> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Kuranı Kerim > Kıraat İlmi ve Tarihi > Kıraat-Arap Dili İlişkisi
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Kıraat-Arap Dili İlişkisi  (Okunma Sayısı 1833 defa)
17 Mayıs 2011, 17:52:31
Vatan Var Olsun !
Dünyalılar
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 8.940


« : 17 Mayıs 2011, 17:52:31 »



1. Kıraat-Arap Dili İlişkisi


Arap dili ve edebiyatı kıraatle iç-içe bir ilim dalıdır. Arap dilini ve kültürünü kıraatler içerisine çeken en önemli hadise ise Resûl-i Ekrem'in Kur'ân'ı, yedi harf üzere okumaya ruhsat vermesidir. Yedi harf Kur'ân âyetlerinin cümleleriyle değil de kelimeleriyle il­gili olduğu için âlimler -az sayıda yer müstesna- daha çok kelime bilgisi-kıraat ilişkisi üzerinde durmuşlardır. Kur'ân'ın cümle yapısıyla ilgilenen ve adına "i'rabü'l-Kur'ân" denilen ilim ise Kıraat İlmi'yie fazla ilgili değildir.[312] Hz. Osman'ın istinsah işinden uzun bir müddet sonra ortaya çıkan sahih kıraat şartlarından biri olan "Arap diline bir vecih ile de olsa uygunluk" şartı sebebiyle Arap dili-kıraat ilişkisi hep gündemde olmuştur. Ancak bu boyutları geniş, karışık bir konudur. Bu sebeple çeşitli tartışmalar çıkmış, bazı kârîlerin okuyuşları içtihadı addedilirken bazısı da Arap dili bakımından zayıf görülmüştür. Şurası bir gerçektir ki sağlam bir senede ve hatt-ı Osmânî'ye uyan bir kıraati Basra veya Küfe dil mekteplerinin sonradan ortaya çıkan bir kuralı ile mahkum et­mek makul ve ilmî değildir. Zira zaten bu dil okulları Kur'ân'ın nüzûlundan yıllar sonra oluşmuş ve oluşurken de toplumun çe­şitli kesimlerinde ve bazı kabilelerde olan istisnai kullanımların tamamı hesaba katılmamıştır. Kur'ân ise, önceki bölümlerde de bahsedildiği gibi, lehçesi ve şivesi ne olursa olsun dili Arapça olan herkese hitap etmekteydi. "Arapça bir Kur'ân" olarak tavsif edilmesi bu sebeple olsa gerektir.

Kıraat-Arap dili ilişkisindeki en önemli nokta, tekrar etmek gerekirse, kıraatlerin sonradan oluşan Arap dili kaidelerine göre değerlendirilip değerlendirilmeyeceği meselesidir. Özellikle Basra ve Küfe dil mekteplerinin oluşmasından sonra bu mekteplere mensup dilciler bazı kıraatlerin Arap dili kaidelerine uymadığını, fasih olmadığını veya harflerin birbirine idgami gibi hususlarda yanlışlar yapıldığım ileri sürerek kârileri eleştirmişlerdir.[313] Zemahşerî, Ebû Zeyd, Esmaî, Zeccâc, Ferrâ gibi dilciler kıraatler­den bir kısmının kârilerin kişisel tercihi olduğunu ve Hz. Pey­gamber1 e kadar varan bir senedi bulunmadığım ileri sürmüşlerdir.

Özellikle Zemahşerî'nin kıraatleri tevkîfî değil de ihtiyarî ve içtihadı olarak adlandırması ve bir takım kıraatlerin nahivcilerin ıstılahlarına uymadığını söylemesi büyük tepki almıştır.[314] Meselâ bu dilciler Hamza b. Habîb'in "ve'1-erhâmi ?[315] ve "bi musrihiyyi"[316] ile Ebû Amr'ın "ra j " yi "lam J "a idgam ederek okuduğu ■'yağfîlleküm"[317] hatalı okuyuş olarak kabul ederler. Zeccac da nahivcilerin icmasmı ileri sürerek "ra"mn "lâm"a idgamını uygun görmez. Sibeveyhî ise sıhhati üzerinde icmâ olan Yusuf süresindeki "mâ hazâ beşeran ı^ ıi* u n[318] okuyuşunu onaylar[319].

İ'râbü'I-kırâât adında bir eseri bulunan Arap dili âlimi İbn Hâleveyh konuya daha ilmî yaklaşır ve kıraatlerde dilcilerin ha­talı dediği birçok hususun aslında Arap dilinin kendisinde var ol­duğunu ortaya koyar ve Kur'ân'm kendisine özgü bir dili ve üslûbu bulunduğunu ifade eder[320]. Kıraat imamlarının ve kendile­rine kıraat nispet edilen râvilerin çoğunluğunun aynı zamanda Arap dili ve edebiyatı sahasında da uzman olduklan[321] düşünüle­cek olursa, dilciler tarafından getirilen eleştirilerin asıl itibariyle sonradan oluşan ve zaman zaman aynı konuda bütünüyle farklı düşünen dil mekteplerinin indî kanaatleri olduğu ve kıraatleri bunlara göre değerlendirmenin yanlış olacağı ortaya çıkar. Bu­nun zayıflığını ortaya koyan bir başka delil bu kıraatlerin her bi­rinin Arap dilinin bozulmamış en fasih şekliyle konuşulduğu ve bilindiği Hz. Peygamber dönemine kadar ulaşan sahih senedinin bulunmasıdır. Mütevâtir veya sahih bir kıraatin bazı kereler söy­leyeni bile belli olmayan bir şiirden alınmış beyitle reddedilmesi ne ölçüde ilmî kabul edilebilir.

Kıraat-dil tartışmalar içerisinde gözden uzak tutulmaması ge­reken bir başka konu da yedi harf ruhsatıdır. Çünkü kendilerine hatalı denilen kıraatlerin bir kısmı da yedi harf ruhsatının verildi­ği dönemlere ait olup çeşitli kabilelerin kullanışlarıdır. Mushaf in Kureyş lehçesi ile çoğaltılması ve diğer lehçelere ait bazı kullanış­ların dışarıda tutulması sonucunda bidayette uygun görülen bir­çok okuyuş farklı kıraatler halini almış hatta bazıları şâz duru­muna düşmüştür. Mesela Hasan-ı Basrî'nin, "ve'1-hedye ma'kûfen[322] ibaresini Benû Temim lügatinde olduğu gibi esre ve şeddeli olarak "ve'1-hediyye ma'kûfen", "innâ a'taynâke"[323] ibaresini "ayn"ı "nûn"a kelbederek Sa'd b. Bekr, Hüzeyl, Ezd ve Kays kabilelerinin lügatinde olduğu gibi "innâ entaynâke ^u^î ıfl" şeklinde okuması bu kabilden farklılıklardır[324]

Hz. Osman mushafı diğer lehçelerinden bazı kelimeler ihtiva et­miş olsa da Kureyş lehçesi üzere indiği için çok büyük oranda bu lehçeye göredir. Ancak mütevâtir ve sahih kıraatler içerisinde yedi harf ruhsatının bir yansıması olarak diğer lehçelerden de okuyuş ve edâ şekilleri vardır.[325]



[312] bk. Abdülhamit Birışık, "î'râbü'İ-Kur'ârT, DİA, İstanbul 2000, XXII, 376-379.

[313] İbn Hazm, Basra dil mektebi âlimlerinin kıraatlerle ilgili eleştirilerini man­tıklı bulmaz (bk. Muhammed b. Ömer b. Salim Bâzmûl, el-Kırâât ve eseruhâ û't-tefsk ve'İ-ahkâm, MI, Darü'l-Hicre, [Baskı yeri ve tarihi yok], 1,251-252).

[314] Zerkeşî, e!-Burhân, I, 469-470; Tâhir b. Âşur, "Kıraatler Hakkında Bir Değerlendirme, s. 266. Konunun tartışması için bk. Ebû Hafs Sirâceddin Ömer   b.    Kasım   en-Neşşâr,    el-Büdûrü'z-zâhire   fi'1-kuââti'l-aşri'l-

mütevâtire (nşr. Ali Muhammed Muawiz-Adll Ahmed Abdülmevcûd), I- I!, Beyrut 1421/2000, naşirlerin girişi, I, 14-20.

[315] en-Nisâ4/l.

[316] İbrahim 14/22.

[317] Nûh 71/4.

[318] Yusuf 12/31. Normal kullanıma gire bu "mâ hazâ beşerim" olmalıdır.

[319] Zerkeşî, ei-Burhân, I, 321-322.

[320] Örnekler için bk. İsmail Güler, "İbn Hâleveyh'in Gramer Açısından Tar­tışmalı Kur'ân Kıraatlarına Yaklaşımı", Uludağ Üniv. İlahiyat Fak. Dersi-si, sy. 9 (2000), s. 402-407.

[321] bk. İsmail Durmuş, "Arap Dili ve Lehçeleri Açısından Kırâatlar", Kur'ân ve Tefsir Araştırmaları IV, Ensar Neşriyat, İstanbul 2002, s. 447.

[322] el-Fetih, 48/25.

[323] el-Kevser 108/1.

[324] Tefsîrü'1-Hasanrt-Basn, H, 498-499; Şihâbüddin Mahmûd el-Âlûsî, RÛ-hu'I-me'ânî fi tefsîri'1-Kur'âni'î-azîm ve's-seb'i'l-mesâni I-XXX, .Dârü İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Buyrut, ts., XXX, 244.

[325] Dil kıraat ilişkisi ve tartışmalar için bk. Ebû Zekeriyya Yahya b. Ziyad b. Abdullah ed-Deylemi Ferrâ, Me'âni! Kur'ân, Beyrut 1403/1983, I, 145; II, 132; Abdussabûr Şahin, Eserü'l-kırâât û'î-esvât ve'n-nahvü'l-arabi; Ebû Amrb. el-Alâ, Kahire 1987, tür.yer.; a.mlf., el-Kiraatü'l-Kur'âniyye fi dav'l ilml'l-Iugati'l-hadis, Kahire [1966], tür.yer; Muhammed Salim Muhaysin, el-Kırââtu ve eseruhâ ff ulûmi'l-Arabiyye, I-II, Kahire i 984, 1986, tür.yer.; Mahmud Halil el-Husari, Ahkâmu kırâeti'l-Kur'ânî'l-Kerîm, Mekke 1416/1995, s. 34-36; Kitâbü'l-Mebânî: Mııkaddimetân fi ulûmi'hKur'ân (nşr. Arthur Jeffeiy). Mektebetü'I-Hâncî, Kahire 1954, s. 141-171; Tâhir b. Âşur," Kıraatler Hakkında Bir Değerlendirme, s. 290. Abdülhamit Birışık, Kıraat İlmi ve Tarihi, Emin Yayınları, Bursa 2004: 137-141.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
« Son Düzenleme: 18 Mayıs 2011, 08:30:24 Gönderen: saniyenur »
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Kıraat-Arap Dili İlişkisi
« Posted on: 29 Mart 2024, 18:18:19 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Kıraat-Arap Dili İlişkisi rüya tabiri,Kıraat-Arap Dili İlişkisi mekke canlı, Kıraat-Arap Dili İlişkisi kabe canlı yayın, Kıraat-Arap Dili İlişkisi Üç boyutlu kuran oku Kıraat-Arap Dili İlişkisi kuran ı kerim, Kıraat-Arap Dili İlişkisi peygamber kıssaları,Kıraat-Arap Dili İlişkisi ilitam ders soruları, Kıraat-Arap Dili İlişkisiönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes