|
Konu Başlığı: el Fihrisül Mevduiyye li ayâtil Kurânil Kerim Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 14 Mayıs 2011, 15:55:43 2- Muhammed Mustafa Muhammed el-Fihrisü'l-Mevduiyye li Âyâti'l-Kur'âni'l-Kerim: Kitap 555 orta boy sayfa olup, 1989'da dördüncü baskısı yapılmıştır. Bu tür çalışmalardan ismini bildiğimiz başka örnek yoktur. Mukaddimede kitabın muhtevası ve metodu hususunda yazar, konuları İslamî kaynaklara göre akaid, ibadet, ahkâm, içtimaiyyât, muamelât, emsal, kasas ve tarih adı altında topladığını ima eder.[299] Ancak kitab esnasında ima ettiği bu hususa pek bağlı kalmamıştır. Yazar kitabında şöyle bir yol izlemiştir. Önce bir ana başlık koyar; daha sonra bununla yakın ilişkisi olan hususları alt başlıklar halinde verir. Her alt başlığı ilgilendiren âyetleri no.suyla beraber kaydeder. Sahifelerin sağ boş kısmına ise âyetlerin geçtiği sûre ve no.sunu verir. Bir konuyu ilgilendiren âyetler birden fazla sûrede yer alıyorsa âyetleri sûre sırasına göre dizer. Kitap Kur'ân'ın muhtevasını toplam 30 ana konuya ayırmış. Bu ana başlıklar altında 573 alt başlık koymuş; her konu ile ilgili âyet/âyetleri peş peşe sıralamıştır. Ancak bu bölümleme çok eksiktir. Çünkü kişinin Kur'ân'da var olan konulardan araştırmak isteyip de bu kitapta adını bulamadığı birçok konu daha vardır. Mesela Ahlak Kur'ân'da genişçe yer alan bir konudur. Onun da birçok alt bölümleri vardır. Müellif Ahlak adı altında bir bölüm açıp onun da doğruluk, vefa, tevazu vb. alt bölümlerini sunmalı idi. Bunların bir kısmı et-Taat başlığı altında verilmişse de kapsayıcı olmaktan uzaktır. Hem mesela devlet idaresi, diplomasi, uluslararası ilişkiler gibi çok geniş ve Kur'ân'da bol bulunabilen bir çok konu ve alt bölümleri eksiktir. Mu'cem alanında yapılan çalışmaların genel bir tablosunu böylece sunduktan sonra şimdi biz bu sahada çağımızda kaleme alınan eserlerin isim listesini karma olarak sunacağız. Mu'cem çalışmaları, elbette sunduğumuz bu üç gruba münhasır değildir. Çünkü bir veya daha fazla kaynak tefsirin âyetlerini bulmaya yönelik bazı çalışmalar daha vardır. Bu vb. alanlarda yapılan mu'cem çalışmaları eser isim listesinde verilecektir.[300] [299] Muhammed Mustafa Muhammed, el-Fıhrisu'l Mevduıyye li Ayâti'l-Kur'âni'l-Kerim, Beyrut, 1989 s. 9. [300] Doç. Dr. Halil Çiçek, 20. Asırda Kur’an İlimleri Çalışmaları, Timaş Yayınları: 126-127. |