Maslahat Ve Mefsedetlerin Fiilleri

Maslahat Ve Mefsedet İçermeleri Açısından Fiiller

Fiiller iki çeşittir:

1- Maslahat olan fiiller. Bunun da kısımları vardır:

a- Öncesinde, sonrasında ve beraberinde hiçbir mefsedet bulunmayan sırf

maslahat olan fiiller. Bu fiillerin yapılmasına müsaade edilmiştir. Bunlar ya vacip, ya mendup ya da mubahtırlar.

b- Bir ya da daha fazla mefsedet içermekle birlikte maslahatının elde edilmesi tercih edilen fiiller. Bunların yapılmasına da müsaade edilmiştir.

c- Bir veya daha fazla mefsedetle aynı derecede maslahat içeren fiiller.

d- Bir veya daha fazla maslahatla aynı derecede maslahat içeren fiiller. Mümkün olursa bu fiillerin içerdiği tüm maslahatlar elde edilir. Mümkün olmazsa biri tercih edilir. Maslahatların dereceleri belli olduğu zaman en faziletli, en iyi olanını tercih etmek en doğru yoldur. Diğer maslahatın terkedilmiş olması önemli değildir.

2- Mefsedet olan fiiller. Bunun da kısımları vardır:

a- Öncesinde, sonrasında ve beraberinde hiçbir maslahat bulunmayan sırf

mefsedet olan fiiller. Bu fiillerin yapılması yasaklanmıştır. Bunlar ya haram ya da mekruhturlar.

b- Bir ya da daha fazla maslahat içermekle birlikte mefsedetinin izalesi tercih edilen fiiller. Bunlar da yasaklanmıştır.

c- Bir ya da daha fazla maslahatla aynı derecede mefsedet içeren fiiller. Bu

durumda şayet mümkün olursa hem maslahat elde edilir hem de mefsedet izale edilir, ikisinin birlikte yapılması mümkün olmazsa, ne yapılması gerektiği konusu ihtilaflıdır.

d- Bir veya birden fazla mefsedetle aynı derecede mefsedet içeren fiiller. Hepsinin izalesi mümkün olursa hepsi izale edilir. Mümkün olmazsa bir tercihte bulunulur. Mefsedetlerin dereceleri belli olduğu zaman enrezil, en kötü olanını izale etmek en doğru yoldur. Bu durumda diğer mefsedetin izale edilmemiş olması önemli değildir.

Hiçbir fayda ve zararı olmaksızın parmakları hareket ettirmek gibi herhangi bir maslahat ya da mefsedet içermeyen fiiller de vardır. Kanaatimce bu fiiller, hakkında şer'î hüküm gelmeden Önce yapılan fiiller gibidir. Zira bunlar hakkında ne Kitapta ne Sünnette yapılmaları ya da terk edilmelerine dair bir hüküm yoktur. Bilakis bu fiiller deli, çocuk ve kadın olsun erkek olsun kendisine vahiy ulaşmayan kimselerin fiilleri gibidir.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın