> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Usulü Fıkıh Eserleri > Kıyas Istıhsan ve Istıslah > Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark  (Okunma Sayısı 4037 defa)
12 Ekim 2011, 17:19:14
Ekvan
Varlıklar, alemler, dünyalar. (Evren).
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 19.233


« : 12 Ekim 2011, 17:19:14 »



Fıkhî Kıyasla Mantıkî Kıyas Arasındaki Fark:


Elbette hak ve adaletin ölçüsü, mantıktır. Mantıkî olmayan şey hak değil, bâtıldır. Hukuk ve kanun bizzat mantıka dayanmak zorundadır; dolayısıyla doğru ve gerçek olan mantıkî kıyasların sonuçlarıyla hak ve adalet arasında fark yoktur. [325] Bununla bir­likte bazan hukukla insan mantık'ı bağdaşmıyabilir; fakat biz bu­rada bu konu üzerinde durmıyacağız ve sadece fıkhı kıyas'la man­tıkî kıyas arasındaki farkı belirtmeye çalışacağız.

Mantık'taki kıyas (tasım = syllogisme) ile fıkıh'taki kıyas arasında şekil bakımından bazı farklar vardır. Mantık'taki kıyas, psikoloji'de “hüküm” denilen üç önerme (kaziye) den meydana gelir. Birincisine kübrâ (büyük önerme), ikincisine suğrâ (küçük önerme) ve bu iki önermenin (öncüllerin, eski deyimiyle: mukaddimâtm) karşılaştırılmasından çıkan hükme sonuç (netice) denilir. Kıyas ameliyesi küllî (tümel)'den cüz'îye (tikel'e) doğru olursa, bu­na “deduction” (ta'lîl = tümdengelim) denilir. Kıyas işlemi, bunun ters doğrultusunda, yani cüz'îden külliye doğru olursa buna da “induction” (istikra = tümevarım) adı verilir. [326] “Ta'lîl” admı da alan fıkhî kıyas ise;

1) Asi (nass = kanun maddesi),

2) Fer' (hak­kında nass bulunmayan olay),

3) İllet (ratio legis — nass hükmü ile olayın sebebi, yani mânâ ve gayesi),

4) Hüküm'den ibarettir. [327]

Tasım, tamamen aklî bir istidlal şekli olup bunun ihtiva ettiği büyük ve küçük önermeler (öncüller) gerçek olmazsa sonuçlar, şekil yönünden doğru olduğu halde, realite ve muhteva bakımından fâsid olur. Fıkhî kıyas da aklî bir istidlal ameliyesidir; ancak öncül­leri ve muhtevası itibariyle nakle dayanır. Tasımda öncüllerde ter­tip ameliyesi vardır. Fıkhî kıyas'da böyle bir işlem şart değildir. Fıkhî kıyas'ın tekabül ettiği şeye mantıkçılar, “temsîl” (analogy ve­ya analogical (deduction) adını verirler. Gerçi doğrudan doğruya mantıkî kıyas (tasım) da, şer'î hükümleri açıklamak için kullanıla­bilir. Meselâ;

Her nehiy tahrîm içindir. (Büyük önerme)

“Sakm, zinaya yaklaşmayın.”  [328] âyeti bir nehîydir. (küçük önerme) O halde bu âyet tahrîm içindir. (Sonuç)

Görülyor ki burada bir fıkıh usûlü kaidesi, yani “Her nehiy tehrîm içindir, cümlesi büyük önerme olarak kullanılmıştır.  Demeki fıkhın mantık, kryasla olan münasebeti, fıkhî kaidelerin ktiranh categorigue) kıyaslara büyük önerme olmaya ve istinalı (conjonctf) kıyas ara da şart olmaya elverişli bulunmasıdır ve man­tıkî kıyasların, fıkhı kaidelerin sonuçlarını isbata yardımcı olusu dur. Dolaylıyla fıkhı kaideler, nass ve icmâ' gibi kesin "elde den çıkarılmışsa, bunlardan teşekkül eden kıyasların sonuçları hucce" olma bakımından kesinlik ifade ederler; fıkhı kaideler, haber-i âhîd zanni bir hüccet olur. [329]



[325] Seyyid Nesib, Fıkh-i Hanefînin Esâsâtı ve Kıyas, İstanbul, 1339, s. 11.

[326] R.  Honig, Hukuk Başlangıcı  ve Tarihi, çev. M. Yavuz, İstanbul, 1935,   S.   206.

[327] Fıkhî Kıyas'ın  bu dört esası bu bölümün  “G” paragrafında ince­lenecektir.

[328] İsrâ: 17/32,

[329] Seyyid Nesib, Fikh-i Hanefînin, Esâsâti ve Kıyas, s. 8,9.

Dr. Abdulkadir Şener, İslam Hukukunun Kaynaklarından Kıyas, Istıhsan Ve Istıslah, Diyanet İsleri Başkanliği Yayınları:71-72.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark
« Posted on: 28 Mart 2024, 18:58:30 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark rüya tabiri,Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark mekke canlı, Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark kabe canlı yayın, Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark Üç boyutlu kuran oku Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark kuran ı kerim, Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark peygamber kıssaları,Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Fark ilitam ders soruları, Fıkhî Ve Mantıkî Kıyasın Farkönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes