|
Konu Başlığı: Mübaşeret Gönderen: Ekvan üzerinde 17 Ağustos 2011, 13:24:50 Mübaşeret (Doğrudan Telef Etme) Mübaşeret, malın telef olma illetini meydana getirmedir. Bu güçlü, zayıf ve orta kısımlarına ayrılır. Güçlü mübaşeret: Boğazlama, yakma, suda boğma, Öldürücü zehiri meydana getirme, yeme ve içmeye engel olarak hapsetme buna Örnek olarak verilebilir. Zayıf mübaşeret: Evlendiği kadının hür olduğunu zannederek onunla evlenen kişi, karısını hamile bıraktığında, kendi zannı sebebiyle çocuğun hürriyetinden zayi ettiği şeyi tazmin etmesi gerekir. Çocuğun doğumu anındaki değerini tazmin etmesi gerekli olur. Koca, kadının hür olduğunu söyleyerek kendisini aldatan kişiden ödediğini alır. Çünkü burada aldatan kişinin olaydaki payı, kocanın kendi zannı sebebiyle tasarrufu gerçekleştirmesinden daha güçlüdür. Çocuğun doğumu sırasındaki değerinin kişiye gerekli olması "telef edilen şey telef edildiği zamandaki değeri üzerinden tazmin edilir, daha önceki ve sonraki değeri üzerinden tazmin edilmez" şeklindeki kaidenin istisnasıdır. Bu konunun kaideden istisna edilmesinin sebebi şudur: Çocuğun, kadının hamile kalması sırasında bir değeri yoktur, o sırada değersiz bir nutfedir. Ancak çocuğun parçaları anasının kanından meydana geldiğinden ve çocuğun canlı hale gelmesi Yüce Allah'ın kadının rahmine bıraktığı güçler vasıtasıyla olduğundan çocuk ağaçtan çıkan meyve hükmünde kabul edilmiş ve anasının kazancından bir kazanç gibi görülmüştür. Çünkü çocuk anasının rahmine yerleştirilen güçler ile olgunlaşmış ve canlı hale gelmiştir. Bu, annenin kendi eliyle yaptığı şeye benzemektedir. Bu yüzden itlaf fiili doğum anında yapılmış gibi kabul edilmiştir. Çocuk sanki doğum sırasında hürriyeti ortadan kaldırılmış bir köledir. Bu sebeple çocuk; mülkiyet, kölelik ve hürriyet konularında anasına tabi kabul edilmiştir. Orta derecede mübaşeret: İnsanın diğer organlarına da sirayet edecek derecede bir kişiyi yaralama böyledir. îğne batırma gibi kimi durumlar vardır ki güçlü ile zayıf mübaşeret arasında yer alır. Bu gibi durumlarda alimler ihtilaf etmişlerdir |