Konu Başlığı: Medenî Hukuk Bakımından Gönderen: Ekvan üzerinde 29 Eylül 2011, 17:16:32 Medenî Hukuk Bakımından: a) Medenî hukukta, kanundaki boşluklar Örf ve teamül, kıyas, tefsir, ictihâd gibi yollarla doldurulmaktadır. Bu arada, kanundaki boşluğu doldurmak için ilk akla gelen yol, kanunun kıyasen (analog) tatbikidir. Burada müsbet hukukun .bir normunun, kıyas yoluyla benzer bir hâdiseye uygulanması söz konusudur ve bu, hâkimin serbest takdirine dayanmaktadır. Böylece kanun, kendi sınırlarım aşmış olur. Buna “kanunî kıyas” adı verilir. Bir de doğrudan doğruya “hukuk” dediğimiz ana düşünceden hareket ederek meselenin çözümlenmesini sağlayan hukukî kıyas vardır. [525] islâm Hukuku'nda da, nass'larla hükmü belirtilmemiş olan meseleleri çözümlemek için, hüküm bakımından bunlara benzeyen nass'lara kıyas yapma işine başvurulmuştur. Eldeki olaylara benzer bir nass bulunmazsa, islâm'ın genel prensiplerine göre kıyas yapılır ki bu da, “hukukî kıyas”ı andırmaktadır. Yine islâm Hukuku'nda, müsbet hukukta olduğu gibi, medenî hukuk ve ticaret hukuku (muamelât) sahalarında kıyas'a fazla yer verilmiştir. b) Beşerî hukukta hâkimler, kanun ile olay arasındaki benzerlik esasını gözönüne almakta, yani İslâm Hukuku'ndaki “mü-iıâsib vasıf” denilen esasa göre adaleti gerçekleştirme ve hukuka hizmet prensiplerinden hareket etmektedirler. İslâm Hukuku'nda ise, asi ile feri' arasında bulunması gerekli görülen “müşterek illet” esas alınarak kıyas, sağlam bir temele dayandırılmak istenmiştir. [526] [525] Orhan Münir Çağıl, Hukuk Başlangıcı Dersleri, İ.Ü.H.F. yayını, İtanbul, 1961, c. I, s. 124-127. [526] M.E. Zehra, a.g.e.” s. 250. Dr. Abdulkadir Şener, İslam Hukukunun Kaynaklarından Kıyas, Istıhsan Ve Istıslah, Diyanet İsleri Başkanliği Yayınları: 113-114. |