Bu Konuda İzin Almak Şart Mıdır

Bu Konuda İzin Almak Şart Mıdır?

Cumhura göre izin şartı yoktur. Kastalânî, Şafîîlerden naklen şöyle demektedir: Fitne endişesi olsun olmasın kadın ve erkekten herbi-ri şeriatın izin verdiği miktarla yetinerek ve karşı tarafın iznini almadan diğerine bakabilir.

Sehl b. Muhammed b. Ebî Hasme, amcası Selman b. Ebî Has-me'nin şöyle dediğini rivayet eder: Muhammed b. Mesleme'nin Medine damlarının birinde saklanarak Dahhâk'ın kızını görmeğe çabaladığını gördüm. Rasûlüllah'ın (s.a.v.) ashabından olduğun halde sen mi böyle davranıyorsun, dedim. Evet, çünkü Rasûlüllah'ın (s.a.v.) şöyle buyurduğunu duydum, dedi: "Allah, birisinin kalbine bir kadına talip olmayı koydu mu, o kadına bakmasında bir sakınca yoktur."

Cabir'in: "Bir cariyeye talip oldum. Onu görmek için saklanıyordum, nihayet evlenmeğe karar verecek kadar onu gördüm" şeklindeki sözlerini yukarıda nakletmiştik.

Belki de, kadının haberi olmadan onu görmekte, onun duygularını gözetme bakımından daha yararlıdır. Ola ki onunla evlenmek isteyen kişi, gördükten sonra onu beğenmez. Bu da, psikolojik açıdan etkilenmemesine sebep olur.

Kadının izni olmaksızın onu görmek caiz ise, izin alındıktan sonra ve bilgisi dahilinde görülmesi evleviyetle caiz olur.

Diğer hususlar:

Evlenilecek kadının güzellik yönünü ilgilendiren hususlar, bunlar.

Diğer yönler, sormak ve araştırmakla Öğrenilir.

Geriye aklî ve ahlâkî durum kalıyor.

Bu husustan emin olmak da, kadının çevresini, davranışlarını, ailevî ve içtimaî ilişkilerini araştırmakla mümkün olur. Kültür seviyesini Öğrenmek isteyen, bu yönü de araştırır. Kadın da, erkek hakkında aynı şekilde araştırma yapar.

imam Gazâlî, İhya isimli eserinde ahlâkı tesbit etme hususunda sadece bu yoldan sözeder. Şöyle ki:

"Aldanmak, hem güzellik açısından ve hem de ahlâk açısından sözkonusu olabilir.

Kadının güzelliği konusunda aldanmamak için onu görmek, ahlakını öğrenmek için de soruşturup tahkik gerekir. Tabii ki bütün bunlar, evlilikten önce yapılacak şeylerdir. Gerek kadının güzelliğini, gerek ahlâkını, onun iç ve dış ahvalini bilen güvenilir ve doğru sözlü kimseden soruşturmah. Kadının tarafım tutup onu öğmekte aşırı giden ya da kıskanması sebebiyle kadını olduğundan daha aşağı göstermeye çalışan kimseden bu hususlar soruşturulmaz. Evlilik konusunda ve evlenilecek kadınların tavsifinde insanlar genelde ifrat veya tefrite kaçarlar. Doğru söyleyen ve âdil davranan azdır, hile ve aldatmalar daha çoktur. Bilhassa gözünün dışanda olmasından korkanlar, çok ihtiyatlı davranmak mecburiyetindeler.[899]

Günümüzde bazı araştırmacılar, evlenmeğe karar verecek kadar kadının bazı yerlerini görmenin caiz olduğunu bildiren hadisi naklettikten sonra çerçeveyi genişleterek şöyle derler:

"Hadiste bazı yerler için sınırlama getirilmemiştir. Aksine, toplum geleneklerinin uygun gördüğü çerçevede mutlak olarak zikredilmiştir. Mesele genel anlayış ve toplumun gelenekleriyle sınırlandığına göre çağımızda bir kadına talip olan kişi, kadını ev kıyafetiyle; babasının ve kardeşlerinin huzuruna çıktığı kıyafetle görmesinde bir sakınca yoktur. Hatta hadis-i şerifin çerçevesi dahilinde ve şer'î giyimi içerisinde babası veya mahremlerinden biri eşliğinde ona talip olan erkekle sohbet eder ve mubah olan yerlere gezmeğe çıkabilirler. Böylece erkek, onun aklî durumunu, hoşlandığı şeyleri, özel zevklerini ve şahsiyetine dair hususları öğrenme imkanını bulur, v.s..[900]

Aslında bu, araştırılması ve üzerinde düşünülmesi gereken bir konudur.

Çünkü öncelikle dindar olanla evlenilmesi gerektiği ve dinî açıdan kadınla evlenmeğe sebep olan şeyin ilk planda onun ahlâkı, dini, şahsiyeti, aklı ve ruhî olgunluğuna dair diğer hususlar olması gerektiğini anlattık. Araştırılması öncelikli olan hususlar bunlardır.

Nitekim imam Ahmed b. Hanbel, şaşı birini, güzel kızkardeşine tercih etmiştir, ikisi arasında seçim yaparken ilk sorduğu soru: Hangisinin daha akıîlı ve daha iffetli olduğu şeklindeydi. Şaşı olanın daha akıllı ve iffetli olduğu söylenince de: "Beni onunla evlendirin" demiştir. [901]

Soruşturma mümkün değilse ya da kendisine bu konuda soru sorulana güvenilmiyorsa, özellikle -Gazalinin de belirttiği gibi- evlilik konusunda daha çok aldatmanın yaygınlığı hesaba katılırsa, mahremlerin bulunduğu ailevi toplantılarla bu meselenin halledilmesinde, evlenecek tarafların gönül rahatlığı içerisinde karar vermelerinin sağlanmasında ne sakınca vardır.

Mahrem biri yanlannda olsa bile evleneceklerin beraber dışarı çıkıp gezmeleri hususuna gelince, bunda daha çok ihtiyatlı olmak gerekir, iyi sonuç da vermeyebilir. Hem karşı tarafı tanımak için böyle birşeye mutlaka ihtiyaç bulunduğu da söylenemez. Ayrıca ne sahabe, ne tabiînden birinin bu veya buna yakın birşey yaptığı da rivayet edilmiş değildir. Böyle birşey ancak zaruri durumlarda sözkonusu olabilir. Bilindiği gibi zaruretler, miktarlanyla değerlendirilirler.

Buna göre beraber dışarı çıkma iki hususla kayıtlı olması gerekir:

Birincisi: Karşı tarafı tanımak ya da tam olarak tanımak ancak beraber dışarı çıkmalarıyla mümkün olacaksa, -yani bunun başka bir yolu yoksa.

Ikincisi: Kötü bir sonuç doğurmayacaksa.

Günümüz içtimaî bakış açısını ileride incelediğimizde bu meselenin daha çok vuzuha kavuşacağını umuyoruz.

Bu görüşme evliliğe sebep olacak kadar erkeğin kadını ve kadının erkeği görmesi için değil midir?

O halde kadının bu görüşme için hazırlık yapmaması mümkün mü? Özellikle Malikî'lerin -cumhurun görüşüne karşılık- kadının bilgisi dahilinde erkeğin onu görmesi gerektiği şeklindeki görüşleri hesaba katıldığında. Onlar şöyle diyorlar: Erkeğin kadım göreceği kadının bilgisi dahilinde olmalı ki, istemediği bir halette onu görmesin.

Allame Şankîtî, bu konuda şöyle diyor: "Oysa kadının bilgisi dahilinde olursa, kadın üstünü başını düzeltir ve kendini görülmeğe hazırlar." Şankîtî daha sonra şöyle diyor: "Biz Malikî'lerin görüşü budur.[902]

Her ne kadar Malikî'lerin bu görüşü, cumhura muhalif ise de, gerekçesi yönüyle bizi ilgilendirmektedir.[903]

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın