Kurânda Allah ve insan

Toshihiko İzutsu-Kur'ân'da Allah ve İnsan:

Yukarıdan da anlaşıldığı gibi kitap, Prof. Dr. Süleyman Ateş tarafından Türkçeye çevrilmiş olup Ankara'da basılmıştır. Mütercimin önsözüyle birlikte 231 sayfadan meydana gelen kitap dokuz bölümden oluşur. Birinci bölümde (13-35) Kur'ân'ın semantiği adı altında "Semantik" terimi hakkında genel bir bilgi verir.[285] Kur'ân semantiğinde anahtar kelimeleri, esas mânâ ile izafî mânâyı, semantiğe materyal verecek kelime hazinesi ve dünya görüşü konularını inceler.

İkinci bölümü tarihte Kur'ân'ın anahtar terimleri'ne ayırmıştır. Bu bölümde Synchrorik semantik ile Diachronik semantiği işlemektedir. Ayrıca burada İslâm öncesi çağda üç kelime sisteminin olduğunu[286] bundan da hiyerarşik ve kronolojik bir yol izleyerek Kur'ân sisteminin bütün semantik alanlarında Allah kelimesinin odak kelime olduğunu kaydeder.[287] Yine bu bölümde Kur'ân ve Kur'ân sonrası sistemlerin de semantiğine değinir.

Üçüncü bölümde (68-87) Kur'ân'ın dünya görüşünün ana yapısını ele alır. Bu bölümde Allah ile kul arasında dört çeşit münasebetin olduğunu kaydeder.[288] Bu bölümde İslâm'ın toplum anlayışını, semantik olarak alemi gayb-şehadet, Cennet-Cehennem ve dünya-ahiret gibi biri diğerini hatırlatan ikizleri kaydeder.[289] Bölümün son kısmında ahiretle ilgili kavramların semantiğini inceler. [290]

Dördüncü bölümde (88-114) önce Allah kelimesinin esas ve izafî mânâsını araştırır. Daha sonra sırasıyla Arabistan paganizminde Allah kavramı, Yahudi ve Hiristiyanlar'da Allah kavramı, Araplarda yahudî-hristiyan Allah telakkisi ve haniflerin Allah kavramı konularını inceler. Konu başlıklarından da anlaşıldığı gibi yazar Allah lafz-ı celilesinin semantiğini çok geniş tarihi bir yelpazede ele alıyor. Bunu cahili Arap şiirleriyle destekleyerek lafz-ı celilenin semantiğine daha geniş ve net bir açı kazandırmaktadır.

Beşinci bölümde (114-125) ontolojik münasebeti inceler. Bu münasabetin gerektirdiği semantik alana giren halk, kader, mevt, dehr, meniyyet, ecel gibi kelimelerin semantiğini inceler.

Altıncı ve yedinci bölümlerde (126-186) Allah ile insan arası haberleşme münasebetini inceler. Bu haberleşmeyi ikiye ayırır: Sözlü, sözsüz. Evvela sözsüz münasebeti ele alır. Bundan tabiattaki varlıklar (âyetler)la Allah'ın vahdaniyeti, haşr'ın isbat'ı gibi hususların delillendirme yoluyla insanlara anlatılması kast edilmiştir.[291] Aslında bu bölüm yazarın da ifade ettiği gibi sözlü haberleşme (vahy)'nin incelendiği yedinci bölümün girişi mesabesindedir. [292] Altıncı bölümde âyet, hidâyet ve ibadet kelimelerinin semantik alanları incelenir. Yedinci bölümde ise Kelamullah, dua ve ağırlıklı bir şekilde vahy'ın semantiği incelenir.

Sekizinci bölümde (187-217) İslamiyet ve câhiliyye kavramlarını kaleme alır. Bu bölümde bu ikizin ilgi alanına giren islâm, teslimiyet, cahiliyet, cehl, hilm, din ve millet kelimelerinin semantiğini inceler.

Dokuzuncu bölümde (218-229) ise Allah ile insan arasında ahlakî münasabeti kaydeder. Bu bölümde anahtar kelimeler, nimet, şükür, küfür, takva, va'd ve vaid'dir. Yazar bunların semantiğini inceler.[293]

[285] Bkz. İzutsu,Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, ter. Süleyman Ateş, Ankara, trs. s. 14-1 5.

[286] İzutsu,Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, ter. Süleyman Ateş, Ankara, trs. s. 39

[287] İzutsu,Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, ter. Süleyman Ateş, Ankara, trs. s. 40.

[288] İzutsu,Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, ter. Süleyman Ateş, Ankara, trs. s. 87-87.

[289] İzutsu,Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, ter. Süleyman Ateş, Ankara, trs. s. 71-82

[290] İzutsu,Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, ter. Süleyman Ateş, Ankara, trs. s. 39

[291] İzutsu,Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, ter. Süleyman Ateş, Ankara, trs. s. 126

[292] İzutsu,Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, ter. Süleyman Ateş, Ankara, trs. s. 126

[293] Doç. Dr. Halil Çiçek, 20. Asırda Kur’an İlimleri Çalışmaları, Timaş Yayınları: 120-121.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın