Dipnotlar

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 9-15.

[2] Râgıb, Ebu'l-Kâsım el-Hüseyn İbnu Muhammed (502). el-Müfredât Fî Garîbh-Kur'ân, Kahire, 1961/1381, s. 532; İbnu Manzûr, Ebû'l-Fad! Cemâlu'd-Dîn Muhammed İbn-i Mükerrem, Lisanu'l-Arab, Beyrut, tarihsiz, 3, 468; İbnu'i-Esîr, Mecdü'd-Dîn Ebû's-Seâdât (606), en-Nihâye fî Garîbi'l-Hadîs ve’l Eser, Kahire, 1963, 5, 225.

[3] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 15-19.

[4] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları:19.

[5] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 21.

[6] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları:21-22.

[7] Bak: Nisa 4/3, 25.

[8] Bakara: 2/221.

[9] Müslim İbnu Haccâc ei-Kuşeyrî (261), Sahîh-i Müslim, Kahire, 1955, Rada; 53; Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed (279), Sünenü 'Tirmizî, Humus, 1966, Nikâh 4; Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed ibnu Ali (303), Sünenü'n-Nesâi, kahire, 1930, Nikâh 10.

[10] Kaarî, Nûru'd-Dîn Molla Alt İbnu's-Sultân Muhammed el-Herevî (1014), Şerhu Ayni'l-İlm ve Zeyni'l-Hiim, Beyrut, 1352, 1, 234. Hadîsin mevzu olduğunu söyleyen olmuşsa da, Aiiyyü'l-Kaarî bunu reddeder. Ayrıca mânâsının doğruluğu te'yîd edilmiştir. (Acluni, Keşfu'l-Hafa 1,272).

[11] Bak: Kaan, a.g.e. 1,234.

[12] Nûr: 24/3.

[13] Nûr:24/33.

[14] Müslim, Nikâh t.

[15] Kenzu'l-Ummâl 16, 492-93; Müsrted-i Ahmed 5, 163-64 (parantez içindeki ilâveler Müsned'dendir). Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları:22-25.

[16] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 25.

[17] Nisâ:4/34.

[18] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 26-27.

[19] Filloux J.C., La Personnalite, PUF, Paris, 1967, p. 59; JacOuin Gl, Çocuk Psikolojisinin Ana Çizgisi, Çeviren Mehmet Toprak, İstanbul, 1964, s. 35.

[20] el-Haddâdî, Ebû Bekr İbnu Ali (800/1397), ef-Cevheretu'n-Neyyire 2, 116.

[21] Ahzâb:33/33.

[22] Kâsânî, Bedâîu's Sanâ'î, Beyruî, 1974, 4, 24; İbnu Hacer, Fethu'l-Bâri 11, 434.

[23]İslâm'ın bu mevzûdaki görüşleri Hz. peygamberin Sünnetinde Terbiye adlı kitabımızda genişçe açıklanmıştır, (s.380-412}.

[24] Bir çocuğun küçükken, anne ve babanın müşfik alâkasından ve mânevi doyumdan mahrum olarak yetişmesi, ileriki hayatında aldatıcı, zararlı telkinlere mukavemet göstermeden hemen kapılıvermesinde mühim rol oynadığı da anlaşılmakladır. 1968-1982 yılları arasında memleketimizi kasıp kavurmuş bulunan anarşi döneminde, anarşist bir teşkilâtın en üst seviyelerinde yer almış, birçok anarşik eylemlerde bulunmuş, cinayetler işlemiş bir gencin, bilâhare yaptığı bâzı açıklamalar mevzûmuz yönünden ehemmiyetlidir. Anarşist telkinlerin gençler üzerinde başart sağlamasını altı sebeple izah ve anarşiye düşenlerin çoğunlukla problemli ve bu sebeple de çocuklarına karşs yeterli şefkat, sevgi ve alâkayı göstermeyen ailelerden geldiklerini ifâde eder. Müşahhas bir örnek olarak kendi durumunu sunan genç, annesinin de, babasının da çalışmaları sebebiyle küçükken onlardan sıcak bir aile ilgisi göremediğini, bu durumun onu dâima ilgiye muhtaç bir hâlet-i ruhiye içinde bıraktığını, bu ruhi bozukluk içinde üniversitede okurken kendisine gösterilen sahte ilgilere kolayca aldanarak anarşist olduğunu dile getirir. Aşağıda kaydedeceğimiz itiraflar meyâmnda en ibretâmiz ve çarpıcı ifâdenin "Benim aradığım; içten, sıcak, samîmi kişilerin ilişkilerinin var olduğu bir ortam idi. Eğer bu ortamda başka bir siyâset bulsa idim, bugün belki o başka siyâsetin üyesi olarak yargılanacaktım" cümlesi olduğu kanaatindeyiz. Bu ibreîâmiz açıklamalardan bâzı cümleleri aynen tâkib edelim:

“Eğer ciddi bir araştırma yapılırsa, özeliikle ...'nin eylemci ve yönetici kesimini oluşturanların böylesi bir uyumsuzluk ve ailevî problemle karşı karşıya oldukları hemen göze çarpacaktır. Örgütün üst düzeyinde yer alan kişilerden ilk anda aklıma gelen dört kişinin babalarının alkolik olması ve iki kişinin de ana-babalarının ayrı bulunması her halde basit bir tesadüf değildir. Benim problemlerim ise çok küçük yaşta başladı. (...). Aileleri ve yakın çevreleri ile sağlıklı ilişkiler kuramayan gençler, ihtiyaçları olan ilgili ve yakınlığı dışarıda arayacaklardır. Eğer bu ilgiyi ideolojik bir ortamda buluyorsa, işte dertler bu anda başlayacaktır. Artık yalnız değildir. Aynı dili kullandığı, ciddiye alındığı bir. ortamdadır. Ve ilk anda psikolojik doyumu yitirmemek için her şeye katlanacaktır. (...). Benim gibi desteğe, ilgiye susayan biri için bu olaylar dış görünümü ile âdefâ rüya idi. İdeal (î) insanlar vardı orada- Benim aradığım içten, sıcak ve samimî kişilerin ilişkilerinin var olduğu bir ortam idi. Eğer bu ortamda başka bir siyâset bulsa idim, bugün belki o başka siyâsetin üyesi olarak yargılanacaktım, (...}. Beni esas memnun eden şey, bir çevrenin ve daha önce belirttiğim sebeplerle sempati duyduğum, saygı duyduğum bir çevrenin bana güvenmesi ve kabul etmesi idi. işin siyâsî yanı benim İçin ikinci faktördü. Önemli olan hangi örgütte olduğum değil, bir örgüte kabul edilmemdi." (Tercüman Gazetesi, 9.3.1983 günlü nüshası. Yazı, "Nasıl Anarşist Oldular?- adıyla yapılan bir röportaj'dan alınmadır. Röportajı Tokay Gözütokyapmıştır).

[25]İslâmda Çocuk Haklan, s. 80-81. Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 27-30.

[26] Le Monde gazetesi, 2 Ocak 1976 sayılı nüshası.

[27] Alınan tedbirler hususunda, yukarıdaki kitabımıza bakılabilir, s. 81.

[28] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 30-32.

[29] Ve!â-i Müvâlât: Nesebi meçhul birisi İle tesis edilen yardımlaşma rabıtası (akrabalığı). Velâ-i Ataka: Âzâd edilen köle ile efendi arasında teessüs eden bir rabıta (akrabalık bağı). Ölüm halinde tevarüsü gerektirir.

Civar: Bir yabancıya tanınan himaye, eman.

[30] Bak. İbnu Kesîr, Jmûdüd-Dîn Ebû'l-Fidâ İsmail (v. 774), TefsîruI-Kur'ânil-Azîm, Beyrut, 1966,5,426-27.

[31] Ahzâb:33/6

[32] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 32-34.

[33] Mücâdile 58/2; Ahzâb:33/4. Zıhârla alâkalı teferruat için bak: Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, İstanbul, 1964 s. 304: Dikmen, İslâm İlmihali, İstanbul, 1983, s. 441-444. Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 34-35.

[34] Elmalılı a.g.e. 6, 3898-99; Suhârî, Ebû Abdillâh Muhammed İbnu İsmail (256), Sahih-i Buhârî, Kahire, 1958, Tefsir, Suretu'i-Ahzâb; İbnu'l-Esîr, İzzü'd-Dîn Ebûl'-Hasen Alî ibnu Muhammed (630), Üsdü'l-Gâbe fî Ma'rifeti's-Sahâbe, Kahire, 1970, 2, 281-283.

[35] Ahzâb: 33/40.

[36]Üsdü'l-Gâbe 2, 283.

[37] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 35-36.

[38]" Kur'an-ı Kerimde hakîkî ve hükmî anne-baba bahisleriyle bu bahis birbirinden tamamen ayrı olarak ele alınmamış ise de, biz mevzûumuzu vazetmede takip ettiğimiz sistematik icabı, ayrı ayrı başlıklar alımda ele almayı uygun gördük.

[39] Ahzâb: 33/4-5.

[40]Üsdü'l-Gâbe 2, 281.

[41] Suyûtî, Celâlüd-Dîn Abdurrahman Ebû Bekr (911), Lübûbu'n-Nükûl, Tefsîru Celâleyn'in haşiyesinde basılmıştır, Dırneşk, 1978, s. 553.

[42]"Usdul-Gâbe 2, 208.

[43] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 36-37.

[44] Hûd:11/45/46.

[45] Tevbe:9/114.

[46] Nisa :4/144.

[47] Tevbe:9/23.

[48]Üsdü'l-Gâbe 2, 421.

[49] Bak. Bilmen, Ömer Nasûhi, Istılahât-ı Fıkhiyye Kamusu, İstanbul, Tarihsiz, 5. 225.

[50] Tevbe:9/84.

[51] Buhârî, Tefsîru Sûretit-Tevbe 12, 13; İbnu Kesîr, Tefsir 3, 435-36.

[52] Mergînânî, Ebû'l-Hasen Ali İbnu Ebİ Bekr (593), el- Hidâye, Mısır, Tarihsiz, 2,163. Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 38-41.

[53] Ra'd:13/38.

[54] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 41-42.

[55] Hz. İbrahim'in ailesi için: "Ey evin hanımı' Allah'ın rahmeti ve bereketleri üzerinize olmuşken, nasıl Ailah'ın işine şaşarsın?" denilir “Hûd:11/73”.

[56] Hûd:11/44

[57] Ankebût:39/32; Hıcr:15/60; A'raf .7/83.

[58] Buhârî, Enbiyâ:32, 46; Müslim, Fedâiiu's-Sahâbe 70; Tirmizî, Et'ime 31.

[59] Tahrîm:66/10-11. Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 42-43.

[60] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 43.

[61] Ra'd:13/38

[62] Ailesi için dua eden peygamberler şüphesiz sâdece bunlar değildir.

[63]Ankebût:29/33; Şu'arâ :26/168-171; Mümtehine:60/4.

[64] Enbiyâ:21/76; Hûd:45/46

[65] İbrahim:14/40, Bak. Mümtehine:60/4; İbrahim:14/35.

[66] Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 43-45.

[67] Furkân:25/74; Kasas:28/9.

[68] Kasas:28/10-13; Tâ-hâ:20/40.

[69] Kasas:28/10-11

[70]İnsan:76/19; Vâkı'a:56/17; Tûr:52/24.

[71] Diyanet İşleri Başkanlığı Tercümesi, Ankara 1980; Kutub, a.g.e. 15. 40S.

[72] Hasan Basri Çaniay Tercümesi, İstanbul, 1957, 3, 1102.

[73] Elmalılı 8, 5491.

[74] İbnu Kesîr, Tefsir 7, 184

[75] Râzî, a.g.e. 29,149-150..

[76] Bediüzzaman, Mektubât, Onyedinci Mektup, s. 80-81. Prof. Dr. İbrahim Canan, Kur’an’da Çocuk Eğitimi, Nesil Yayınları: 45-47.

[77] Bediüzzaman, Mektubât, Onyedinci Mektup, s. 80-81.

[78] Münâvî, Şemsü'd-Dîn Muhammed Zeynü'd-Dîn Abdurra'üf (1031),...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın