|
Konu Başlığı: Halef b.Hişâm Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 17 Mayıs 2011, 18:13:27 10. Halef b.Hişâm Ebû Muhammed Halef b. Hişâm b. Sa'leb El-Esedî el-Bağdâdî el-Bezzâr 150 (767) yılında doğdu ve 229 (844) yılında Bağdat'ta vefat etti. Erken }'aşlarda başladığı kıraat eğitimini Bağdat ve Kûfe'de tamamladı. Hamza b. Habîb kıraatini Süleym b. Âsâ'dan, Âsim b. Behdele kıraatini Ebû Yûsuf Ya'kûb b. Halife el-A'şâ ve Yahya b. Âdem'den ve Nârı kıraatini İshak b. Müseyyebî'den aldı. Kendisinden de Ebü'l-Hasan el-Hulvânî, İd-ris b. Abdülkerim el-Haddâd, Muhammed b. Yahya el-Kisâî ve Seleme b. Asım gibileri semâ ve arz yoluyla kıraat aldılar. Kıraat isnadı Hamza b. Habîb, Âsim b. Behdele ve Nâfi'nin talebeleri yoluyla bunlar üzerinden Hz. Peygamber'e ulaştığından diğer imamlarınkinden daha uzundur (nazil isnâd). Halef b. Hişâm'ın kıraati bazılarınca rivayet ve ihtiyârât olarak kabul ediimiş ve onlu tasnifte İbn Muhaysin onun yerine ko-nuimuşsa da kıraat imamlarından farklı olarak çok sayıda isabetli tercihte bulunmuş olması sebebiyle Aşere içerisine mütâlâa edilmiştir. Kıraatini Bağdat'ta öğrettiği halde isnadı Küfe üzerinden olduğundan Küfe kıraat imamı olarak kabul edilir. Ayrıca Küfe kıraat imamı Hamza b. Habîb'in kıraatini otorite derecesinde temsil ettiği için onun râvisi sayılmıştır. Halef hadis ile de ilgilenmiş döneminin Mâlik b. Enes, Hammâd b. Zeyd, Süleym b. îsâ gibi önde gelen hadisçilerinden hadis dinlemiş ve almış, kendisinden de Ebû Zür'a er-Râzî, Ebü'l-Kâsım el-Begavî, Ahmed b. Ebû Heyseme, Ahmed b. Hanbel ve İdrîs b. Abdülkerim el-Haddâd hadis rivayet etmişlerdir. Müslim ve Ebû Dâvûd hadis mecmualarında ondan rivayette bulunmuşlardır.[283] Halefü'1-Âşir diye de adlandırılan Halef b. Hişâm'm ilk râvisi İshak b. İbrahim el-Verrâk el-Mervezî el-Bağdâdî'dir (ö. 286/889). İshâk el-Verrâk, Halef ve Velîd b. Müslim'den kıraat okudu. Halefin ihtiyârât'i dışında kendisinden kıraate dair bir şey intikal etmemiştir. Tarîkleri Muhammed b. İshâk (ö. 290/902), el-Burzâtî ■ (ö. 360/970) ve İbn Ebû Ömer'dir (352/963). İkinci râvi Ebü'l-Hasen İdris b. Abdülkerim el-Bağdâdî el-Haddâd (ö. 292/905) olup kıraati Haleften ve Muhammed b. Habîb eş-Şemûnî'den almış Âsim b. Alî, Ahmed b. Hanbel, Yahya b. Maîn, Mus'ab b. Abdullah b. ez-Zübeyrî'den bazı nakillerde bulunmuştur. Kendisinden de içinde İbn Mücâhid, İbrahim b. el-Hüseyin eş-Şattî, Ahmed b. Osman b. Bûyân, İbn Şenebûz, Ebû Bekir b. Miksem'in de olduğu çok sayıda kimse okumuştur. eş-Şattî (ö. 370/980) ve İbn Bûyân (ö. 344/955) tarîklerinden ikisidir.[284] [283] İbn Sa'd, et-Tabakatü'1-kübrâ, VII, 347; îbn Mihrân, el-Gâye fi'l-kırââtil-aşr, s. 129-131; Enderâbî, Kırâ'âtü'i-kurrâ'î'l-ma'rûfîn, s. 147-150; Ebü'1-Alâ el-Hemedânî, Gâyetü'l-ihtisâr, i, 66-84; Zehebî, Ma'rifetü'I-kurrâ', I, 419-422; İbnü'l-Cezeri. Gayetü'n-Nihâye, I, 272-274; a.mlf., en-Neşr, I, 150-152; el-Kâdî, el-Büdûru'z-zâhke, s. 44-45. [284] İshâk el-Verrâk ve İdrîs el-Haddâd için bk. Rüveys'İn hayatı ve kıraati için bk. İbn Mihrân, el-Gâye fi'I-kırââti'I-aşr, s. 129-131; Ebü'i-Alâ el-Hemedânî, Gâyetü'î-ihüsâr, I, 18, 161-162; Zehebî, Ma'rifetü'l-kurrâ\ I, 499-500; Îbnü'l-Cezerî. Gayetü'n-Nihâye, I, 154; a.mlf., en-Neşr, I, 150-152; el-Kâdî, el-Büdûru'z-zâhte, s. 44. Abdülhamit Birışık, Kıraat İlmi ve Tarihi, Emin Yayınları, Bursa 2004: 123-125. |