๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Kıraat İlmi ve Tarihi => Konuyu başlatan: Vatan Var Olsun ! üzerinde 20 Mayıs 2011, 21:31:22



Konu Başlığı: Mushaflann Bazı Özellikleri
Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 20 Mayıs 2011, 21:31:22
Mushaflann Bazı Özellikleri

İstinsah edilen nüshaların özellikleri kıraat ilminin o târihten sonraki gelişimi ve aldığı şekil bakımından çok önemlidir. Arap yazısı, istinsahın yapıldığı dönemde tam bir gelişme göstermedi­ğinden, Kur'ân'ın çoğaltılması esnasındaki yazımda ve kullanılan imlâda bazı zayıf noktaların olması tabi karşılanmalıdır. Nitekim bazı kelimelerde ( *âj> gibi) med (uzatma) olduğu halde med harfleri olan "elif i ", "vav j ", "yâ <s "kullanılmamış, bazı yerlerde  (    âju «dJji gibi)  ise med harfleri kullanıldığı halde uzatma yapılmamıştır. O dönemde harfleri birbirinden ayırmak için konulan noktalar, yazıda nadiren de olsa kullanılıyor[97] iken " <n> ıo ui*" gibi harfleri birbirinden ayıran noktaların mushaflarda

kullanılmamış olması, sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, Kur'ân kıraatinde farklı okuyuşlara hayat hakkı tanımak için olsa gerektir. Mushaflarda harflere nokta konulmamış olması sebebiyle, mesela Bakara süresindeki[98] u*^ iskeleti Resûl-i Ek­rem'e dayandırılan rivayetler sebebiyle ı»>l' ve ı»>lî şeklinde okunabilin iştir. Ayrıca aynı iskeletler üzerinde farklı noktalama ile ı_*3 ve ijs^i [99], [j«Jı j& ve ^ı j^..[100], &0\ 'S**î ve [|Ü [101]okuyuşları ortaya çıkabilmiştir. Kâf (ü) ve eyyü (<#ı) harflerinin bir araya gelmesiyle oluşan ve normalde "keeyyin" feŞ] şeklinde yazılması ve okunması gereken terkip Hz. Osman okunması gereken terkip Hz. Osman mushaflarında yedi yerde[102] tenvin yerine nûn ile gösterilerek "J& şeklinde (kâf, hemze, yâ ve nûn ile) yazılmış, diğer yazıma hiç yer verilmemiştir. Ancak kı­raat imamlarından bazısı terkibin aslına bazısı ise hattına itibar ederek vakıf işlemi yapmaktadır.

İstinsah edilen nüshalar birbiriyle mukayese edildiğinde ara­larında bazı yazım farklılıklarının olduğu gözlenmektedir. İbn Ebû Davud'un naklettiğine göre Halife Hz. Osman'daki Medine nüshası ile diğer nüshalar arasında on iki farklılık bulunmakta­dır. Nüshaların tümünü bir biri ile karşılaştırdığımızda ise bu farklılıklar biraz daha fazla (37 kadar) olmaktadır.[103] Ancak bun­lar vessâ, evsâ [104]; fe tevekkel, ve tevekkel [105]; bimâ kesebet, fe bimâ kesebet[106] taktihâ, tahtehâ [107]; fe innellâhe hüve'l-ğaniyyü'l-hamîd, fe innellâhe'l-ğaniyyü'1-hamîd min gibi [108]çok büyük olmayan ve genellikle manayı çok fazla değiştirmeyen farklılıklardır.[109] Bu farklann nereden kaynaklan­dığı konusunda yapılan araştırmalar sonucunda kimi araştırmacı­lar bunun kâtiplerden kaynaklanan hata olduğunu, kimisi ise bunun bilinçli bir tercih olduğunu ifâde etmiştir. Çoğaltma işini yürüten sahabe aynı âyetle ilgili olup gerekli şartları taşıyan ifâ­delerden her hangi birisi hakkında kesin karar veremediklerinde, bu farklılıkları farklı nüshalarda gösterme yolunu tercih etmişler­dir. Büyük kıraat âlimi Ebû Amr ed-Dânî, Hz. Osman'ın Rasûlüllah'tan alındığında şüphe olmayan fakat yazım farkı ge­rektiren kelimeleri bir mushafta gösterebilmek istemesine rağ­men, aynı kelimeyi iki defa' yazdırmamak için, en iyi çözüm ola­rak, o kelimeleri muhtelif mushaflarda ayrı ayrı yazdırmaya ka­rar verdiğini ifâde etmektedir.[110] Bu kelime ve yazımlar, bazı yer­lerde mânaya çok ciddi tesiri olmayan ayrıntı kabilinden farklılık­lar arz ederken diğer bazı yerlerde âyetin anlamına müspet ma­nada yeni bir yaklaşım ve zenginlik getiren türden farklılıklar­dır.[111] Kur'ân'ın, Kureyş lehçesi üzere çoğaltılması, bir manada yedi harf ruhsatı sebebiyle ortaya çıkan farklı okumalan ortadan kaldırmıştır. Hz. Osman'ın çoğaltarak gönderdiği Kur'ân nüshala­rına dayanmayan şahsi nüshalann yakılması ve ortadan kaldı­rılması Kur'ân kıraatindeki ihtilafı büyük ölçüde ortadan kaldır­mış ise de, gerek o dönemdeki yaygın Arap yazısının nokta ve harekeden yoksun olması, gerekse Kur'ân hattına uygun düşen sağlam senetli rivayetlerin bulunması sebebiyle küçük çaplı ihti­laflar varlığını sürdürmüştür.[112] Daha sonra ortaya konan "sahih kıraat" şartlan okuyuş farklılıklarını azalttığı gibi müslümanlar arasındaki ihtilafı da büyük oranda gidermiştir. Zaten bu aşama­dan sonra sahih kıraatler Kur'ân'dan kabul edilmiş ve hangi kı­raatin daha üstün olduğu yolunda bir tartışmaya girilmemiştir.[113]
 
 
[97] bk. Nihad M. Çetin, "Arap: Yazı", DÎA, İstanbul 1991, 279. (276-282).

[98] el-Bakara 2/259.

[99] en-Nisa 4/94 ve el-Hucurat 49/6.

[100] eI-En'âm6/57

[101] Yunus 10/5

[102] Âl-i İmrân 3/146; Yûsuf 12/İ05; el-Hâc 22/45, 48; el-Ankebût 29/60; Muhammed 47/13; et-Talâk 65/8.

[103] Mesela İbn Ebû Dâvûd, Ali b. Hamza el-Kisâî'nin beldelere gönderilen mushaflar arasında  yirmidört  farklılık  tesbit ettiğini  nakleder   (bk. Kitâbü'l-Mesâhif,\, 253-259).

[104] el-Bakara 2/132.

[105] eş-Şu'arâ 26/217.

[106] eş-Şûrâ 42/30.

[107] et-Tevbe 9/100.

[108] el-Hadîd 57/24.

[109] İbn Ebû Dâvûd, Kitâbül-Mesâhif, 1, 245-248; Ebû Şâme, el-Mucşidul-vecîz, s. 112, 113, 322, 124, 138, 148.

[110] Dânî, el-Mukni', s. 114-115.

[111] Nüshalar arasındaki farklılıklar ve örnekler için bk. İbn Ebû Dâvûd, KİtâbÜ'I-Mesâhif,\, 253-282.

[112] Mekki b. Ebû Tâlib, el-Mne, s. 36-38, 44-47, 48-50.

[113] Abdülhamit Birışık, Kıraat İlmi ve Tarihi, Emin Yayınları, Bursa 2004: 45-47.
[/b]


Konu Başlığı: Ynt: Mushaflann Bazı Özellikleri
Gönderen: Ceren üzerinde 17 Nisan 2019, 16:27:09
Esselamu aleyküm. Rabbım razı olsun bilgilerden kardeşim...


Konu Başlığı: Ynt: Mushaflann Bazı Özellikleri
Gönderen: Mehmed. üzerinde 18 Nisan 2019, 13:14:17
Ve Aleykümüsselam Rabbim bizleri Kur an yolundan ayırmasın Rabbim paylaşım için razı olsun