. 66.

[596] İbn Kuteybe, s. 156; er-Râgıb el-Isfahânî, s. 45

[597] el-Buhârî, Edâhî, 7; et-Tirmizî, Edâhî, 11; Ahmed İbn Hanbe!, II,

[598] Hatim et-Tâî, Dîvân, s. 57.

[599] er-Râzî, Tefsir, XXXII, 83

[600] el-Beydâvî, l, 436

[601] Dr. Faiz Kalın, Kur’an’da Zaman Kavramı, Rağbet Yayınları: 150-152.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Duhâ
« Posted on: 29 Mart 2024, 11:38:07 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Duhâ rüya tabiri,Duhâ mekke canlı, Duhâ kabe canlı yayın, Duhâ Üç boyutlu kuran oku Duhâ kuran ı kerim, Duhâ peygamber kıssaları,Duhâ ilitam ders soruları, Duhâönlisans arapça,
Logged
25 Ocak 2019, 19:56:27
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #1 : 25 Ocak 2019, 19:56:27 »

Esselamü aleyküm Rabbim paylaşım için razı olsun Rabbim bizlerin ilmini artırsın
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

26 Ocak 2019, 01:11:52
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.948


« Yanıtla #2 : 26 Ocak 2019, 01:11:52 »

Aleyküm Selam
Rabbim bizleri Kur'ân ışığında yaşıyanlardan eylesin inşaAllah
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes