๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Kuran İlimleri Çalışmaları => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 15 Mayıs 2011, 16:17:52



Konu Başlığı: el Kurânu ve ilmun nefsi
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 15 Mayıs 2011, 16:17:52
1- Muhammed Osman Necati-el-Kur'ânu ve İlmun-Nefsi




Kur'ân psikolojisi ile ilgili gördüğümüz eserler arasında en derli toplu ve konunun mantığını yakalayıp okuyucusuna kavratma nok­tasında en etkin çalışma budur. Beyrut'ta dördüncü baskısı 1989 yı­lında yapılan bu eser 290 sayfadan meydana gelir. Kitap on fasıldan ibarettir. Birinci faslı Kur'ân'daki davranış faktörlerine ayrılmıştır. Burada şu hususlara yer verilmiştir:

A- Fizyolojik faktörler: Kendini koruma faktörleri, insan türü kalıcılığının iki faktörü

1- Cinsel fak­tör

2- Annelik faktörü.

B- Psikolojik faktörler: mülkiyet faktörü, sal­dırganlık faktörü, yarışma faktörü ve dindarlık faktörü.

C- Bilinçaltı faktörler, faktörlerarası çatışma, faktörler istila etme ve faktörlerin inhirafı (sapması).

İkinci fasılda Kur'ân'daki etkileşimler incelenmiştir. Burada kale­me alman konular şunlardır: Korku ve çeşitleri, öfke, sevgi ve sevgi­nin çeşitleri olan kendisini sevmesi, insanları sevmesi, karşı cinsi sevmesi, ebeveynini sevmesi, Allah'ı sevmesi, Resulullah'ı sevmesi; sevinç, hoşlanmamak, her iki anlamıyla kıskançlık, üzüntü, pişman­lık, diğer bazı etkileşimler, etkileşime eşlik eden fizyonomik deği­şimler, etkileşimlere istila etmek, ölüm korkusuna, yoksulluk kor­kusuna, öfkeye ve sevgiye istila etmek ve diğer bazı etkileşimlere is­tila etmek.

Üçüncü fasılda Kur'ân'daki hissî idraklar kaleme alınmıştır. Bu­rada şu konulara yer verilmiştir: Kur'ân'da hasseler (duyu organla­rı), cildin duyguları, duyguların alanı dışındaki harici duygusal kav­rama, göz yanılması, faktör ve değerlerin uyarma ve duygusal kavra­madaki etkisi.

Dördüncü fasıl Kur'ân'daki tefekküre ayrılmıştır: Problemlerin çözümünde düşüncenin evreleri, düşüncenin hataları:

a- Eski düşüncelere sarılmak

b- Açıklamaların yetersizliği

c- Etkisel ve duygusal sakınma.

Beşinci fasılda Kur'ân'daki öğrenim meselesi incelenmiştir. Bu fa­sılda şu konulara yer verilmiştir: Bilgi kaynağı, dil öğrenimi, Adem (a.s.)ın dil öğrenmesi, karar verebilme ve seçim yapabilme azmini öğrenmesi, taklid, amelî tecrübe, çaba ve hata, düşünce. Kur'an'a göre öğrenimin ilkeleri:

1- Faktör
a- Terğib ve terhible faktörü harekete geçirme

b- Kıssalarla faktörü harekete geçirme

c- Önemli olayların desteğini sağlamak.

2- Tekrar

3- Uyarma

4- Aktif katılım

5- Öğrenimin dağılımı

6- Davranışın düzeltmesinde tedricilik.

Altıncı fasıl Kur'ân'daki ledünî ilme tahsis edilmiştir. Bu başlık altında ilham ve rüyalar incelenmiştir.

Kur'ân'da yer alan unutma ve hatırlama olaylarına tahsis edilen yedinci fasılda şu başlıklar yer almaktadır: Unutma, unutma ve şey­tan, Kur'ân'da unutmanın ilacı.

Sekizinci fasılda Kur'ân'da yer alan insanın sinir sistemi ile beyni incelenmiştir.

Dokuzuncu fasılda Kur'ân'daki kişilik meselesi kaleme alınmış­tır. Bu başlık altında şu konulara yer verilmiştir: İnsanın oluşumu, psikolojik mücadele, kişilikte denge, düzgün kişilik. Kur'ân'da kişi­lik tipleri: Müminler, kafirler, münafıklar, Kur'ân'da aklî hileler, kendi kusur ve zaaflarını başkasına yıkma, meşrulaştırma, tepkinin oluşumu, Kur'ân'da bireysel farklar, Kur'ân'da insanın gelişmesi, do­ğum öncesi gelişme, doğum sonrası gelişme ve bebekte duygunun gelişmesi.

Son fasılda ise, Kur'ân'daki psikolojik tedavi kaleme alınarak bu başlık altında şu hususlar incelenmiştir: îman ve güven duygusu, iman ve cemaata mensubiyet duygusu, Kur'ân'ın psikolojik tedavide­ki yöntemi, tevhid akidesine inanmak, takva, ibadetler (namaz, oruç, zekat ve hac), sabır, zikir ve tevbe.

Bu kitap Kur'ân psikolojisine ilgi duyanların bigane kalamaya­cakları değerli bir eserdir.[116]



[116] Doç. Dr. Halil Çiçek, 20. Asırda Kur’an İlimleri Çalışmaları, Timaş Yayınları: 54-56.