Muhammed Sûresindeki Ayetler

23- Muhammed Sûresi'ndeki Ayetler

Söz konusu surede neshe konu olan üç ayet vardır. Bunlardan 36. ayeti zekat ayetinin nesh ettiği rivayet edilir.[643] 37. ayet hakkında ise nesihle ilgili önemli bilgi bulunmaz. Ayrıca 36. ayet, dünya hayatının bir eğlenceden ibaret olduğunu, 37. ayet cimriliğin durumunu açıklamaktadır. İyi ve kötü hasletleri ihtiva eden ayetlerde nesih mümkün değildir. Bunlara ilaveten, bazı tefsir kaynaklarında 4. ayet hakkında nesih haberi zikredilir.[644] Bunu nesh eden ayet, Tevbe Sûresi 5. ayettir. İki ayeti karşılaştırdığımızda mensuh veya muhkem rivayetleri daha iyi anlaşılmış olacaktır.
"...Nihayet onlara üstün geldiğinizde bağı sıkıca bağlayın. Savaş sona erince esirleri ya karşılık almadan veya fidye ile serbest bırakın..."[645] Nâsihi kabui edilen ayetin anlamı ise; "Müşrikleri nerede bulursanız Öldürünüz." ifadesidir. İbn Abbas, Dahhak ve Suddî Tevbe Süresindeki bu ayetin, Muhammed Sûresinde yer alan dördüncü ayeti, neshettiğini ileri sürmüşlerdir.[646] Bu yorum alimlerin kendi görüşleridir. Dikkat edilirse, iki ayetin ihtiva ettiği anlamlar birbirlerinden farklıdır. Birinci ayet, savaş sonrası yapılacak işleri açıklamış, Tevbe Süresindeki ayette ise, Müşrikleri konu edinmiştir. Öte yandan, Muhammed Sûresi'ndeki ayeti umum ifade etmektedir. Tevbe Sûresi'ndeki ayet ise, Müşriklere tahsis edilmektedir. Muhammed Sûresi'ndeki ayet esirlerle ilgili genel kaideyi ortaya koyarak, Hz. Peygambere istediği gibi hareket etme hakkı vermiştir. Dolayısıyla mensuh kabul edilen ayet savaş hükümlerini açıklamış olur. Tevbe Sûresi'ndeki ayet, söz konusu hükümleri içermez. Bu iki ayet birbirlerini neshetmekten ziyade tamamlamaktadır. Taberî, nesih haberlerine yer verdikten sonra ayetin muhkem olduğunu şeklinde açıklamada bulur.[647] İbn Kesir'de söz konusu nakillere ilaveten, birçok alimin muhkem kabul ettiğini bildirir.[648] Eserlerinden faydalandığımız müfessirler de ayeti muhkem kabul ederler.[649]

[643] İbn Cevzi s. 522.
[644] Nesihle ilgili bk. Hibetullah, Vrk. 41a-, İbn Hamı.
[645] Kur'ân-ı Kerîm. Muhammed. 47/4.
[646] Bk. Taberî Tefsir. XXVI/42; İbn Kesîr, IV/173.
[647] Taberî Tefsir, XXVI/42.
[648] İbn Kesir. IV/173.
[649] Bk. Kâsımî. XV/5375; Elmalılı, VI/4373-4375. Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 115-116.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın