Geçmişte ve günümüzde velâ ve berâ

GEÇMİŞTE VE GÜNÜMÜZDE VELÂ VE BERÂ'NIN TATBİK ŞEKİLLERİ

1. BÖLÜM

VELÂ VE BERÂ KONUSUNU SELEF NASIL UYGULAMIŞTIR?

Ben daha önce Hz. Muhammed'in ümmetine ilişkin geçmiş ümmetlerden örnekler vererek bu konuda konuşmuştum. Yine birtakım örnekler de Hz. Peygamber (s.a.v.)'in dönemine ait olmak üzere verilmişti. Fakat bu nesü gerçekten parlak örneklerle dopdolu bir nesildir. Bunun içindir ki, bu konuya daya çok açıklık getirecek, bazı tahliller ve ilaveler yapmak istedim. Yine bazı örnekler vererek bu konuyu daha iyi bir şekilde açıklamak istedim. Çünkü bu oldukça önemli bir konudur.

Herhangi bir söz ki, pratikte uygulanma alanı bulamıyorsa, söylenen söz sadece geçersiz bir iddiadan öteye geçmez, bunun gerçekle bir bağı olamayacağı gibi, yaşanan hayat için de bir delil sayılamaz.

O halde, Velâ ve Berâ hususunda gerçek anlamda uygulama: "Lâilahe illallah, Muhammed ün Rasûlüllah" tevhid kelimesinin prensibini gerçek manada aydınlatır, doğru bir şekilde anlaşılmasını sağlar.

Şurası bilinmesi gerçekten önemli olan bir husustur ki, bu ümmetin selefi (önceki alimleri) -ALLAH kendilerinden razı olsun-, bu akideyi tüm yönleriyle, gerekleriyle ve yükümlülükleriyle uygulayan en hayırlılarıdırlar.

Esasen seleften sözetmek hem yararlı ve hem güzel bir şeydir. Hatta dahası var, aksine bu, pratikte uygulanmış olan gerçekler, İslâm ümmetinin tarihinde de tescil edilmiş bulunmaktadır. Çünkü bunun, kendilerinden sonra gelecek olan İslâm nesline örnek ve alâmet oluşturmasını arzulamışlar, böylece onların yollarından gitmeyi, metodlarını izlemeyi istemişlerdir.

Bu zatlar -ALLAH kendilerinden razı olsun-, ALLAH'ın kendilerine vermiş olduğu nimeti takdir etmişler, değerini bilmişlerdir. Bu nimet ise, iman nimetidir.

Aynı zamanda bunlar, Hz. Muhammed (s.a.v.)'in kendisiyle gönderildiği bu apaçık şeriatı ve ALLAH'ın nurunun faziletini de takdir edip değerini bilmişlerdir.

Yüce Rabbimiz şöyle buyurmaktadır:

"Ölü iken dirilttiğimiz ve kendisine insanlar arasında yürüyebileceği bîr ışık verdiğimiz kimse, karanlıklar içinde kalıp ondan hiç çıkmayan kimse gibi olur mu?" (En'âm, 6/122)

Yine ALLAH'ın kendilerine rahmetiyle muamele buyurduğu bu selef alimleri, Hz. Mustafa (s.a.v.)'nın terbiye ve eğitimini, O'nun değerli sünnetinin sözlü ve fiili olanına önem verip takdir ederler. Bunlar gerçeğin de idraki içindedirler. Bunlar biliyorlar ki kendileri:

. "Herhangi bir cinsin hizmetçileri değiller. Herhangi bir milletin, toplumun ve vatanın elçileri de değiller ki, sadece onların refahı ve yalnız onların maslahatları için çalışabilsinler. Aynı zamanda böyle bir inanca sahip değiller ki, sırf bağlı oldukları toplumun üstünlüğüne inanıp, başka toplumları kendilerinden aşağı toplumlar olarak gören, sadece kendi vatanlarını düşünebilen, başka vatanları hiçe sayan bir fikrin sahibi de değiller bunlar. Bunlar herhangi bir şekilde bir Arap imparatorluğunun da peşinde değiller. Sadece Arap imparatorluğunu düşünüp, onun nimetlerini düşünen ve bu imparatorluğun gölgesinde kalmayı amaçlayan kimseler değiller. Böyle bir Arap imparatorluğunun himayesi altında büyüklene-rek yaşama peşinde olan kimseler değiller, İnsanları Rum ve Fars (İran) imparatorluklarının hakimiyeti altından çıkarıp, bir Arap imparatorluğunun altına sokmak için de olmadıklarını iyi bilirler.

Selefin bir tek gayesi vardır. Onlar insanları kullara kul olmaktan kurtarıp, bir tek ALLAH'a kulluk ve ibadete davet etmektedirler. Tıpkı müslümanların elçisi Rib'î b. Amir'in Yezdicerd’in meclisinde söylediği hususları gerçekleştirmek için çalışmışlardır. Rib'î bu mecliste diyordu ki: Allah (c.c), insanları kullara kulluktan çıkarıp bir tek ALLAH'a ibadet ve kulluk etmeleri için, dünyanın darlığından, bunun genişliğine çıkarmak için, dinlerin zulmünden kurtarıp İslâmın adaletine sokmak için göndermiştir. Onların (müslümanların) yanında tüm insanlar ve ümmetler eşittirler. Tüm insanlar Hz. Âdem'dendir. Hz. Âdem ise topraktan yaratılmıştır.

Bunlar yanlarında olan herhangi bir hayır, din, ilim ve terbiye kdhu-sunda hiçbir kimse için cimrilik yapan kimseler değillerdir. Bunlar Emirlik (başkanlık), herhangi bir hüküm ve sistem adına, veya bir soyun üstünlüğü, bir rengin ve vatanın üstünlüğü için herhangi bir şeyi gözetmek amacı ile gönderilmiş değillerdir. Aksine bunlar hayır bulutlarıdırlar. Ülkeleri düzene koyacaklar, bunu kullara yaygınlaştıracaklardır. Bundan ülkeler ve insanlar faydalanacak, bütün bunlar da herkesin alabilme kapasitelerine ve buna olan salahiyetleri oranında olacaktır. Bunlar bereketli yağmur gibidirler ki, ovaları ve çorak yerleri rahmetiyle yararlandırır.[266]

Burada merhum selefin başardıkları çok büyük ve önemli vak'aları, Velâ ve Berâ konusunda gerçekleştirdikleri hususları anlatmak bana bayağı zor gelecektir. Ancak doğru bir fikir edinebilmemiz için, dipdiri ve yaşanan bir olay olabilmesi açısından az da olsa vereceğim bu örneklerle yetinmek isterim. Bu dinin örnekliği açısından, ALLAH'ın iradesiyle gerçekleştirmiş olduğu iman ile ilgili bu aydınlatıcı örnekleri sunmak isteriz. Böylece insanlar, bu dinin gerçek anlamda bir anda yaşanabilecek bir din olduğunu öğrensinler.[267] Evet eğer bu dini sırtlayabilecek değerli kimselerin bulunması ve bunu doğru bir şekilde insanlara anlatmaları halinde, ancak bu dinin yaşanabilecek örnek bir din olduğunu anlayacaklardır. Şayet doğru, emin bir şekilde anlatıhrsa, bunun temizliği, berraklığı aktarıhrsa, ihlâs ile ve hiçbir şey gözetilmeksizin, sırf ALLAH'ın masını gözeterek ve onun yanındakiyle yetinerek anlatüırsa, işte böylelerinin bulunması halinde bu din derhal uygulanma alanına konulabilir.

İşte bu örneklerden bazıları şöyledir:

1- Hz. Peygamber (s.a.v.)'in ashabının Kâ'b b. Mâlik ile ilgili tutumları. Hz. Kâ'b ve iki arkadaşı birlikte Tebük seferine katılmamışlardı. Sahabe bu üç kişiyle her türlü ilgi ve alâkayı kesmişlerdi.

Bu üç sahabeye karşı yürütülen bu manadaki bir ilgi kesme hadisesi öylesine önemlidir ki, temelleri takva üzerinde atılmış bulunan mescidde ALLAH Rasûlü'nün arkasında namaz kılıyorlar. Buna rağmen adı geçen üç sahabe ile her türlü münasebetlerini kesmiş oluyorlar, onlarla konuşmuyorlar ve hatta îslâmın emri olan selâmı dahi bunlara vermiyorlar!..

Aman ALLAH'ım! Bu nasıl bir iman?.. Bir de günümüz müslümanları-na bakalım. Acaba bunlar ALLAH ve Rasûlüne karşı savaş açanlardan, yeryüzünü fesada verenlerden uzaklaşıp bunlardan ilgilerini kesiyorlar mı?..

Esasen müslümanm kendi dinine ve mümin kardeşlerine karşı gösterdiği velâ yani dostluk, verdiği yetki, dinine karşı olan bağlılığı ancak böyle önemli bir konuda ortaya çıkar. Öyle ki bu mümin kimse kardeşlerinden ve dostlarından ayrı bırakılıyor, terkediliyor. Öyle ki ALLAH'ın selâmı bile verilmiyor. Evet bu şahıs Kâ'b b. Mâlik oluyor. Büyük bir madde ile imtihan edilmiş bulunmaktadır, kendisine buna rağmen hem madde, hem iyilik, hem makam bu dünyada teklif edilip sunulmaktadır. Bütün bunlar değerli sahabî Hz. Kâ'b b. Mâlik'in şahsında görülmektedir. -ALLAH kendisinden razı olsun- bu sahabî hakkında uzun bir hadis bulunmaktadır. Bu uzun hadiste anlatıldığı gibi, Hz. Peygamber (s.a.v.) ashabına, bu zat ve bununla beraber olan diğer iki kişi ile görüşmemek, iigiyi kesmek konusunda emir vermişti. Öyle ki hanımı bile onu bırakıp ailesinin yanına gitmek zorunda kalmıştı. Bütün bunların yanında çok büyük bir imtihan ile aniden karşı karşıya geldi.

Hz. Kâ'b (r.a.) anlatıyor: "Ben, Medine pazarında dolaşırken, bir de baktım ki Şam Nabtîlerinden bir Nabtî, Medine'ye yiyecek satmak üzere gelmiş ve şöyle diyor: "Kâ'b b. Mâlik'i bana kim gösterir?" İnsanlar kendisini ona göstermeye başladılar. Adam benim yanıma geldi. Bana Gas-san kralından bir mektup getirdi. Bir de gördüm ki, mektupta şunlar yazılıydı: "İmdi.. Öğrendiğime göre, arkadaşın (Hz. Muhammed'i kasdedi-yor) sana eziyet veriyormuş. ALLAH, seni zayıflanacak, küçük düşürülecek bir belde halkından kılmamıştır. Sen öyle kötülenecek biri değilsin. Bize gel, katıl ki, sana gerekeni yapalım." Mektubu okuyunca, kendi kendime dedim ki: "Bu da işte bir başka belâ, imtihan ve felâket. Hemen onu dü-rüp, kızgın olan ateşe attım."[268]

Hz. Kâ'b'ın: "Ayrıca bu da bir başka beladır" sözü gerçeği dile getirmiş olmaktadır. Evet bu, büyük bir belâdır. Hz. Kâ'b (r.a.), müslüman-lardan tecrid edilmesine, kendisine karşı boykot uygulanmasına rağmen, O, Hz. Peygamber (s.a.v.)'e, dinine ve müminlere karşı dostluğu, velâsı sürmekte, hiçbir zaman bunlardan bir taviz vermemektedir, eksiklik yapmamaktadır. ALLAH'a olan dostluğu ve velâsı aynen devam etmektedir. O Gassan melikinden gelen mektubu da yakmak suretiyle, onunla olan ilgi ve münasebeti kesiyor, ondan beri ve uzak olduğunu belirtiyor.

Şimdi bu zatın bu azametine, dostluk, velâ ve yetki konusundaki doğruluğuna ve samimiliğine, İslama ve müslümanlara olan sevgisine bir bakın. Dünya metaından ve onun kendisine sağladığı şeylerden olan uzaklı| gına, bunları elinin tersiyle itmesine dikkat edin. Bütün bunların hiç biH-j sinin onun yanında bir sineğin kanadı kadar değeri yoktur.

İbn Hacer, Kâ'b kıssasını açıklayarak diyor ki: "Kâ'b'ın bu yapttğı şey var ya, işte bu onun imanının kuvvetine delâlet eder. Bir de ALLAH'ı; ve Rasûlünü ne kadar sevdiğini gösterir. Şayet böyle olmasaydı, kendisiyle her bakımdan ilgi ve alâka kesiliyor, yüz çevrili...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın