İSLAMİ HAREKETİN ÖNCÜLERİ

4. İSLAMİ HAREKETİN ÖNCÜLERİ

Raşid Halifeler döneminde aleni bir şekilde tezahür eden Yahudi ve münafık hareketleri kısa zamanda büyük boyutlara ulaşmış, bir çok eylemlerin yanında Hz. Ömer, Osman ve Ali gibi büyük şahsiyetler şehid edilmişti. Kendi emeline ulaşmak için idari makanizmayi değiştirmiş, ve arkasından yavaş yavaş saptırmaya çalışmışlardır. Bin küsur yıllık bir çalışmanın ardından İslam, değişik atmosferlere sokulmuştu. Halkından müslüman olan ülkelerde İslam adına kala kala bir iki ibadet, bir de hüviyetinde 'dini İslamdır' kelimesi kalmıştır.

Bu olup bitenler karşısında çoğunluk suskunluğu ve bana ne lazımcılığı tercih etmiştir. Bu felsefe ile birlikte, bir çokları atalarının yaptıklarıyla, atalarının tarihiyle övünmüş, bunu kendileri için bir 'mehdi' şeklinde telakki etmişlerdir. Sanki, nüfus hüviyetlerinde İslam yazılması ve atalarının bin yıllık tarihleri onları kurtaracaktır, hep bunlarla övünmüş ve bunlarla kendilerini aldatmışlardı. Ancak işin bilincinde ve şuurunda olan bazı yürekli müslümanlar, bunlara seyirci kalmamış, Allah için cihad sancağını göklerde dalgalandırarak hayatını bu uğurda feda etmişlerdir.

Bu İslam öncülerinden zulüm ve haksızlığa razı olmayıp, saltanatına hükümran olduğu ilk günlerde Yezidlere karşı direnişe geçen Hz. Hüseyini görmekteyiz. Müslümanların Yezid zulmünden rahatsız olması ve cihad ruhunun ölmediğini gösteriyordu. İmam Hüseyin, 72 kişilik bir azınlık, müslüman gurubuyla Mekke'den Irak tarafına hareket ederken yolda Yezid'in dört bin kişilik mücehhez askerleriyle karşılaşmış ve neticede İmam ile birlikte hepsi kılıçtan geçirilmişti. Bu yetmiyormuş gibi, kadınlarına hakaret yapılmış ve şehitlerin başı Kûfe'ye Ubeydullah b. Ziyad'ın sarayına götürülmüş ve orada halka teşhir edilmiştir. Oradan da Yezid'e gönderilmek üzere Şam'a götürülmüştü.

Aslında bu hareket ilk defa Yezid tarafından düzenlenmiş bir olay değildi. Daha önce de Muaviye, Hz. Ali döneminde Yemen valisi olan Abdullah b. Abbas'ın iki masum çocuğunu öldürmesi, savaşlarda yakalanan müslüman kadınları alıp götürmesi ve cariye olarak kullanması, kesilen kafaları bir yerden başka bir yere teşhir için göndermesi, intikam hisleriyle ölülerin cesetlerini hürmetsizce, vahşice soyması, burun ve kulaklarını kesmesi, karınlarını deşmesi, Sıffinde Ammar b. Yasir'in kafasının kesilerek Muaviye'ye getirilmesi, Hz. Ali döneminde Mısır valisi olan Muhammed b. Ebubekir'in öldürülmesi ve cesedinin ölü bir eşekleşi ile birlikte yakılması" [179] gibi vahşice olayları sergilerken, oğlu Yezid ve Mervan gibi krallar da benzeri olaylara devam etmişlerdir. Daha önce cahiliye döneminde bu olaylar yapılırken, şimdi de sultanlar döneminde yapılmaya başlandı.

Böylece Hz. Hüseyin hak uğrunda daha bir adım atmadan şehid edilmişti. Arkasından Medine halkı, Yezid'in fasık ve facirliğinden dolayı Hz. Hüseyin'e yapılan bu zulmü tel'in etmek için ayaklanmış, kendilerine vali olarak Abdullah b. Hazale'yi seçerek ona biat etmişlerdi. Bunu duyan Yezid, oraya bir ordu çıkartmış, onbin küsur müslümanı öldürmüş, mallarını talan edip, kadınlarına da çok adi hakaretlerde bulunmuştur (daha ötesini terbiyemiz elvermedi yazmaya) [180]

İmam Hüseyin'den sonra Mekkede Abdullah b. Zübeyr'in İslam sancaktarlığını yaptığım görüyoruz. Yezid döneminde Mekke bir kaç kez taşa tutulmuş, ancak Abdullah imamlığına devam etmiştir. Daha sonra Mervan, Haccac b. Yusuf'u hacc mevsiminde Abdullah'ın üzerine göndermişti. Hacılar ibadetim yarıda kesmek zorunda kalarak ancak canlarını kurtarabilmişlerdi. Arkasından Mekke kuşatılmış, Zalim Haccac, Abdullah b. Zubeyr ve iki yakınının kafasını keserek teşhir etmiştir. Biz burada Zalim Haccac'ın müslümanlara hakaret edip yüzbinlercesini öldürüp ve o kadarım da hapiste çürütmesini anlatacak değiliz. Çünkü onun zalim ve despotluğnu bilmeyenimiz yoktur.

Abdullah b. Zübeyr'den sonra Emevi hanedanına mensup hasbel kader bir Ömer b. Abdulaziz'in İslam'ı tekrar aslına rücü ettiğine şahid oluyoruz. 2. Ömer, kendisine biat edildikten sonra hutbede uzun bir konuşmasının sonunda şöyle dedi:

"Allah'a ibadet ettiğim sürece bana itaat ediniz. Allah'a ibadet etmediğim zaman, bana itaat etmeyiniz." Bu sözüyle ilk halifeleri hatırlatıyordu. Böylece itaati pekiştirdikten sonra ilk çırpıda saltanat usullerini kaldırmakla işe başladı. Arkasından gayri meşru yollarla elde edilen bütün mal ve servetleri devlet hazinesine iade etti. Diğer taraftan zalim ve zorba idarecileri görevden alarak yerine adil ve ehil insanlar atadı. Bu yeni atanan vali ve idarecilerin adaletten ayrılmamaları için her türlü ön tedbirleri aldı. Halifelik yaptığı iki yılı aşkın bir zamanda bir çok tecdid hareketi imar etmiş, adaletiyle, ilim ve irfanıyla, hadisleri toplattırma girişimleriyle, bid'at ve hurafelere karşı çıkıp İslam kaynaklarına sahip çıkmakla, Emevi hanedanı ve diğer çıkarcıların işine son vermekle Ümeyye mensuplarının korkulu rüyaları olmuştu. Neticede 'saltanat elden çıktı' fobisiyle bir komplo düşünülmüş ve o yüksek şahsiyetli müceddid de zehirletilerek öldürülmüştü.

Emevi idaresi bağnaz bir politika ile bir yandan müslümanlara ağır şekilde zulümlerde bulunurken, diğer yandan da fetihlere büyük ağırlık vererek bir çok yeni ülkeler fethetmişti. Geniş topraklara sahip olan bu hanedan, tam bir debdebe ve azametle hükmediyordu. Zahiri kuvvetlerine ve güçlü ordularına bakarak koca imparatorluğun yıkılmasını akıllarından bile geçirmezlerdi. Ancak o debdebeli ve azametli hayat gün geçtikçe, yaşlandıkça çökmeye doğru gidiyordu. Öyle ki bu zorba devletten nefret etmeyen kalmamıştı. Nihayet çok geçmeden Abbasoğulları tarafından bir darbeyle 750 yılında saltanatlarına son verilmişti.

Doksan küsur yılık o saltanat kaldırılırken bütün gözler Abbasoğullarındaydı. Acaba, yıllardır bir darbenin hasretini çeken bu insanlar neyi götürecek ve neyi getireceklerdi? Emevi hanedanını arattıracaklar da acaba hangi yönden arattıracaklar?

Evet, Abbasüeri de gördük... Gerçekten gelen gideni arattırdı. Abbasiler Şam'ı elegeçirince yıllardır topladığı intikam hisleriyle elh' bin insanı öldürmüş ve camilerine yetmiş gün at bağlatarak ahır haline getirmişlerdi. Öldürülen bu insanlar yanında kadınlara yapılan cahili hareketleri ve mezardan çıkarılan cesetlere atılan kırbaçların getirdiği kin ve garazları artık siz düşünün... Maalesef, Emevilerin yerine bu derece insanlara zulmeden bir hükümranlık gelmişti. Öyle ki İspanya'ya kaçan Prens Abdurrahman'dan başka hayatını kurtaran Emevi efradı olmamıştı.

Diğer taraftan Emeviler döneminde başgösteren ırkçılık ve kavmiyetçilik taassubu Abbasiler döneminde daha da şiddetlendi. Emeviler Arap ırkçılığı yaparken, Abbasiler de Acem ırkçılığını savunmaya başladılar. Zaten baştan beri takip ettikleri politika da bunu gösteriyordu. Ümmeyye ailesi Rum Kayser'inin etkisinde kalırken, Abbasiler de İran Kisra'sının etkisindeydi. Acem ırkçılığı öylesine gelişti ki 'İslam dini Arapların dinidir' diye söz etmeye başladılar. Hatta daha da ileri giderek eski Acem/İran/medeniyetinin faziletlerini saymaya başadılar. Diğer yandan da İslamla alay eden çevreler oluştu. Bir takım çevreler kendi çıkarları için yeni hadis uydurmaya başladılar. Nitekim, İbni Ebil Evca ismindeki zındık yakalandığı zaman: 'İslam ahlakını bozmak ve değiştirmek için dört bin hadis uydurdum,' demişti. [181]

Emeviler olsun, Abbasiler olsun her iki dönemde de müslümanlar bir çok kollara ayrılarak bölünmüşlerdir. Bunların asıl amacı siyasi sebepler olduğu gibi itikadı ve fikhî sebepler de eklenebilir. Bir yandan Ehli Sünnet itikadı oluşurken, diğer yandan da Ehli Şia itikadı oluşuyordu. Ve bu iki ana kollar kaynağını Rasulullah'a dayandırarak bin dörtyüz yıldır siyasi bir mücadele vermekteydiler. Başlangıçta siyasi bir takım emeller için ortaya atılan bu düşünceler zamanla büyüyüp gelişmiş ve artık yeni doğan nesillerde onların kurbanı olarak ya Şii ya da Ehli Sünnet oluvermiştir. Bunları söylerken mutedil ve müslüman olarak bilinenleri kasdediyoruz. Yoksa Hz. Ali'yi -hâşâ- ilah derecesine çıkaran Sebeistler veya Yezid'i halife gösteren Yezidiler gibilerini kastetmiyoruz. Bu iki ana kol da kendi aralarında bir çok guruplara ayrılarak Hıristiyan dünyasını geçmiş oluyordu. 'Günah hiç bir zaman insana zarar vermez' diyen Murcie'den tutun da 'büyük günah işleyenin sürekli cehennemde kalacağını' savunan Mutezile'ye kadar...

Emevi ve Abbasi döneminde saltanatı meşru bulmayıp, saltanata karşı mücadele verenlerin başında Hz. Hüseyin, Abdullah b. Zübeyr, Ömer b. Abdulaziz, İmam Zeyd, İmam Cafer ve İmam Ebu Hanife'leri görmekteyiz.

Haksızlık ve zulme razı olmayıp sürekli mücadele veren İmam Zeyd, Emevi saltanatının başına geçen Hişam b. Abdulmelik tarafından gözetim altına alınmış, Medine valisine de gerekli talimat verilerek zaman zaman eziyet ve işkencelerden geçirilmişti. İmam Zeyd, valinin daha fazla işkencesine dayanamayıp Hişam'a çıkınca, Hişam İmam'a yüz vermeyerek kovmuştu. Bu olup bitenler karşısında İmam Zeyd, daha fazla dayanamayarak Kûfe'ye gitmişti. Burada Iraklı şii müslümanları zulmü defetmek, hak sahibine yardımcı olmak ve zalimlerle savaşmak konusunda kendilerini biata çağırdı. Onlar da kabul ederek İmama biat ettiler. Ki bunların sayıları kırk bini bulmuştu. Ancak savaş hazırlıkları başlayınca kalanlar ancak dörtyüz kişiydi. Bu durumu gören İmam şunları söyledi:

"Korkuyorum Hz. Hüseyin'e yaptığınızı bana da yapacaksınız. Allah'a and olsun ki ölünceye kadar yalnız başına da olsam savaşacağım."

Gerçekten de ceddi Hüseyin gibi o da müslümanlarla birlikte şehid edilmiş ve cesedi bir kaç gün Küfe meydanında asılı kaldıktan sonra yakılmış ve kül...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın