İslami Hareketin Muzaffer Olmasının Etkenleri

Rasulullah Döneminde İslami Hareketin Muzaffer Olmasının Temel Etkenleri

Şimdi Arap toplumunun bu muhalefet ve itirazlarına rağmen, Mekke dönemi gibi zor ve çetin bir dönemde Rasulullah ve arkadaşlarının sabır ve azimle büyük başarılar elde etmelerinin temel kaynağını görmeye çalışalım.

Şunu öncelikle belirtelim ki, Allah'ın Rasulü ve dolayısıyla müslümanlar Rabbani bir terbiye ile yetişmekteydiler. Onlar sadece ilahi vahiyle besleniyorlardı. Gelen her ayeti Allah Rasulü hem kendisi için, hem de arkadaşları için hemen uygulamaya koyardı. Yani Allah Rasulü her konuda onlar için bir kılavuzdu. O, insanlara hitab ederken muhatabın zihniyetine, kabiliyetine, içinde bulunduğu şartlara, her bölge, her gurup ve her kişinin mizacına ve tabiatına uygun olarak hitap ediyordu. Yani kişi ve toplumda hastalığın çeşidine göre ilaç vermeye çalışırdı. Onlarla sohbet ederken de hiçbir zaman muhatabını kırmamış, konuşma ve fikir alışverişini kavga haline getirmemiştir. Karşı tarafı bağırıp çağırarak, gürültü partırtı yaparak onları susturma yoluna gitmemiştir. Aksine hep tatlı dille, sabır ve azimle, nezaket ölçülerine riayet ederek davranmıştır.

İleri sürdüğü deliller olsun, onları davet ettiği hakikatler olsun hep akıl ve mantığa uygundu. Bu delilleri anlatırken de gayet açık seçik bir şekilde izah etmeye çalışırdı. Neticede, yaptığı bu nasihat, telkin ve ikazlar, muhatabını fikrinden ve inancından vaz geçirmiyorsa, daha fazla üzerine düşmeyip öylece bırakırdı.

Yüce Allah, insanlara hitap konusunda elçisinden şu metodu takip etmesini istiyordu:

"İnsanları Rabbinin yoluna hikmet ve güzel sözle davet et. Onlarla mücadeleni en güzel bir metodla yap." [133]

"Fenalığı en güzel bir şekilde defet. Onların neler vasfettiklerini çok iyi biliyoruz."[134]

"Allah tarafından bir ramettir ki, onlara yumuşak davrandın, eğer kaba ve katı yürekli olsaydın etrafından dağılırlardı. Onları affet, Onlar için bağışlama dile ve işlerde onlarla müşaverede buun." [135]

Hülasa, Allah Rasulü'nün davasında kısa zamanda büyük başarı kaydetmesinin ana hususları; yumuşak kalpli, tatlı dilli, duyarlı ve sabırlı davranmasının yanısıra, felsefi ve karışık konular yerine bilinen, iyilik ve doğrulardan söz etmesi, Hak Dini sade ve basit bir şekilde insanlara izah etmesi, cahil ve inatçı kişilerle az tartışmaya girmesi ve kavgaya dönüştürmemesi, muhataplarının maksadı doğruları öğrenmek değil de sadece kavga, münakaşa, lüzumsuz sözler, alay, eleştiri, demogoji yapmak ise, onlara alet olmaması ve enerjisini boşa harcamaması, onu öfke ve hiddete sevkedecek münakaşalara girdiklerinde, onun öfkenin şeytandan geldiğini bilmesi ve hemen Allah'a sığınması ve bütün bunlarla birlikte Allah Rasulünün dürüst, güvenilir olması ve söyledikleriyle çelişkiye düşmemesi ve onlardan herhangi bir maddi taleplerde bulunmamasıydı.

Bu yüce davaya insanları kazandırırken, bu vasıflara sahip olmak ebette kolay değildi. Çünkü Rasulullah (a.s)'ın muhatap olduğu insanlar ayrı ayrı konumlara sahiptiler. Bazıları fakir ve emekçiyken, bazıları da kabilenin önde gelen reisleri, zengin ve soylu kişilerdi. Bazıları bedevi iken, bazıları şehirliydi. Bazıları ümmi iken, bazıları bilgindi. Buları aynı safta toplamak, aynı haklara sahip kılmak gerçekten kolay işlerden değildi. Bu küstah kabile reislerinin itirazlarından biri de, zaten bu zelil ve fakir insanlarla bir olmaktı. İşte Allah Rasulü böylesine birbirine ters düşen iki fanatik gurubu bir araya getirmenin verdiği sorumluluk içindeydi. Bir yandan kendilerini asil zannedenlere İslamı götürürken, diğer yandan da aç, fakir, kimsesiz ve yıllar boyu köle olarak çalıştırılmış insanlara davet götürmesi gerekirdi. İşte örneklerden biri... Kendilerini asil kabul edenleri, Allah Rasulü bir gün toplu halde yakalayıp, onlara İslamın inceliklerini sunarken, tam o sırada âmâ olan Ümmü Mektum'un o topluluğa girmesi ve bir takım soruları onların huzurunda Rasulullah'a (s.a.v) yöneltmesi hadisesi... Bu olayın ağırlığı hiç bir zaman gözardı edilemez. Allah Rasulü, 'bu önde gelen kabile reislerini eğer davaya kazandırırsam, geride kalanlarının yapacağı bir şey kalmaz' şeklinde düşünmesini yüce Allah hemen düzeltiyor:

"Ne bilirsin, belki o (Ümmü Mektum) temizlenecekti. Yahud öğüt alacaktı da öğüt kendisine fayda verecekti. Ama imandan itiğna eden kimseye gelince, sen onun iman etmesi arzusu ile tavsiyede bulunuyorsun. Onun iman etmesi arzusu ile tavsiyede bulunuyorsun. Onun iman etmemesinden sana ne... Fakat sana koşarak gelen, Allah'tan korkmuş iken sen kendisini bırakıp oyalanırsın. Hayır öyle yapma. Çünkü Kur'an bir öğüttür, dileyen ondan öğüt alir." [136]

İşte yüce Allah'ın getirdiği ölçü: Hak davayı tebliğ ederken, iki kişiden hangisinin daha faydalı olabileceği değil de, hangisinin ıslah olmak istemesi önemlidir. Yani esas olan, kişinin hak daveti kabul etmeye istekli olup olmamasıdır. Hak davaya yanaşmak isteyen ister kör, ister topal, ister sağır, ister fakir, zayıf ve kimsesiz olsun, isterse asil, zengin ve reis olsun asla değişmez.

Yüce Allah'ın dava sahiplerine yüklemiş olduğu iman emaneti gerçekten ağır ve sorumluluk isteyen bir görevdir. Seyyid Kutup, iman emanetini omuzlayıp, insanları Allah'a davet etmenin getirdiği imtihanı şöyle dile getiriyor: "Filhakika iman Allah'ın yeryüzünde bir emanetidir. Ve onu ancak iman ehli olanlar taşırlar. İhlas ve samimiyetle gönlünü Allah'a bağlayanlar imana sahip bulunabilirler. İman emanetini ancak ve ancak onu rahat ve keyfe, emniyet ve selamete, eğlence ve aldatmacaya tercih edenler omuzlayabilirler. İman emanetini insanları Allah'ın yoluna çekmek ve Allah kelamını insanların hayatında tahakkuk ettirmek isteyenler yüklenebilirler. Bu emanet son derece yüce, son derece ağır bir yüktür. Ve onu ancak Allah'ın müyesser kıldığı kimseler taşıyabilir.

Müminlerin batıl erbabı tarafından işkencelere maruz bırakılması, sonra onları destekleyecek ve savunacak yardımcıların bulunmaması bir imtihandır. İnsanların kendisini kurtaracak bir destekten mahrum bırakılması, zulüm erbabına karşı çıkacak güçten yoksun bulunması da bir imtihandır. İşte fitne ve imtihan dendiği zaman alışılan görüşler muvacehesinde akla bunlar gelir. Daha başka öyle imtihan ve fitne çeşitleri vardır ki bunlardan çok daha acı ve çok daha beterdir.

Kendisini severlerin ve aile efradının kendisi yüzünden başlarına bir bela gelmesi ihtimali ve onları koruyamamak durumu fitnelerin en korkunçlarından biridir. O dostlar, o yakınlar, o aile fertleri dostlukları adına gelirler ve müminlere seslenirler. Kendilerini seviyorlarsa eziyetlere ve felaketlere duçar olmamaları için teslim olmasını veya küfür ehli ile barışmasını arzu ederler. Bu surede (Abese) ana ve babayla ilgili ve kişilere çok ağır, çok zor gelen bir takım fitnelere işaret edilmiştir.

İnsanların batıl ehline gülmesi, herkesin onları muvaffak olmuş görmesi ve alkışla karşılaması, yığınların onları metihlerle kucaklamaları ve böylece yollarındaki engelleri yıkmaya çalışmaları da bir başka fitne şeklidir. Ehli batıla hürmet ve saygı beslenilmesi, onların yaşama imkanının hazırlanması çok korkunç bir imtihandır. Ona karşı dikilen mümin kişi herkes tarafından reddedilip ihmale maruz bırakılırken, kimse tarafından konulmazken, sahib bulunduğu hakikatlerin değerini dünyada gücü ve imkanı bulunmayan kendisi gibi çok az bir kitlenin farkına vararak değerini bilmesi, yığınların küfür ve inkar ehline alkış tutması çok zor bir imtihandır. Bir başka imtihan şekli de aileden ve yakınlarından uzak kalmak, toplumdan ayrılmak, inanç uğruna yalnızlığa düşmektir. Mümin kişi çevresine bakıp da etrafındakilerin hepsinin sapıklık seline kapıldıklarını, bataklıklara doğru yuvarlandıklarını görünce kendisini yapayalnız, toplumdan ayrı, garip ve kovulmuş olarak hisseder ki bu da çok zor bir imtihandır. Şu günlerde beliren bir başka imtihan şekli de rezaletlere diz boyu batmış, fenalıklara gömülmüş milletlein ve devletlerin içtimai hayat bakımından gelişmeleri, medeni seviyelerinin yüksekliği ve oralarda fertlerin insanın değerine yaraşan himaye ve korunma görmesidir. İnsanlık hak ve hürriyetlerini şereflice kullanıp Allah'a isyan etmekle beraber güçlü ve müreffeh bir hayat sürmeleridir.

Bütün bu saydıklarımızdan çok daha büyük, çok daha zor, çok daha ağır bir fitne var. Nefis ve şehvet fitnesi. Yeryüzünün cazibesi et ve kanın ağırlığı, eğlenmek ve güçlü olmak arzusu, rahat ve emniyet isteği... Ayrıca imanın gerektirdiği doğru istikamette yürümenin, İslam'ın icab ettirdiği üstünseviyede yaşamanın, ruhun derinliklerinden, hayatın içinden, toplumun mantığından ve devrin insanlarının düşüncesinden gelen baskılar ve karşı koymalar...

Zaman uzayınca, Allah'ın yardımı gecikince, fitne bir kat daha şiddet kazanır. Bir kat daha katılaşır. İmtihan bir daha zorlaşır, bir daha şiddetlenir. Ve bütün bunlara Allah'ın koruduğu kimseler ancak dayanabilir. Bunlar da ruhlarında imanın gerçekten yerettiği o büyük ilahi emanete hak kazanan müminlerdir. Gökyüzünün ve yeryüzünün emanetini, Allah'ın insan vicdanına teslim ettiği emaneti yüklenenler... Şüphesiz ki Allah bu imtihanlarla müminlere azap çektirmek, bu fitnelerle işkence yapmak istemez. Fakat ilahi emaneti omuzlamak için bu şarttır. Meşakkat dolu çalışmalara katlanabilmek için böyle özel bir eğitim görüp hazırlanmak gerekir. Şehvete karşı tam bir üstünlük temin etmek, acılara karşı gerçek manada sabır göstermek ve diretmek, fitnenin uzamasına, imtihanın şidetine rağmen her zaman Allah'ın nusretini ve inayetini bütün samimiyetle beklemek için böyle özel bir eğitimden geçmek şarttır.

Şiddet, insanların ruhlarını arıtır. Ve pislik...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın