> Forum > ๑۩۞۩๑ İslami İlimler Dunyası ๑۩۞۩๑ > Dini Konular > İz Bırakanlar > Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed  (Okunma Sayısı 601 defa)
23 Eylül 2010, 22:20:29
Sümeyye

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 29.261



Site
« : 23 Eylül 2010, 22:20:29 »



ŞİİR İKLİMİNDE: AVNÎ (Fatih Sultan Mehmed)

Eskilerin deyimiyle devlet, 'kılıç ve kalem' üzerinde durmaktadır. Yani, 'asker kılıcının şecâatı ve memur kaleminin dirayetiyle hayatiyetini sürdürür. Devletin dirlik ve bekası için, bu iki sınıfın dirâyetli, liyâkatli, vazifeperver insanlar olması gerekir. Böylece istikrârlı gelişmesini sürdüren devlet, "Dostlara dost isek de düşmanlara ezâyız" hakikatini temsil eder.

Hz. Fâtih, 'Sâhibü's-Seyf ve'l-Kalem' devlet büyüğümüzdür. Kendisine Fâtih' ismini kazandıran devlet adamlığı yanında, bir divan dolduracak kadar şiir yazmayı ihmal etmeyen içli, hassas bir rûha da sahiptir.

Yazarımız, Efendimiz (sas)'in medh ü senâsına mazhar bu Yüce Ruh'un, fetihlerindeki ideali ortaya koyan bir şiirinin tahlilini konu edinmektedir.


İmtisâl-i "câhidû-fi'llah" olupdur niyyetüm
Dîn-i İslâm'ın mücerred gayretidür gayretüm
Fazl-ı Hakk u himmet-ı cünd-i ricâullâh ile
Ehl-i küfri ser-te-ser kahr eylemekdür niyyetüm
Enbiyâ vü evliyâya istinâdum var benüm
Lütf-i Hak'dandur hemân ümmîd-i feth ü nusratum
Nefs ü mâl ile n'ola kılsam cihânda ictihâd
Hamdü-lillâh var gazâya sad hezârân rağbetlim
İy Muhammed mu'cizât-ı Ahmed-i Muhtâr ile
Umaram galib ola a'dâ-yı dîne devletüm
Fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilün

Açıklaması:
1- Niyetim "ALLAH uğrunda hakkıyle savaşınız" âyetine bağlı kalmaktır. Gayret gösterişim İslâm dîninin gerektirdiği gayretlerdir.

2- ALLAH'ın lütfu ve yardımları kutlu olan din büyükleri askerlerinin yardımları ile, niyetim kâfirleri baştan başa bozguna uğratmaktır.

3- Ben, peygamberlere ve din ulularına güveniyorum. Fetih ve zafer ümidim ALLAH'ın lütfu ile mümkün olacaktır.

4- Nefsim ve malım ile dünyada ALLAH için gayret etsem ne olur? ALLAH'a şükürler olsun ki gaziliğe yüz binlerce rağbetim var.

5- Ey (Fâtih) Mehmed! Hazret-i Muhammed (sav)'in mu'cizeleri ile devletinin din düşmanlarını yeneceğini umuyorum.


İkinci Mehmed 1432 yılı 29 Mart Cumartesi günü Edirne'de dünyaya gelmiştir. İkinci Murad'in şehzadesi İkinci Mehmed'in annesi, Hümâ Hâtun'dur. Batılı kaynakların belirttiği şekilde onun annesi Sırp veya İtalyan değil Bursa mahkeme sicillerinden anlaşıldığı üzere Türk'tür. 1

Küçük yaştan itibaren çok iyi bir eğitim gören Fatih, edebiyata olan ilgisi kadar din felsefesine, coğrafyaya, astronomiye de ilgi göstermiştir. Kendisine ders veren hocalar içinde Hocazâde, Molla Gürânî, Molla İlyas, Sirâceddîn Halebî, Molla Hayreddin'i sayabiliriz.2

Buna bağlı olarak da Fatih kitaba ve kütüphaneye düşkündü. Kütüphanesinde Öklit hendesesine, tıp, tarih, coğrafya, hukuk, komzoğrafya ve filolojiye ait Bizans yazmaları vardı. Farsça ve Arapça eserleri okuyup anladığı için tercüme ettirmek lüzumunu hissetmemişti.3

Fatih devrindeki güzel sanatların başında şiir gelir. Saray muhitinden münevver kitlelerin arasına yayılan şiirde tabiatıyla İran şiirinin açık tesiri vardır. Avnî'nin (Fatih Sultan'ın şiirdeki mahlasıdır) şiirlerinde başta Sadî, Nizamî ve Hâfız'ın tesirleri açık olarak kendini gösterir. Bunun yanında 15. asrın ünlü simalarından Şeyhî, Ahmed Paşa, Melîhî gibi şairlerin de Avnî'nin şiirlerinde açık tesiri görünür. 4

Bir "divan"a sahip olan Fatih şiirlerinde devamlı "Avnî" mahlasını kullanmıştır. Fatih'in bu mahlası seçmesindeki gayeyi,

Her ne denlü cürmüne hadd ü nihayet yoğ ise
Avniyâ kat' eyleme sen avn-i Rahman'dan ümîd
beytine bağlı olarak Abdülkadir Karahan şöyle açıklamıştır:

"O bu mahlası ile de hem ALLAH (cc)'dan daimâ yardım müzâheret beklemiş hem de muhteşem kudretli bir insan olmak azîm ve irâdesini şahsiyetinde olduğu gibi, şiirlerinde de temessül ettirmek istemiştir."

Milletleri ayakta tutan, zaman içinde dinamik bir şekilde hayâtiyetlerinin devam etmesini sağlayan, mefkûreleridir. Ve milletler ancak beraber çarpan bir yürekle, aynı çizgi üzerindeki adımlarıyla mefkûrelerine ulaşabilmişler ve onu yaşatabilmiş ferdir.

Burdan da önemli olan bir husus da milletleri hedefine ulaştıracak, onların sahip oldukları temel dinamikleri, âb-ı hayatlarıdır.

Cengiz'in, Haccac'ın, İskender'in, Timur'un, Hitler'in idealleri bütün diğer milletleri kendi yönetimleri altına alarak cihan imparatorlukları kurmak, bu dünya hayatını daha mes'ud bir şekilde kendi hırslarını ve duygularını bu şekilde tatmin etmekti. Ve bu uğurda dünya menfaatleri için makyavelist bir çizgide sayısız insanı öldürmekten çekinmemişlerdi. Bunun en açık ifadesi şu olabilir: Kendi nefislerini tatmin için başkalarına zulmetmek. Ama şu da bir gerçektir ki onlar da milletlerini yüceltmek, kendi milletlerini diğer 'Milletlerden üstün bir konuma getirmek için mücadele etmişlerdi. Yani onların temel dinamiklerini milletlerinin duygu, düşünce ve arzuları oluşturuyordu.

Türkler İslâmiyet'in nurdan halkasına katıldıktan sonra hayata bakış tarzları ve ölçüleri değişmişti. Karahanlılar, Selçuklular, Osmanlılar İslâmiyet pınarından doyasıya içmişlerdi ve gönül dünyalarında artık ötelere ait bir pencere açılmıştı. Bu büyük millet bu dünyanın yanı sıra ukba hayatını da gönül dünyasına yerleştirmiş, hayatını dünya-ukba çizgisine uygun bir hâle getirmişti ve idealleri ALLAH'ın rızasına nâil olmaktı.

Avnî de bu şerefli milletin mümtaz fertlerinden biridir. Bu fert ifadesini kullanıyoruz, zira Avnî, sultan bir şairdi, ama yaşayışı herhangi bir Müslümanınkinden farklı değildi, hatta sultanlığın getirdiği mes'uliyet, ibadette bir adım daha önde olmayı gerektiyordu.

İmtisâl-i câhidü-fi'llâh olupdur niyyetüm
Dîn-i İslâm'ın mücerred gayretidür gayretüm
mısraları Avnî'nin, hayatını İslâm uğruna adadığının açık bir ifadesidir. Bu mısralar bize ayrıca şu gerçeği de ispatlıyor: Osmanlı sultanlarının tek mefkûresi vardı. İ'lâ-yı Kelimetullah'ı yeryüzüne yaymak. Kılıçlar ALLAH rızası için kınlarından çıkıyor, ALLAH rızası için inkârcıları ve âsileri yola getiriyordu. Fethedilen topraklardaki masum insanların kılına bile dokunulmuyor; ırz, mal, can tamamiyle emniyet altına almıyordu. Amaç, para, pul, makam, intikam değil oradaki insanların îmânlarını kazanmak, âlemlerin Rabbi olan Yüce ALLAH (cc)'ı onlara anlatmak, tanıtmak uhrevî güzellikleri ve saadetleri onlarla paylaşmaktı.

Avnî de ALLAH (cc) için cihad ederek bütün gayretlerini İslâm uğruna sarfediyordu. Ve bu yolda o yalnız değildi. Tebası da onunla aynı duygu ve düşünceleri paylaşıyordu. Yürekler bir çarpıyor, gözler aynı ufukta birleşiyor, bakışlar aynı noktada düğümleniyordu. Manevî sultanların senâları, dualarıyla; çelik yürekli, çelik bilekli neferlerin cesaret ve kahramanlıklarıyla galibiyetler peşi sıra geliyor pür imanlı Osmanlı ordusu küfre galebe çalıyordu.

Enbiyâ vü evliyâya istinâdum var benim
Lütf-i Hak'dandur hemân ümmîd-i feth ü nusratum


Şam'dan Anadolu'ya gelip Hacı Bayram ile tanışan bir veli vardır. O, gönlü aşk ile dolu olan müridine "Korkma fethedeceksin' diye iman veren Akşemseddin idi. Akşemseddin. Avnî'nin manâ ufkunu aydınlatan bir kutup yıldızıydı. Bunun yanında Molla Hüsrev, Molla Gürânî gibi saygın din büyükleri de onun meclislerinin vazgeçilmez ilim adamlarıydı. Bundan dolayı aldığı meşveret kararlarında yanılmıyor yaptığı hiçbir hamle boşa çıkmıyordu. Çünkü o gemisini sağlam bir limana demirlemiş, sırtını emin bir yere dayamıştı. Sebepler dairesinde herşeyi yerine getiren Avnî artık zafer ümitlerini ALLAH (cc)'dan beklemekteydi. Ve yanlış adım atmayan sultana Rabbisi de lütuflarını yağdırmış "Konstantiniyye elbette fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden asker ne güzel asker" 5 medh ü senâsına mazhar kılmıştı.

Nefs ü mâl ile n'ola kılsam cihânda içtihâd
Hamdü-lillâh var gazâya sad hezârân rağbetüm

Fatih bir iman adamıydı. Babasının ve dedelerinin birer gazi; hatta şehit olduklarını biliyor; Türk gücüyle İslâm imânının birleşmesinden doğan büyük kudrete kaderin verdiği vazifeyi birinci plânda tutuyordu. Trabzon Rum İmparatorluğu'nu ortadan kaldırmaya giderken; "Gayemiz kale fethi değildir. Bu zahmet din yolundadır. Zirâ bizim elimizde İslâm kılıcı vardır. Eğer bu zahmeti ihtiyar etmezsek bize gazi demek yalan olur" diyen Fatih kendisini, haklı olarak, yeryüzüne İslâm'ın hak ve adâlet prensiplerini yaymaya memur addediyordu.6

İy Muhammed mu'cizât-ı Ahmed-i Muhtâr ile
Umaram galip ola a'dâ-yı dîne devletüm

Avnî son beyitte kendisine seslenerek yine kendisine moral telkinlerinde bulunuyor. Tabiî bu kuru bir telkin değildir. Daha doğrusu boş bir telkin değildir. O bu morali sonsuza kadar ışıl ışıl parlayacak olan nur pınarının nurefşân kaynağından alıyor. Mübârek ağzından yalan bir harf bile çıkmayan o en şerefli insanın mucizevî sözünü hiçbir tereddüde mahal vermeden ALLAH (cc)'ın izniyle gerçekleştiriyor. İşte bu, imanın ve teslimiyetin en güzel örneğini teşkil etmektedir.

Diğer Osmanlı sultanları gibi Avnî de İslâmiyet çizgisinin dışına çıkmamış bu davaya sadakâtle bağlanmıştı. Bu bağlılığını burada tahlil etmeye çalıştığımız şiirinde de görmek mümkündür. O herşeyini ALLAH adına harcamış Rabbisi de ona iltifatların en güzelini teveccüh buyurmuştur. Ve bu sünnetullahtır. Bu asil milletin bir ferdi, bu ulvî dînin bir müntesibi olarak bizler de bu dava uğrunda gösterdiğimiz gayretlerin semeresini inşaallah alacağız. Gayret bizden tevfık ALLAH (cc)'tandır.




KAYNAKLAR

1 Ahmet AYMUTLU say. 149-150. Fatih ve Şiirleri.
2 Ötüken-Söğüt, Büyük Türk Klasikleri, Cilt: 2, Avnî maddesi.[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
« Son Düzenleme: 23 Eylül 2010, 22:38:23 Gönderen: Sumeyye »
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed
« Posted on: 29 Mart 2024, 09:52:34 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed rüya tabiri,Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed mekke canlı, Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed kabe canlı yayın, Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed Üç boyutlu kuran oku Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed kuran ı kerim, Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed peygamber kıssaları,Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmed ilitam ders soruları, Şiir ikliminde avnî Fatih Sultan Mehmedönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes