|
Konu Başlığı: Velâyetün nefs Ve Velâyetül mal İle İlgili Hükümler Gönderen: Zehibe üzerinde 12 Temmuz 2010, 17:37:14 Velâyetü'n-nefs Ve Velâyetü'1-mal İle İlgili Hükümler:
Velâyetü'n-nefs, çocuğun hidâne ile başlayan terbiyesini, bulûğa kadar tamamlamayı ve gerekiyorsa bulûğdan sonra da devam ettirerek, çocuğun hıfz ve himâyesi ile kaasır olanların evlenme muamelesini yürütmeyi gaye edinir. Velâyetü'1-mal ise, rüşdüne erinceye kadar çocuğun malını ziyandan korumayı gaye edinir. Çocuk kendi malında tasarruf sahibi değildir. Bu velayet kimin elinde ise, belli esaslar çerçevesinde, çocuk adına, çocuğun , malından tasarruf yetkisi ona aittir. Velâyetü'n-nefs ve velâyetü'1-mal aynı şahısta bulunur. Bu velayete ehak olanlar sırayla şu kimselerdir: a) Çocuğun babası; bu ölmüş ise, b) Babanın tâyin ettiği vasî; öldü ise veya yoksa, c) Cedd-i sahih (babanın babası); bu öldü ise, d) Dedenin tâyin ettiği vasî; bu öldü ise veya yoksa, e) Vasinin tâyin ettiği vasî; bu öldü ise veya yoksa, f) Kadı, g) Kadı tarafından nasbedilen kimse.[317] Çocuk normalde, bu velî (veya vasilerden mahrum ise -ki lakît yâni buluntu böyledir- veya velîsi himaye ve bakımdan âciz ise, bu durumda onun muhatabı ve sorumlusu "veliyyü'l-evliya (bütün velîlerin velîsi) olan sultan'dır, ki o, velîsi olmayanların velîsidir, o veliler üzerinde velîdir."[318] Çocuğun gerek hidânesi ve gerekse diğer işlerinin yürütülmesi için uygun kimseleri bulmak ona terettüp eder. Bu velî (veya vasî)ler selâhiyet yönünden aralarında az çok farklılıklar taşırlarsa da teferruat mevzûmuzun dışında kalır.[319] Şu halde, İslâm hukukunda çocuğun terbiye ve himâyesi babadan başlayıp, Sultan'da (yâni devleti temsil eden mahallî mülkî âmirde);son bulan bir mekanizma ile kesinlikle garanti altına alınmıştır.[320] |