Peygamber Efendimizin Ahlakı

PEYGAMBER (SAS) EFENDİMİZ'İN AHLÂKI

Muhterem kardeşlerim!..

Konuşmayı takib etmek üzere teşrif ettiğiniz için hepinize teşekkür ederim. Allah'ın selâmı, rahmeti, bereketi üzerinize olsun...

Allah'a hamd ü senâlar olsun. Rasûlüne salât ü selâm ederiz. Allah bizi sevdiği kullarından eylesin... Peygamber Efendimiz'in şefaatine nail eylesin...

Peygamber SAS Efendimiz'i lâyıkı vech ile, gerçek cephesi ile, tam anlatabilmek herhalde bir kul için çok zor olan bir şey veya imkânsız bir şey... Allah'ın sevdiği, seçtiği ve Hazret-i Adem'den kıyamet kopuncaya kadar dünya üzerinden gelmiş geçmiş ve gelip geçecek insanların en üstünü olan bir şahsı anlatmak herhalde kolay bir şey değil...

Peygamber SAS Efendimiz'in ahlâkının bizler için çarpıcı, siz gençler için enterasan, bugünkü kültürle yetişmiş insanlar için şâyân-ı taaccüb kısımlarını anlatmağa çalışacağım.

Rasûlüllah SAS Efendimiz'in ahlâkı bahis konusu olduğu zaman, ahlâk konusunda bir-iki söz söylemek lâzım!.. Ahlâkın felsefesi yapılabilir, çok şeyler söylenebilir. Ahlâk toplumsal bir olaydır. Ancak toplumsal ilişkilerde beliriyor, ortaya çıkıyor. İnsan kendi kendine olduğu zaman olan şey değil... Başkalarıyla olan ilişkilerinde, hani bu konferansın başlangıcındaki gibi insânî ilişkiler diyoruz ya, ilişkilerde ortaya çıkan bir olay...

O halde Peygamber SAS Efendimiz'in ahlâkını incelediğimiz zaman, Peygamber Efendimiz'in çevresindeki insanlarla ilişkilerini de görmüş olacağız. Bu da bizim için önemli... Hayatımızdaki hareketlere ışık tutacak, kaynak olacak.

Peygamber SAS Efendimiz'in ahlâkı ne idi?.. Hazret-i Aişe Vâlidemiz'e sordular, dediler ki:

"--Nasıldı Rasûlülah Efendimiz'in ahlâkı?.."

Çok kısa bir cevap verdi ama, çok güzeldi. Hazret-i Aişe Vâlidemiz alim bir insandı. Kadınların hayret edilecek kadar bilgililerinden bir kimse idi. Hattâ ashabdan yaşlı sahabeler, gelip kendisine çok meseleler sorarlardı, hepsini gayet güzel cevaplandırırdı. Fakih bir kimse idi, alime bir kimse idi.

Yeğeni diyor ki:

"--Teyzeciğim! Ben senin tefsir bilmene şaşmıyorum, hadis bilmene şaşmıyorum, fıkıh bilmene şaşmıyorum; ama şu tıp bilgisini nerden elde ettin?.." diyor.

Yâni meraklı bir zihni varmış tıpta da çok ileri bir durumu varmış. "Bunu nerden elde ettin?" diye şaşırıyor yeğeni, hayretle soruyor.

Peygamber SAS Efendimiz'in ahlâkı çok emsalsizdi. Eşsiz, emsalsiz güzellikte idi. Bunun için Kur'an-ı Kerim'de de ayet-i kerimeler var... Meselâ şu ayet-i kerime, Peygamber SAS'le ilgidir. Tevbe Sûresi'nin sonunda, duymuşsunuzdur. Bismillâhir rahmânir rahîm:

(Lekad câeküm rasûlün min enfüsiküm) "Size sizin içinizden bir peygamber gelmiştir." Bu enfüsiküm sözünü enfesiküm okuyan alimler de var... Yâni, "Sizin en enfesiniz, enfes bir insan olarak gelmiştir." mânâsıyla okuyanlar da var... O da doğrudur. Tabii, enfes bir şahsiyeti vardı Peygamber Efendimiz'in ama, bizim içimizden, bizim gibi bir beşerdi.

--Allah niye bir melek peygamber göndermedi?" diye müşrikler zaman zaman sormuşlar. Yâni, "Niye böyle beşerden, insanoğlundan, Ademoğlundan bir peygamber geldi. Niye melekten bir peygamber gelmedi. Gökten kanatlarıyla inseydi, gelseydi...

Yeryüzünde insanlar yaşadığı için ve ahkâm insanlara indirilmiş olduğu için; örnek insan onlardan olacak ki, ötekiler onun hayatına bakarak kendi hayatlarını tanzim etsinler diye beşerden bir peygamber göndermiştir Allah-u Teâlâ Hazretleri... Bir nefsi olan, bizim gibi gözü kaşı olan, bizim gibi kalbi olan, bizim gibi duyguları olan, sevinmesi üzülmesi olan; bizim gibi yemesi, içmesi, uyuması, yorulması olan bir olan bir kimse... Ama bu şartlarla Allah'a en güzel kulluk nasıl yapılabilir; onu gösteren bir peygamber gelmiştir.

Bir çok insan bu beşerden peygamber gelmesini anlayamamışlardır. Hep olağanüstü şeyler istemişlerdir. Demişler ki:

--İki yanında iki melek gezmeli değil miydi?.. Sihirli bir bahçesi olmalı değil miydi?.. Ordan çeşit çeşit meyvaları koparıp yemeli değil miydi?..

Yâhu, beşer peygamber gönderiyor Allah size, sizin gibi... Bu beşer peygamberi, yâni tabiîlik içindeki mükemmelliği bir çok kimse anlayamamış. Anlayan anlamıştır, anlamayan anlayamamıştır.

Bir insanın da kıymeti... Meselâ bazı insanların Allah'a iyi kulluk edeceğim derken, seçtikleri yollar var... Cemiyeti terkediyor. Cemiyeti terketmekte midir, inzivâya çekilmekte midir iyi insan olmak?.. O zaman herkes toplumu terkederse, toplum düzeni yıkılır. Herkes tek başına bütün ihtiyaçlarını kendisi görme durumunda kalır. Beşerin gelişmesi, insanoğlunun gelişmesi sıfıra iner. Doğru değil!..

İşte ibadet olarak akılları sıra çeşit çeşit formlar koymuşlar ortaya... Ama tabii, onların hiç birisinin bir hikmeti yok... Beşer olarak, insanın tabiî yaşamı içinde, Allah'ın kendisine verdiği bütün şeyleri kullanarak Allah'ın rızâsını kazanmak; mesele budur ve bunu anlayamamışlardır bir çok kimse... Bizim iyice anlamamız lâzım!..

(Min enfüsiküm) "Sizin içinizden, sizlerden biri olarak rasul gelmiştir. (azîzün) Azîz; izzetli, kıymetli mânâsına geliyor. Ya burda (azîzün) deyince bir virgül var, (aleyhi mâ anittüm) ikinci sıfattır. Yâni, "Sizi üzen şeyler ona ağırlık verir, sizin üzülmenizi istemez." Veyâhut virgül yoktur, duraklama yoktur, hepsi birden aynı mânâyı ifade ediyor: (azîzün aleyhi mâ anittüm) "Sizi üzen şeyler ona fevkalâde üzücü ve ağır gelir." mânası var...

Her iki mânâda da Rasûlüllah'ın sosyal ahlâkının ne kadar yüksek olduğu görülüyor. Yâni Rasûlüllah bencil değil, başkalarının üzüntülerini kendisine yük edinen, başkalarının üzüntülerinden dolayı üzülen bir insan... Bu çok önemli bir vasıf; yâni, toplumsal terbiyesinin yüksekliğinin Allah tarafından medhedilmesi...

(Harîsun aleyküm) Bu da öyle: "Size karşı son derece haris..." Yâni, bir annenin çocuğuna hırsı, koruma arzusu gibi, bir tavuğun civcivini koruması gibi size karşı himâye duyguları ile dolu, şefkatle dolu; size karşı haris...

(Bil mü'minîne raûfur rahîm) "Mü'minlere karşı çok yumuşak kalpli, çok merhametli... Bunların hepsi Rasûlüllah'ın sosyal medihleridir. Allah-u Teâlâ Hazretleri bu vasıflarıyla medhediyor. Bu rauf ve rahim kelimeleri beşere verilebilen sıfatlar olmadığı halde, --Allah'ın sıfatlarıdır bunlar-- Peygamber Efendimiz'e Allah kendisi veriyor. Bu da önemli...

Raûf sıfatı aslında Allah'ındır, rahîm sıfatı Allah'ındır. O sıfatları lütfen veriyor Peygamber Efendimiz'e, onun ne kadar yüksek olduğunu görmemiz için...

(Ve inneke lealâ hulukın azîm) "Sen çok büyük bir ahlâk üzeresin ey Rasûlüm!" diye ayet-i kerime var...

(Lekad kâne leküm fî rasûlüllàhi üsvetün hasenetün limen kâne yercullàhe vel yevmel ahireh, ve zekerallàhe kesîrâ) [Andolsun ki, Rasûlüllah sizin için, Allah'a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah'ı çok zikredenler için güzel bir örnektir.] ayet-i kerimeleri var...

(Leanke) diye, Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin Rasûlüllah'ın ömrüne, hayatına yemin etmesi var...

Allah-u Teâlâ Hazretleri Kur'an-ı Kerim'de bazı ayetleri yeminle başlatır. Meselâ:

(Vel asri) "Asra and olsun ki..."

(Vet tîni vez zeytûni ve tûri sînîne) "Tîn dağına, Zeytin dağına ve Tûr-i Sînîn dağına and olsun ki..."

Bunun gibi (Leanke) "Senin ömrüne yemin olsun ki..." diyor. Bunlar Kur'an-ı Kerim'de, Peygamber Efendimiz'in Allah tarafından ne kadar sevildiğini gösteren misâlllerdir.

Fetih Sûresi vardır:

(İnnâ fetahnâ leke fethan mübînâ. Liyağfira lekellàhu mâ tekaddeme min zenbike ve mâ teahhara...) [Biz sana doğrusu apaçık bir fetih ihsan ettik. Böylece Allah senin geçmiş ve gelecek günahlarını bağışlar, sana olan nimetini tamamlar ve seni doğru yola iletir.] diye başlayan, sonunda;

(Muhammedür rasûlüllàh, vellezîne meahû eşiddâü alel küffâri ruhamâu beyneküm terâhüm rükkean süccedâ...) [Muhammed Allah'ın elçisidir. Beraberinde bulunanlar da kâfirlere karşı çetin, kendi aralarında merhametlidirler. Onları rükûa varırken, secde ederken görürsün...] ayet-i kerimesiyle biten bir sûredir. Hepsi Rasûlüllah Efendimiz'i medheden ayetlerdir. Ona olan bağlılığın Allah'a yapılmış bağlılık olduğunu bildiren, tescil eden ayetlerdir.

Tabiî, Kur'an-ı Kerim Peygamber Efendimiz'in medhedicisi... Çok önemli... Ve Peygamber Efendimiz bir hadis-i şerifte buyurmuş ki:

(İnnehû sübhânehû eddebenî fe ahsene te'dibî) veyâhut;

(Eddebenî rabbî feahsene te'dibî) "Beni Rabbim terbiye etti." Onu yetiştiren, âdâbı öğreten, veren Allah-u Teâlâ Hazretleri'dir. Çünkü, babası öldü, annesi öldü, yetim kaldı, Ebû Tâlib'in yanına gitti. Ebû Tâlib de müslüman olmadı. Ailesinden kendisine edep, ahlâk empoze edecek hiç kimse yoktu etrafında... Allah-u Teâlâ Hazretleri onu özellikle, --hepsinde hikmetler var, sebepler var-- etrafından soyutlayarak kendisi hakîkaten onun ahlâkını terbiyesini verdi. Önemli olan şu: Daha peygamber olmadan halkının arasında güvenilir insan olarak tanındı. Değişik bir tabiatı var, çok değişik bir insan ve herkes kendisine hürmet ediyor.

Biliyorsunuz Kâbe'nin tamiri bahis konusu oldu. Yıktılar çatlamış olan, yıkılmaya meyyilli duvarları, yapmağa başladılar. Tam Hacerül Esved yerine gelince, --Hacerül Esved'i alacaklar, yerine koyacaklar, üstüne devam edecekler duvarı-- ihtilâf çıktı. Birisi dedi ki:

"--Ben Kureyş'in falanca kabilesindenim, şöyle soyluyum, böyle şerefliyim. Binâen aleyh, benim kabilem adına bu taşı buraya benim koymam lâzım!.."

Ötekisi çıktı karşısına:

"--Ne münâsebet? Benim kabilem seninkinden daha şerefli, ben şöyleyim, bizim kabilemiz böyle..."

İş büyüdü, neredeyse kavga etme, kılıçları çekme durumuna geldi. Sonunda bir tanesi ded...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın