Kitap hakkında bazı mülahazalar

Kitap Hakkında Bazı Mülahazalar:

1. Kitapları eleştirilen müelliflerin 4-5 satırlık bile olsa bir biyografilerinin olması gerekirdi. Zira ilmin tevsikinde müellifin kim olduğu, hangi asırda ve nerede yaşadığı önemli bir husustur.

2. Eleştirilen kitapların sıralanmasında hiçbir düzen yoktur. Halbuki kitapların ve yazarların ya kronolojik sıraya göre veya kitabın konusuna göre sıralanması daha uygundur.

3. Eleştirilecek kitabın eleştiriden önce kısa bir tanıtımı yapılmalıydı. Çünkü kitabın tanınması okuyucuyu bazı konularda zinde tutar ve yapılan eleştirilerin isabet derecesini daha iyi anlama imkânına sahip olur.

Yazar, bazı eserleri çok kısa tanıtmış ve çoğunu tanıtmamıştır. Bu ise, eleştirmenin okuyucusunu bir bakıma fikir boşluğu içinde bırakması demektir.

Kitabın muhtevasına gelince biz kitabı baştan sona kadar eleştirmeyeceğiz. Çünkü çalışmamızın hacmi buna müsait değildir. Ancak nümune babından birkaç noktaya dikkat çekeceğiz.

Müellif, c. 1. s. 393'de Seyyid Kutub'un Peygamberler hakkındaki tasvirini yadırgıyor. Halbuki kıyametin ilk başlangıcındaki o şiddetli korkular ve üzüntüler içerisinde peygamberlerin durumu diğer insanlarınkinden pek farklı değildir. Hadisler de bunu desteklemektedir.[305]

Yazar c. 1, s. 113'te Kur'ân'ın bazı kasemlerini getiriyor ve buralarda kasemin, cevabı (onun için yemin edilen şey) hakkında herhangi bir tereddüt ve inkârın olmadığını ve dolayısıyla da kasemin mutlaka bir tereddüt veya inkardan dolayı gelmesinin gerekli olmadığını ileri sürer. Buna Kur'ân'dan da bazı örnekler verir.[306] Mesela ez-Zariyat sûresi 4-5. âyetinde gelen kasemin cevabında hiçbir tereddüt olmadığı halde kasemli olarak gelmesi kasemin tereddüt/inkâr hali için gelmesinin gerekli olmadığını gösterir diyor. Oysa kasemin cevabı muhatabların Kur'ân /ahiret hakkında ihtilaflı ve biribirini tutmayan sözler söylediklerini ifade eder. İşte yazara göre bunda kimsenin tereddüdü yoktur. Halbuki hiç de öyle değildir. Çünkü onlar Kur'ân'la/İslâm'la ilgili sözlerinde ihtilaf ve çelişkinin olduğunu kabul etmiyorlardı.[307] Kur'ân ise, sözlerindeki çelişkiyi kasemle vurguluyor.

Yazar âyetin mânâsından sarfı nazar ederek çok haksız yere Şankiti’yi eleştirmiştir.

Kitabı karıştırdıkça eleştirilecek hususlar göze çarpmaktadır. Ancak biz bu örneklerle yetineceğiz.

Eleştirebileceğimiz bu hususlara rağmen kitap güzeldir, istifade edilebilir. Hür düşüncenin ve taklitçilikten kurtulmanın tabii bir sonucudur. Eleştiri sahasında şu eserlerin isimlerini sunabiliriz:

1- Cebrî, Abdulmuteali Muhammed, Şetehatu Mustafa Mahmud fi Tefsiratihi'l-Asriyyeti li'l-Kur'ân, 1979.

2- Ebu Hacer, Ahmed Ömer, et-Tefsiru'l-İlmiyyufı'l-Mizan,

3- Ebu Ferruh, Muhammed Ahmed İbrahim, Terâcimu'l-Kur'ân fi'l-Mizan.

4- Ğimarî, Abdullah b. es-Sıddik el-Hasenî, Bide'u't-Tefasir, Kahire 1990.

5- el-Halidî, Salah Abdulfettah, Tasvibatun fi Fehmi Ba'dı'l-Âyât.[308]

[305] Hafız Münzirî bu durumu doğrulayan uzunca bir hadisi Buharî ve Müslim'den rivayet eder. Ayrıca Hafız, Müslim, Ahmed b.Hanbel ve el-Bezzar tarikinden gelen üç hadis daha rivayet eder. Bkz.el-Münzirî Abdulazim el-Hafiz, et-Terğîb ve't-Terhîb, Beyrut, trs. IV, 436-445.

[306] Ahmed Cemal, el-Kur'ân'il-Kerim Kitabun, l,113

[307] Muhammed et-Tahir b. Aşûr, et-Tahrir ve’t-Tenvir, Tunus, 1984. XXVI, 340.

[308] Doç. Dr. Halil Çiçek, 20. Asırda Kur’an İlimleri Çalışmaları, Timaş Yayınları: 131-132.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın