Son olarak ele almak üzere bize, egoist saikin bir başka türünü tavsif etmek kalmaktadır. Bu açgözlü bencilliğin başka bir tarzıdır; fakat bu bencillik, ne saldırgan, ne dönek, ne de maddecidir. O daha nazik ve da­ha samimidir. Hatta tabiî duygu olan bu "kendini sevme"den ileri gelen bencillik, belli bir ölçüde az çok meşrudur; fakat burada onun bir ödev tayin etme eksikliği ve böylelikle kötü yerleşmiş olma kusuru vardır.O, bizatihi az çok meşrudur; çünkü, bedenen yaşamak için teneffüs ne kadar gerekli ise, cemiyet halinde yaşamak için de başkalarının kalblerin-de asgarî bir sevgi, insanların gözlerinde asgarî bir itibar sağlamak zo­runda değil midir? Hususî hayattan [170]daha çok cemiyet halinde ve işte olduğundan[171] daha çok toplantılarda zahirî kılığı ve giyim-kuşam tarzı için insanın biraz daha fazla titizlik göstermesi caiz ve hatta güzel gele­neğe uygun değil midir?Fakat insanın Allah'a ve insanlara karşı ödevini, insanlara iyi görün­müş olmak niyetiyle veya onun hakkında iyi söylemeleri için edâ etmesi, büyük titizlik göstermiş olsa da, işte bu itham edilecek bir bencilliktir. Ri­yakâr için meselenin, yapmacık bir tavır almak, kalbinde ve fikrinde olan şeye uymayan zahirî hareketler yapmak olmadığını açıklamalıyız; kısa­cası aldatmak için varlığının tersine görünmek söz konusu değildir; çün­kü bu durumda riyanın kusurunun daha cezaî olan başka bir ismi (nifak) ve onu harekete getiren kötü niyet daha derin olacaktır: Rafizîlerin iki yüzlülüğü. İki yüzlülüğün kötülüğü karmaşıktır; riyânınki ise, basittir. Riyakâr düşüncesini açıkça, aldatıcı görünüşler arkasında gerçek duygu­larını saklamaksızın, başarılarını, insanların görmesi ve onlara hayran ol­ması için sergiler, gayretlerini teşvik ederek haricî bir destek ihtiyacını duyar, ödevlerini yerine getirmek için kendisinde yeterince hareket etti­rici güç bulmaz; onu ancak takdirde, hayranlıkta, övgülerde, alkışlarda ve ardından koştuğu diğer benzer tepkilerde bulur.Onun mülayim görünümüne rağmen, bu çeşit ahlâkî asalaklığa karşı belli bir hoşgörürlük beklemek gerekmez. İnsanların takdirinde fazilet değeri arayan ruhlar hakkında Kur'ân tarafından öyle sert hüküm veril­miştir ki, o onların amellerini hiçe indirmiş[172] ve onlarm şahsiyetlerini[173] cehennemlik olarak ilân etmiştir. Hadis-i şerif, şu kimseleri cehennemin ilk yakıtları arasında saymaktadır:

1- "Kendisine filan âlim denilsin diye gece gündüz kendisini ilme ve­ren rlim adamı".

2~ "Kendisine filan cömert desinler diye eli açıklık yapan zengin kimse".

3- "Kendisine cesur denilsin diye büyük hırs içinde hayatını feda eden kimse"[174].

İnsanların, saptırılmış bu niyetler içinde Allah ile beraber ortak ibadet konusu haline geldikleri apaçıktır. Bu yüzden Hz. Peygamber, bu kötülüğü putlara tapmaya benzetmiştir; ve ona "küçük şirk" ismini vermiştir[175].Müslüman ahlâkçılar, özellikle Muhâsibî ve Gazali, bu kalbî fesadın kaynakları, şekilleri ve tedavisini tetkike mümtaz fasıllar tahsis etmişler­dir. Asıl gayemiz Kur'ân'da bulunan genel prensipleri çıkarmak olduğu­na göre, biz okuyucuyu bütün ayrıntılı meseleler için bu yazarlara hava­le etmekteyiz.   


[170] Krş. Buharı, Kitâbü'l-Libâs, Bab 7.

[171] Krş. Mâlik, Muvatta', Salâtu'l-Cum'a.

[172] el-Bakara 2/264, 266.                                                                                 

[173] . el-Mâûn 107/6.                                                                                             

[174] Krş. Müslim, Kitâbü'l-îmâre, Bab 43.                                                               

[175] Ahmed, Müsned, C.V, s.428-9.   

Selamun aleykum ..Riyakarlik hem dinimizde hoş karşılanmayan hemde insanlar tarafından da sevilmeyen bir davranıştır..Rabbim korusun bu davranışlardan.. Her daim samimi niyetlerle yaşayan o sanlardan olmamiz duasıyla ..

Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah.  Riya nefsin büyük hastalıklarındandır . Aslında benlik duygusundan kaynaklanır . Rabbim bizleri bu tür hastalıklardan muhafaza eylesin. Rabbim paylaşım için razı olsun.

Aleykumselam.Bencillik kendini sevmek ve baskasindan ust girmek yada sadece o varmis gibi yasama duygulari yalnizca seytandan gelir.Ve seytandan gelen her seyde gunahtir.Rabbim bizleri bu tur gunahlardan korusun inşallah.

Esselamu aleykum; Yarabbi rızan ölçüsünde meselelere bakar riya kibir ve ikiyüzlüluk gibi kötü hasletlerden uzak duran hayırlı insanlardan oluruz
Allah razi olsun

Hadis-i şerif, şu kimseleri cehennemin ilk yakıtları arasında saymaktadır:

1- "Kendisine filan âlim denilsin diye gece gündüz kendisini ilme ve­ren rlim adamı".

2~ "Kendisine filan cömert desinler diye eli açıklık yapan zengin kimse".

3- "Kendisine cesur denilsin diye büyük hırs içinde hayatını feda eden kimse"[174].
Hepside kibir ve gösterir giriyor ki rabbim uzak etsin bizleri..

Esselâmü Aleyküm Ve Rahmetüllah. Sırf başkaları yönünden sevilip sayılmak için ibadet eden kişi aslında büyük ziyandadır. Çünki herşey Allah (c.c) Rızasını kazanmak için yapılmalıdır. Mevlam bizleri herdaim niyeti güzel ve samimi olanlardan eylesin inşaAllah. Amin ecmain