|
Konu Başlığı: Kurân irabı Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 12 Mayıs 2011, 15:49:52 KUR'ÂN İ'RABI A- Tarihçesi: Ulumu'l-Kur'ân'ın ilk ortaya çıkan dallarından birisi Î'rabu'l-Kur’ân'dır. Arap dilinde İ’rab hem dinleyici için hem de konuşmacı için bir rehber görevini görmektedir. İ’rabsız bir söz dinleyici tarafından anlaşılmadığı gibi konuşmacı tarafından da söylendiği zaman abes kaçar. Özellikle edebî özelliği olan metinlerde i'rabın zarureti kendisini daha fazla hissettirmektedir. İ’rab olmayınca fail, mef'ul, hal, muzaf, muzafun ileyh gibi cümlenin temel öğeleri bilinmez. Dolayısıyla kelamın mânâsı da anlaşılmaz.[469] Kur'ân metni gibi yüksek sanat değerine sahip bir metnin i'rabsız olarak tamamen anlaşılması adeta imkansızdır. İ’rabın bilinmemesiyle âyete yanlış mânâ verilebildiği gibi, İ'rabın bilinmesiyle de Kur'ân'ın mânâ yönünden ne kadar zengin olduğu daha iyi anlaşılır. Bundan dolayı geçmiş alimler Kur'ân İ'rabi'ına çok önem vermişler, islâm tarihinin erken dönemlerinden itibaren bu sahada müstakil eserler yazmışlar ve Dirayet Tefsiri sahasında yazılan tefsir kitaplarında da İ'raba hayli ağırlık vermişlerdir. Hatta Ebu Hayyan gibi bazı müfessirler nerde ise kitaplarının tümünü İ'raba ayırmışlardır. Mekki b. Ebu Talib (ö.437/1045), ez-Zeccac (ö.311/923), el-Ferra (ö.207/822), Ebu'l-Beka el-Ukberi (ö.616/1219) ve el-Enbari (ö.?) gibi bazı alimler Kur'ân İ'rabı sahasında müstakil eserler yazmışlardır. Günümüzde de bu sahada faydalı ve ciddi eserlerin yazılmasına devam edilmektedir. Fakat ne ilginçtir ki, bugün, Kur'ân ilimleri sahasında eser yazan yerli ve yabancı yazarların eserlerinden temin ettiğimiz yaklaşık on ikisinin hiç birisinde İ'rabu'l-Kur'ân'a değinilmemiştir. Konunun günümüz ilimleri içerisinde güncelliğinin fazla olmayışından hareketle kaleme alınmadığına kanaat ediyoruz. Biz bu anlayışı taşımamaktayız. Çünkü dillerin grameri hiç bir zaman gündem dışı olmaz. Kaldı ki, sanat değeri yüksek olan edebî metinlerde her zaman gramere fazlasıyla ihtiyaç vardır. Ancak Alusî gibi bazı alimlerin bir kelimede İ'rabın olabilecek tüm ihtimallerini sıralamasını ve bir nahiv kitabıymış gibi misallerin detayına fazlasıyla inmesini de tasvip etmiyoruz. Kur'ân'da birçok kelime, ifade ve âyetin ancak gramer vasıtasıyla bilenebileceği, yine Kur'ânın mânâ zenginliği de azımsanmayacak ölçüde gramere bağlı olduğu izahtan varestedir. Bu itibarla biz, Kur'ân İ'rabının terk edilmesini tasvip etmiyoruz. Bunun için Kur'ân İlimleri sahasında yazılan eserlerde bu konuya az da olsa değinilmelidir. Mesela konun ehemmiyeti, tarihçesi ve Kur'ân İ'rabı sahasındaki çalışmalara bir göz atılması gibi bir takım temel bilgiler sunulabilir.[470] [469] es-Suyutî, I, s. 235 [470] Doç. Dr. Halil Çiçek, 20. Asırda Kur’an İlimleri Çalışmaları, Timaş Yayınları: 190-191. |