Saff Suresinden Ayetler

Saff Suresinden Ayetler

Meali

Ey iman eden kimseler ne için yapmadığınız şeyleri söylüyorsunuz... [240]

Tefsiri

İnsan için en fena, en bayağı bir sıfat varsa o da yapmadığını söylemek, tutmadığı bir yola başkalarını sürüklemeğe çalışmak, kendi için ayıp görmediği bir kusuru başkalarında görünce onları ayıplamağa kalkışmaktır. Böylesi evvelâ cahildir, sonra değersizliğini açığa vurmaktadır, sonra fena maksatlı ve alçak ruhlu olduğunu göstermektedir.

Cahildir. Çünkü esasen ilmi, irfanı olmadığı halde böyle bir iddiada bulunursa halk o iddia ettiği ilmin, fazhn bir eserini göremeyeceği, yani bu adam umumun faydasına hizmet eder bir eser meydana getirmemiş, bir hakikat keşfetmemiş, bir müşkülü halledememiş olmakla beraber boş iddialarına inanıldığım sanmakla kendini aldatıyor ve sözü Özüne uymadığı için halkın nazarında düştükçe düştüğünü anlayamıyor. Böyleleri büsbütün aykırı bir yol tuttukları halde halkı başka bir yola sürüklemek ümidine düşerlerse büsbütün aldanırlar. Çünkü söz, hem doğru, hem eğn olabilir. Ve bu yüzden bir sözü dinleyen kimse, o sözü kabul etmek hususunda tereddüde düşebilir. Fakat iş ve hareket böyle değildir. Bunlar göze görünen, neticesi anlaşılan şeyler olduğu, için başkaları üzerinde de tesiri hemen görülür ve bir örnek olarak kabul edilebilir.

Kendisinde bulunan bir noksanı başkalarında görünce ayıplamağa kendi kusurlarını başkalarının gözüne büsbütün belirtmektir. Meselâ bir başkasının kirli olduğunu söyleyerek onu zemmeden kimse, kendi de kirli ise, kendini zemmetmiş ve kendi değersizüğini açığa vurmuş olmaz mı?

Bunların fena maksatlı ve alçak kimseler oldukları, fazilete yanaşmamalarından, bilâkis ellerinden geldiği kadar ondan uzaklaşmalarından belli değil mi? Fiil ve hareket ile teeyyüd etmeyen söz, en rezil bir vasıfdır. Fakat ne yazık ki her sözünü fiili ile isbat eden adam, pek azdır.

Hususî toplantılarda rast geldiğimiz kimselerden başlayarak umumî toplantılarda karşılaştığımız kimseler içinde bu çeşit illete uğramış olanlar az mı? Öyle adamlara rast geliyorsunuz ki görünüşe göre aklî naklî bir çok ilimleri tahsil etmiş, yüksek yüksek kitaplar okumuş, her şeyin iç yüzünü anlamış, tahsil ile meşgul olduğu zamanlarda zekâsının parlaklığı, hafızasının kuvveti ile şöhret kazanmış olduğunu söyler durur. Fakat kendisim bir az yok-ladınız mı, varlığı ile yokluğu müsavi bir adam karşısında bulunduğunuzu görerek hayretten hayrete düşüyorsunuz.

Yine bu çeşit kimseler içinde öylelerine rast gelirsiniz ki âmme menfaatleri hakkında kendisiyle hasbıhale girişecek olursanız, her işi en hurda teferruatına kadar incelediğini; âmmenin´ istifadesini temin etmek ve her tarzda korumak için baş vurulacak bütün çarelere akıl erdirdiğini ve bunları saatlerce izah ettiğini görürsünüz. Fakat bu işlerden biri onun eline verilecek olursa, bakarsınız ki herif hayırdan alabildiğine uzak, şerre son derece yakındır. Kendi heveslerinden başka bir şey düşünmemektedir ve bunu kendisi için bir hak saymaktadır. Bununla beraber iş yine söze düştü mü katiyyen usanmıyor, diü, eski talâkatini kaybetmiyor ve şayet biri itiraz edecek olursa mahvına yürümek istiyor.

Yine bunların içinde öyleleri vardır ki insanların başına gelen bütün felâketlerin hırs, haset, tafrika, şahsî menfaatlere bütün varlığıyle tapınmak, umumî menfaatlere karşı mübalatsızlık göstermek gibi sebeplerden ileri geldiğini anlatır. Günde bin kişi ile konuşabilseniz hepsinin de ayni hakikatları anlattıklarını ve bütün bu felâket sebepleriyle mücadeleden geri kalmamayı bir vazife saydıklarını söylemekten de çekinmediklerini görürsünüz. Lâkin bu muhavere sırasında öteden biri gelerek karşınızdaki adamdan ufacık bir hakkını en terbiyeli lisanla istiyecek olsa, göreceğiniz manzara o adamın gayzmdan yılan gibi kıvnm kıvrım kıvrandığıdır. Yahut bunların birinden, bir arkadaşın basma gelen bir felâkete karşı koymak, yahut bir biçareye yardımda bulunmak için bir şey istenecek olursa, bu daveti kabul etmemek için bin türlü mazeret ileri sürerler. Yahut bu daveti açıkça reddederler. Ve böylece dillerinin bütün talâkati ile müdafaa ettikleri fikirleri, fiil ve hareketleriyle inkâr ederler.

Bunların içinde Öyleleri vardır ki adaletten dem vurur ve herkesi insafa davet eder. Lâkin kendi şahsî menfaatine uygun gelmiyen bir hakkı ayaklan altında çiğnemekten çekinmez.

Yine bunlar içinde öyleleri vardır ki zalimleri, mürtekipleri, idaresi bozuk olanları muahaze eder dururlar. Lâkin bakarsınız ki; başkalarında gördükleri kusurların hepsi kendilerindedir ve bunlar başkalarında kusur olarak gördükleri her şeyi kendilerine gelince, meziyet görüveriyor.

Bu çeşit adamlar dünyada iyi nedir, kötü nedir, doğru nedir, eğri nedir, bilmeyen; bunların yalnız vaktiyle´ duyup belledikleri isimlerini öğrenerek manasını anlamayan kimselerdir. Hakikatte bunlar, cahil, pespaye, insanlık şerefinden mahrum bir sürü sefil mahlûklardır ki, vücutları cemiyet için bir zül dür. Bunlar hayvanlık derekesinden bir parmak yükselememişlerdir. Çünkü en kat´î hakikatları dahi itiraf etmezler. Dünyada iyi namına, hayvanlık hislerini okşayacak fanı zevklerden başka bir şey tanımazlar. Kötü namına da kendilerine muvakkat bir zaman için acı veren şeylerden başka bir şey bilmezler. O acılardan kurtuldular mı, onları büsbütün unuturlar. Başkalarının ayni acılardan iztirap çektiklerini görürlerse, vaktiyle çekmiş oldukları acıyı hatırlayarak zerre kadar teessür göstermezler. Bunların nazarında bir şeyin güzelliği veya çirkinliği kendilerine nisbetle başka, diğerlerine nisbetle yine başkadır.

Bunların bu tavır ve hareketlerinin neticesinden masun kalacaklarını sanmak beyhudedir. Lâkın bizim istediğimiz bu değildir, istediğimiz büyük, küçük bütün memleket evlâtlarının, dilleriyle öğdükleri faziletleri, meziyetleri benimsemeleri ve ona göre hareket etmeleri, söyledikleri her sözün muktezasınca iş görerek en doğru yolda yürüdüklerini belirtmeleri ve herkese numune olmalarıdır.

Yoksa Allah´ın en sevmediği yolu tutmuş .olurlar ki bu yolun sonu felâket uçurumudur. [241]

[1] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 11/12.

[2] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 13/15.

[3] Fatîha Suresi, Kur´an´ın birinci süresidir. Mekkede nazil olmuştur. Yedi ayettir.

[4] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 17.

[5] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 18/24.

[6] İnşirah suresi Kur´an´ın. 94 üncü süresidir. Mekke´de nazil olmugtur. Sekiz ayettir.

[7] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 25.

[8] Ankebut: 29/69.

[9] Yusuf: 12/87.

[10] İnşirah suresinin tefsirine Ek. Surenin meali: “Ya Muhanıroed! Biz senin göğsünü açmadık rai? Ve senin bellim çatırda-tan yükü sırtından alıp indirmedik mi? "Ve senin adını, yükseltmedik mi? Bil ki darlık ve güçlük ve birlikte genişlik ve kolaylık vardır. Muhakkak kî darlık ve güçlük iie birlîkte genişlik ve kolaylık vardır. Öyleyse boş kalınca uğraş ve yalnız Kabbine yönelip yanaş!”

[11] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 25-30.

[12] Kur’an-ı Kerimin 108’ inci süresidir. Mekke´de nazil olmuştur. Üç ayettir. Merhum Akif bu surenin tefsirini 12 nisan 1328 - 1912´de yazmıştır.

[13] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 31.

[14] Dostları, taraftarları ve onlardan sonra gelen Nesiller.Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 31-32.

[15] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 32-36.

[16] Duha: 93/93 üncü süresidir. Merhum üstad Mehmet Akif bu surenin tefsirini 1 Mart 1328 - 1912´de yazmıştır.

[17] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 37.

[18] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 37-40.

[19] Abese: 80/42 ayettir. Mekke´de nazil olmuştur. Burada surenin ilk on ayeti tefsir olunmaktadır.

[20] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 41.

[21] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 41-42.

[22] Naziat: 79/46 ayettir. Burada tefsir olunan ayetler 42-46 inci ayetleridir.Merhum üstad bu tefsiri 29 Mart 1328 - 1912´de yazmıştır,

[23] Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 43.

[24] En güzel ve en temiz ahlâk içinde.

[25] Hesap gününe (Fatiha suresinin üçüncü âyetine bak.)

[26] İnatçılara.

[27] Sonsuz bir hayat âlemi.

[28] Hayat velvelesi, hayat gürültüsü.

[29] Zaman ve mekân içinde yaşamanın zihinde bıraktığı suretler.

[30] Ölümden sonra dirildikleri.

[31] Âyet-i kerime, kıyamet gününün ne zaman kopacağını düşünerek boş yere uğraşmayı değil. Kıyamet günü için hazırlanmayı, türlü türlü iyiliklerle, doğru dürüst işlerle, o büyük günü karşılamayı ihtar ettikten başka İslâmiyetin ne zaman geniş bir zafer kazanacağını, ne zaman müşrikliği ortadan kaldıracağını düşünerek, bu zafer ve inkılâp için çalışmayanlara da geniş ihtarlarda bulunuyor ve müşrikler içinde bu mesut zaferle istihza edenlerin de bir gün neye uğrayacaklarına işaret ediyor.

Kur’an-ı Kerim’den Ayetler, Mehmet Akif Ersoy, Nakışlar Yayınevi: 43-44.

[32] Mutaffifin, Kur1 anın 83 üncü süresidir. Mekke´de nazil olmuştur. 36 âyettir. Burada surenin başındaki altı âyet tefsir ediliyor.

Merhum Akif bu tefsiri 5 Nisan 1328 - 1912´de yazmıştır....
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın