II. eserin tahkiki üzerine birkaç söz

II. Eserin Tahkiki Üzerine Birkaç Söz:

Kitâbü'z-zühd'ün iki baskısı yapılmıştır. İlki tahkiksiz olup, ikincisi Muhammed es-Saîd Besyûnî Zağlûl tarafından 1. baskı asıl alınarak tahkikli bir şekilde basılmıştır. Bu baskıda rivayetlere baştan sona numara da verilmiştir.

Ancak eser tedkîk edildiği zaman yapılan tahkikin titiz bir çalışma olmadığı göze çarpmaktadır. Şöyle ki:

a. Eserin yazma nüshaları hakkında hiçbir bilgi verilmemektedir. Yalnızca "Birinci baskı esas alınmıştır" denilmektedir. Halbuki sağlıklı bir tahkikin yapılabilmesi birden fazla yazmanın varlığına bağlıdır.

b. Kitabın râvileri hakkında yeterli tanıtım ve izahat da verilmemiştir. Hattâ râvilerin isim ve lakaplarında görülen yanlışlıklar olduğu gibi muhafaza edilmiştir. Örneğin eserin son râvisi Nâsirüddîn Ebû Abdullah "İbnü'l-Minhar" olarak kaydedilmiştir. Halbuki kaynaklarda "İbnü'l-Mihtar" şeklinde geçmektedir.[54]

Ondan bir önceki râvi olan, Takiyyüddîn Ebû Muhammed Ab-durrahman ise, "el-Beledânî" şeklinde zabte dil mistir. Oysa wel-Yeldânî veya el-Yeledânî" olması gerekmektedir. "Yelda"mn Şam köylerinden biri olduğu, bu zat da oralı olduğu için buraya nisbet edilerek "el-Yeldânî" denildiği kaynaklarda tasrih edilmektedir.[55]

c. Ayrıca, kitabın girişinde, "İlmî emaneti muhafaza etmek bakımından, birinci baskıdaki izahların aynen bu baskıda da almdığı" özellikle belirtilmesine rağmen râvilerin tanıtımı ile ilgili önemli açıklamaların alınmadığı görülmektedir. Örneğin "349" rivayette Ka'b ile ilgili "362"de Ebû Bekir el-Ca'd'la ilgili "441"de Mâlik b. Enes'le ilgili açıklamalar bunların bazılarıdır.

d. Birinci baskıda mevcut olan bazı rivayetler bu baskıda yer almamaktadır. Örneğin "36ncı" rivayetten önce olması gereken şu rivayet: "'Ebû Hureyre (ra) diyor ki: "Rasûlullah (sav): 'Allah'ım! Ehlimin rızkını, hayatlarını idâme ettirebilecekleri kadar kıV diye dua ederdi.'" ve "1434" numarada bulunması gereken: "Katâde'nin rivayetine göre Alâ b. Ziyâd şöyle demiştir: 'Biz, kendimizi ellerimizle cehenneme koyduk. Ancak, Allah dilerse kendimizi oradan çıkartabiliriz.'" şeklinde ki rivayet 2. baskıda yoktur. Bunlar matbaada da düşmüş olabilir.

Tahkik hakkında bu noktalara dikkat çekmekle iktifa ediyoruz. [56]

[54] İbnü'1-İmâd, age, c.6, s.38,

[55] İbnü'1-İmâd, age, c.5, s.269; Zeyl-i Tezfciretü'l-Huffâz, thk. el-Kevserî, s.16.

[56] İmam Ahmed b. Hanbel, Kitabu’z-Zühd, İz Yayıncılık: XI-XII.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın