|
Konu Başlığı: İran kadininin konumu Gönderen: Sümeyye üzerinde 24 Ağustos 2010, 19:23:31 İRAN KADINININ KONUMU Kadınların ülkenin büyümesi ve kalkınmasındaki rolü günümüz dünyasında herkesçe bilinen bir gerçektir. Bu esasa göre kadınların sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik gibi çeşitli alanlarda etkin katılımlarını sağlamak yönünde gerekli ortamı hazırlamak İran İslam Cumhuriyeti Devleti’nin temel önceliklerinden birini teşkil etmektedir. Bu öncelikli görev İran İslam Cumhuriyeti Anayasasının 21. maddesinin birinci fıkrasında “Kadının kişiliğinin olgunlaşması, maddi ve manevi haklarının canlandırılması için elverişli ortamın hazırlanması” şeklinde vurgulanmaktadır. İslâm Devrimi’nin zafere ulaşmasıyla İran kadının konumu da büyük değişim ve gelişmelere maruz kalmıştır. Aşağıda bu gelişmelerin bazılarına ve kadınlar tarafından gerçekleştirilen girişimlere genel hatlarıyla deyinilmektedir. Kadın, Eğitim ve Öğretim 1999 yılı itibariyle, 6 yaş ve üstündeki okur yazar nüfusu oranı bir önceki yıla göre %3,3’lük bir büyüme göstererek %8,3 olarak gerçekleşmiştir. 1999 yılı istatistik verilerine göre 1999-2000 öğretim yılında ülke genelinde ilk-orta ve lise düzeyinde öğrenim gören toplam öğrenci sayısının %47,2’sini kız öğrenciler oluşturmaktadır. Yine bu dönemde üniversiteye hazırlık devresini okuyan öğrencilerin %60,4’nü kız öğrenciler teşkil etmektedir. Mevcut istatistiksel rakamlar, 1996 yılından bu yana ülke genelinde yer alan üniversite ve yüksek öğretim kurumlarına girmeye hak kazananların yüzdelik oranında artış yaşandığını göstermektedir. Öte yandan üniversite ve yüksek öğretim öğrencilerinin tüm üniversite dönemlerine göre nispi dağılımından elde edilen sonuç, 1998-1999 öğretim yılında toplam üniversite öğrenci sayısının %42’lik oranını üniversiteli kadınların oluşturduğu yönündedir. İçinde bulunduğumuz öğretim yılında ise üniversite giriş sınavında başarılı olanların %60’nı kız öğrenciler teşkil etmektedir. Bununla birlikte 1999 yılına kadar geçen dönemde, İranlı 9 öğrenci, Dünya Olimpiyat Müsabakalarına katılmıştır. Kamusal Faaliyet ve Çalışan Kadın Nüfusu 1999 yılı itibariyle devlet birimlerinde çalışanların %30,3’lük payı kadınlara aittir. Devlet kademelerinde müdür statüsünde görev yapan kadın personelin sayısı 1997 yılına göre %300 artarak 3029 kişiye yükselmiştir. Diğer bir deyişle müdür olarak görev yapan İranlı kadınların devlet kademelerinde işgal ettiği yer %5,5’tir. Çalışan kadınların çoğu Ekonomi ve Mali ve Sağlık Bakanlıklarında görev yapmaktadır. Kadın Müdürlerin yoğun olarak yer aldığı Devlet Kuruluşlarının başında ise Sağlık Bakanlığı ile Mesken ve Şehir Planlaması Bakanlığı gelmektedir. Kadınlar ve Kooperatif (Yardımlaşma) Kuruluşları 1999 yılının Mart-Haziran aylarını kapsayan dönemde ülke genelinde faaliyet gösteren ve %50’yi aşkın üyesini kadınların oluşturduğu 7734 Kadın Kooperatif Kuruluşu belirlenmiştir. 558638 kadının üye olduğu ve toplam 177049 kişiye iş imkanı yaratan bu kooperatiflerin genel sermaye miktarı 184,558,060 Riyal’dir. Toplam kooperatif üyelerinin %13’nü kadınlar oluşturmaktadır. IRAN KULTUR EVI |