Sabra Davet Eden Hakikat

Sabra Davet Eden Hakikat

Mostar Dergisi • 56. Sayı / KİTAP

Abdurrahman Arslan’ın çeşitli dergilerde yayımlanan uzunca dört makalesinden oluşan yeni kitabı genel olarak modernizmden post-modernizme geçişin ne şekilde gerçekleştiği üzerine sorular soruyor.

Batı dışı toplumların son birkaç yüzyılı modernizme karşı kendilerini muhafaza etmek, modernizmi tanımak ve son olarak da onunla hesaplaşmak şeklinde özetlenebilecek olaylar silsilesi halinde gelişti. Aydınlanma paradigmasının temel dayanağı olan pozitivizmin oluşturduğu teknolojik gelişme, ulus devlet gibi değerler ve kurumlar karşısında nasıl bir tutum sergileyeceklerini uzun süre kestiremeyen bu toplumlar isteyerek veya istemeyerek modernizmin ağına düştüler. Modernizmin ağında olan ve modernizmle bir türlü tam olarak barışamayan bu toplumlar hep bir hesaplaşma zamanı kolladılar.

Batı dışı toplumlar modernizmin kendilerine vaaz ettiği değerlerle hesaplaşmayı bekleyedursunlar, Batılı düşüncede pozitivizm ve modernizmin kutsallığı sarsıldı ve aydınlanma paradigması post-modernizme evrildi. Bunun doğal bir sonucu olarak da bu yeni durum karşısında kendilerini tekrardan hazırlıksız bir halde buldular. İşte bu hazırsızlık halini bir nebze gidermek için çabalayan düşünürlerden biri olan Abdurrahman Arslan’ın yeni kitabı Sabra Davet Eden Hakikat Pınar yayınları tarafından yayımlandı.

Arslan’ın çeşitli dergilerde yayımlanan uzunca dört makalesinden oluşan kitap genel olarak modernizmden post-modernizme geçişin ne şekilde gerçekleştiği üzerine sorular soruyor. Bu soruları cevaplamadan evvel de modernizmin Avrupalı ve doğulu muhayyilesindeki köklerine inmeyi ihmal etmiyor. Modernizmi nasıl algılayıp, nasıl kabul ettiğimiz ve modernizmin yaşadığı kırılma ile ortaya çıkan yeni durumun, post-modernizmin ne şekilde algılanması gerektiği sorularına Batı düşüncesini iyi bilen bir Doğulu olarak cevap bulmaya çalışıyor.
Sorduğu sorulara cevap arayışında ister Doğulu aklın ister Batılı aklın tutumlarını değerlendirirken kendisine referans kaynağı yaptığı en önemli kavram “hakikat”. Yazar, aydınlanma ve pozitivizmin bir hâsılası olan modernizmin hakikat anlayışını temellendiren teknoloji ve “ilerleme”ye indirgenmiş katı hakikat anlayışının genelde Batı-dışı toplumlarda özelde ise bizim toplumumuzda ortaya çıkan tezahürlerini dikkatle irdeliyor. Kitapta ulus devlet gibi Batılı düşünme sürecinin bir neticesi olan modernizmin kavramlarının İslam’ın hakikat anlayışına olan zıtlığına dikkat çekiliyor.

Yazar, dinî olanı tamamen hayatın dışına atan seküler ve pozitivist hakikat anlayışına karşı tavrını koyarken, aydınlanmanın teknoloji ve ilerleme temelli katı hakikat anlayışına bir eleştiri imkânı olarak ortaya çıkan neo-liberalizm ve post-modernizmin her şeyi değersizleştiren rölativist hakikat anlayışının tehlikelerini de göstermekten geri durmuyor. Bu tehlikelerin en önemlilerinden biri olarak da bu yeni düşünce tarzının sekülerizmin aksine kendisi içinde dinî olana yer vermesini ve fakat onu kendi rölativist hakikat anlayışı içinde dönüşüme uğratmasını gösteriyor.

Kitabın son bölümünde ise post-modern düşüncenin bizdeki kadim “cemaat” geleneğine karşı öne sürdüğü “sivil toplum” olgusu ele alınıyor. Arslan, sivil toplumun nihai hedefinin ne olduğu veya nihai bir hedefinin olup olmadığı ve sivil toplumun bizde neye tekabül ettiği üzerine ufuk açıcı sorular soruyor ve bunları cevaplamaya gayret ediyor. –Salih Demirhan

Aziz Doğanay
Osmanlı Tezyinatı: Klasik Devir İstanbul Hanedan Türbeleri 1522-1604
Klasik, 2009, 446 s.

Osmanlı Tezyinatı, tezyinatta kullanılan malzemeyle birlikte asıl tezyinatı meydana getiren nakışları da etraflıca inceleyerek, Osmanlı sanatının esasını anlama hususuna önemli katkılar sağlıyor; kültür iklimimizde bir boşluğu dolduruyor. Sanat tarihi sahasının uzmanlarından, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk İslam Sanatları Tarihi Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olan Dr. Aziz Doğanay’ın hazırladığı kitapta, eserlerin mimarî plastik ve tezyinat özellikleri, malzemesi, tekniği ve bezemeleriyle birlikte sunuluyor. Osmanlı Tezyinatı: Klasik Devir İstanbul Hanedan Türbeleri 1522-1604, sahanın uzmanlarını olduğu kadar meraklılarını da Osmanlı sanatının klasik döneminde bir bilgi şölenine, bir renk cümbüşüne davet ediyor.

Roland Barthes
Nasıl Birlikte Yaşanır: Kimi Gündelik Uzamların Romansı Simülasyonları
Çeviri: Necmettin Sevil
Sel, 2009, 182 s.

20. yüzyılın önde gelen denemeci, eleştirmen ve göstergebilimcilerinden Roland Barthes, College de France'ta 1976-1977 yıllarında verdiği derslerde “birlikte yaşama”nın farklı biçimlerini çözümlemişti. Özellikle de birbirlerinin özgürlüğünü kısıtlamadan bir arada olmayı deneyen insanların yaşadıkları deneyimleri mercek altına almıştı. Kitap edebiyat eleştirisi, roman incelemesi gibi alanlara ilgi duyan okurlara Barthes'ın sıra dışı kaleminin büyüsünü de armağan ediyor.

Fredric Jameson
Ütopya Denen Arzu
Çeviri: Ferit Burak Aydar
Metis, 2009, 328 s.

Geçmişi araştırırken başvurduğumuz araçları gelecek için kullanmalı —"toplumsal biçimlerin poetikası" adını verdiği projenin en yeni parçasını oluşturan bu kitabında Jameson'ın yaptığı çağrı bu. Ütopya Denen Arzu, Thomas More'un bu edebi türe adını veren Ütopya'sından başlayarak "bilimkurgunun Shakespeare'i" kabul edilen Philip K. Dick'in, Mülksüzler ile bilimkurgu ve ütopyayı bir anlamda uzlaştıran Ursula K. Le Guin'in ve diğer önemli bilimkurgu yazarlarının yapıtlarına uzanan, kapsamlı bir bilimkurgu ve ütopya arkeolojisi sunuyor. Jameson, günümüzden kökten farklı bir gelecek tahayyül etme çabasının, bizi esasen tahayyülümüzün sınırlarına götürdüğünü; ufkumuzu çepeçevre kuşatan üretim tarzının, bakış açımızı nasıl şekillendirdiğini anlatıyor.

Der: Amila Buturovic, Irvin Cemil Schick
Osmanlı Döneminde Balkan Kadınları
Çeviri: Güliz Erginsoy
İstanbul Bilgi Ünv., 2009, 377 s.

Kitapta Balkan kadınlarının toplumsal kimlikleri, aşkları ve ticari ilişkilerini 12 ayrı makalede ayrıntılı olarak ele alınıyor. Pontuslu kadın ve erkeklerin masallardaki tezahürleri, vakıf kuran Bosnalı kadınlar, çeyiz parasını çıkarmak için tütün işçiliği yapan Yahudi genç kızları ve kocaları uzun seferlere çıkan ve geri dönmeyen kadınlar konu edilirken, anlatılar sadece toplumsal cinsiyete odaklanmıyor. Osmanlı döneminde Balkan kadınlarının tarihsel manzarada istikrarın sağlanması ya da manzaranın değiştirilmesinde oynadıkları roller ön plana çıkarılıyor.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın