|
Konu Başlığı: Peygamberimiz as ın Yazıcıları Gönderen: Sümeyye üzerinde 04 Şubat 2010, 14:07:30 Peygamberimiz Aleyhisselamın Yazıcıları Peygamberimiz Aleyhisselam; Mekke´de iken, yazdıracağı yazılara, Kureyşîlerin yaptığı gibi "Bismikallâhümme=Ey Allah! Senin isminle başlarım!" diyerek başlatırdı. Hûd sûresinin 42. âyeti nazil olunca, âyetteki "Bismillah" cümlesini yazılanın başına koydurmaya başladı. İsrâ sûresinin 110. âyeti nazil olunca, âyette geçen "er-Rahmân" ismini de katarak, yazılarına "Bismillâhirrahmân!" başlığını koydurmaya başladı. Nemi sûresinin, Besmele´nin tam şeklini içine alan 30. âyeti nazil olduktan sonra da, yazılarını "Bismillâhirrahmânirrahîm" ile başlatırdı.[284] Peygamberimiz Aleyhisselamın yazıcıları şu kişilerdi: 1- Hz. Ebu Bekir, 2- Hz. Ömer, 3- Hz. Osman.[285] Hz. Âişe, Cebrail Aleyhisselam Peygamberimiz Aleyhisselama vahiy getirdiği zaman, Peygamberimiz Aleyhisselamın "Ey Useym! Yaz!" buyurarak vahyi Hz. Osman´a yazdırdığını bildirmiştir.[286] 4- Hz. Ali. Peygamberimiz Aleyhisselam; muahede ve musâlaha yaptığı zaman, bunlara ait yazılan genellikle Hz. Ali´ye yazdırırdı.[287] Nitekim, Kureyş müşrikleriyle Hudeybiye´de yaptığı muahedeyi de ona yazdırmıştı.[288] Hz. Ali, ayrıca, şahıslarla ilgili yazıları,[289] mülk fermanlarını da yazardı.[290] 5- Übeyy b. Ka´b, 6- Zeyd b. Sabit. Medine´ye geldiği zaman Peygamberimiz Aleyhisselamın yazılarını Ensardan ilk yazan Übeyy b. Ka´b idi ve yazdığı yazıların sonuna "Filan oğlu filan yazdı" diyenlerin de ilki idi. Medine´de Peygamberimiz Aleyhisselama inen vahiyleri Peygamberimiz Aleyhisselamın huzurunda ilk defa yazmaya başlayan Müslüman da Übeyy b. Ka´b idi.[291] Übeyy b. Ka´b bulunmadığı zaman, Zeyd b. Sabit yazardı.[292] Zeyd b. Sabit vahiyleri imlada üstaddı.[293] Kendisinin vahiyden başka yazılacak yazıları yazdığı da olurdu.[294] Peygamberimiz Aleyhisselam nazil olan âyetlerin hangi sûreye ve onun neresine konulacağını da yazıcıya bildirirdi.[295] Bu da, Peygamberimiz Aleyhisselama Cebrail Aleyhisselam tarafından bildirilmiş bulunurdu. Nitekim, Peygamberimiz Aleyhisselam: "Bana Cebrail (Aleyhisselam) geldi. Şu İnnallâhe ye´muru bil´adli...1 âyetini şu sûrenin şurasına koymamı bana emretti" buyurmuştur.[296] Zeyd b. Sabit der ki: "Vahyi Resûlullah Aleyhisselamın huzurunda yazardım. Yazıp bitirdiğim zaman: ´Yazdığını oku!1 buyururdu. Eğer ondan yazılmayan birşey kalmışsa eklettirir, fazla birşey olmuşsa çıkarttırırdı.[297] Bana: ´Ey Zeyd! Sen Yahudilerin yazısını benim için öğren! Ben, vallahi, bana ait yazılar hakkında Yahudilere hiç emniyet edemem, güvenemem!´ buyururdu. Ben de, yanm ay geçmeden onu öğrendim ve hatta İbranice okuyup yazmakta maharet kazandım. Yahudilere birşey yazacağı zaman, onu, Resûlullah Aleyhisselam için ben yazardım.[298] Resûlullah Aleyhisselam bana: ´Sen Süryanice´yi de güzelce yazabilir misin? Bana Süryanice yazılar geliyor1 buyurdu. Ben: ´Hayır! Süryanice yazmasını bilmem!´ dedim. Resûlullah Aleyhisselam: ´Sen onu da öğren!´ buyurdu. On yedi günde de, onu öğrendim..."[299] Bunun üzerine, Zeyd b. Sabit, Peygamberimiz Aleyhisselama gelen Süryanice yazılan da okur-du.[300] Vahiy yazılırken, kağıt yerine, kürek kemikleri,[301] yassı hurma dalları, beyaz ve yassı taşlar,[302] yazı yazmaya elverişli bez ve hırka parçaları... gibi şeyler kullanılırdı.[303] 7- Zübeyr b. Avvam, 8- Halid b. Saîd, 9- Eban b. Saîd,[304] Halid b. Saîd, Besmele´yi ilk yazan zât idi.[305] Peygamberimiz Aleyhisselam şahıslarla ilgili yazılarından bazılarını ona yazdırmiştir.[306] 10- Hanzaletü´l-Üseydî, 11- Alâ b. Hadramî, 12- Halid b. Velid, 13- Abdullah b. Revâha, 14- Muhammed b. Mesleme, 15- Abdullah b.Sa´d, 16- Abdullah b. Übeyy b. Selûl, 17- Mugîre b. Şube, 18- Amr b.Âs, 19- Muaviye b. Ebu Süfyan, 20- Cüheym b. Salt, 21- Muaykıb b. Ebi Fâtıma, 22- Şurahbil b. Hasene,[307] 23- Abdullah b.Zeyd,[308] 24- Erkam b. Ebi´l-Erkam,[309] 25- Ukbe,[310] 26- Alâ b. Ukbe.[311] 27- Sabit b. Kays b. Şemmas,[312] 28- Talha b. Ubeydullah, 29- Yezid b. Ebu Süfyan, 30- Ebu Eyyub Halid b. Zeyd el-Ensârî, 31- Büreyde b. Husayb, 32- Husayn b. Numeyr, 33- Ebu Seleme el-Mahzumî, 34- Abdullah b. Abdulesed, 35- Huvaytıb b. Abduluzzâ, 36- Ebu Süfyan b. Harb, 37- Hâtıb b. Amr.[313] 38- Abdullah b. Erkam, Peygamberimiz Aleyhisselamın annesi Hz. Âmine, Abdullah´ın babası Erkam´ın halası idi.[314] Peygamberimiz Aleyhisselama biryazı geldiği ve: "Buna, benim tarafımdan, kim cevap yazar?" diye sorduğu zaman, mecliste Hz. Ömer gibi zâtlar bulunduğu halde, Abdullah b. Erkam: "Ben!" derdi. Peygamberimiz Aleyhisselam da onayazdınr, mühürletirdi. Kendisi güvenilir bir zât olduğu için, Peygamberimiz Aleyhisselam, hükümdarlardan gelen yazıları yanında saklamasını da ona emrederdi. Abdullah b. Erkam, Peygamberimiz Aleyhisselamdan sonra, Hz. Ebu Bekir´in ve Hz. Ömer´in de yazı lan nı yazardı.[315] Hz. Ömer onu Beytülmâl (Hazine) Bakanlığına da tayin etmişti. "Ben Allah´a karşı Abdullah b. Erkam´dan daha haşyetli, daha korkulu ve saygılı bir kimse görmedim!" der; Kendisine de: "Eğer senin geçmiş kavimlerde bir benzerin olsaydı, ben hiçbirini sana tercih etmezdim!" derdi. Hz. Osman da, Abdullah b. Erkam´ı Beytülmâl (Hazine) Bakanlığına otuz bin, diğer rivayete göre yıllık üçyüz bin dirhem tahsisatla tayin etmişse de, Abdullah b. Erkam kabul etmemiş; "Ben bu vazifeyi Allah için yaptım. Benim ecrim de Allah´a düşer!" demiştir.[316] [284] İbn Sa´d, Tabakâtü´l-kübrâ, c. 1, s. 263-264. [285] İbn Abdilberr, İstiâb, c. 1, s. 69, İtan E ar, Usdu´l-gâbe, c. 1, s. 62,İbn Seyyid, Uyûnu´l-eser, c. 2, s. 315, Ebu´l-Fidâ, el-Bidâye ve´n-nihâye, c. 5, s. 339, Kastalânf, Mevâhibu´l-ledünniye, c. 1, s. 284, 285. [286] Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 6, s. 250, Muhibbut-Taberî, Rıyâdu´n-nadrâ, c. 2, s. 129. [287] İbn Abdilberr, İstiâb, c. 1, s. 69, İbn Esîr, Usdu´l-gâbe, c. 1, s. 62. [288] İbn İshak.İbn Hişam, c. 3, s. 331, Vâkıdî, c. 2, s. 610, Abdurrenak, c. 5, s. 337, Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 325, Buhârî, c.3,s.181. [289] İbn Sa´d, Tabakât, c. 1, s. 267, 268, 272. [290] İbn Sa´d, Tabakât, c. 1, s. 274, 285. [291] İbn Abdilberr, İstiâb, c. 1, s. 68, İbn Esîr, Usdu´l-gâbe, c. 1, s. 62 [292] Taberî, Târih, c. 3, s. 182, İ bn Abdilberr, İstiâb, c. 1, s. 68, İbn Esîr, Usdu´l-gâbe, c. 1, s. 62, Ebu´l-Fidâ, el-Bidâye ve´n-nihâye, c. 5, s. 340. [293] Zehebî, Si yem a´lâmi´n-nübelâ, c. 1, s. 349. [294] İbn Abdilberr, İstiâb, c. 3, s. 865. [295] Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 1, s. 57, Ebu Dâvud, Sünen, c. 1, s. 208, 209, Hâkim, Müstedrek, c. 2, s. 330, Beyhakî, Sünenü´l-kübrâ, c. 2, s. 42. [296] Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 218, Ebu´l-Fidâ, Tefsfr, c.2,s. 583, Heysemî, Meonau´i-zevâid.c. 7, s. 48, 49,Suyûtî, Dürru´l-mensûr, c. 4, s. 128. [297] Sehâvi", I râkPni n E Ifi yye şerhi F ethu´ l-m uğfs, c. 2, s. 16 5. [298] Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 5, s. 186. [299] Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 5, s. 182, Zehebî, Siyeru a´lâmi´n-nübelâ, c. 2, s. 307. [300] İbn Abdilberr, İstiâb, c. 2, s. 538. [301] Buhârî, Sahih, c. 5, s. 210. [302] Buhârî, Sahih, c. 6, s. 98. [303] Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 5, s. 185, Buhârî, Sahih, c. 5, s. 210. [304] İbn Abdilberr, İstiâb, c. 1, s. 69, İbn Esîr, Usdu´l-gâbe, c. 1, s. 62. [305] İbn Abdilberr, İstiâb, c. 2, s. 421. [306] İbn Sa´d, Tabakâtü´l-kübrâ, c. 1, s. 265, 273, 274, 279, 284, 285. [307] İbn Abdilberr, İstiâb, c. 1, s. 69, İbn Esîr, Usdu´l-gâbe, c. 1, s. 62, 63. [308] İbn Sa´d, Tabakât, c. 1, s. 266, 267. [309] İbn Sa´d, Tabakât, c. 1, s. 268, 269, 274. [310] İbn Sa´d, Tabakât, c. 1, s. 271 . [311] İbn Sa´d, Tabakât, c. 1, s. 271 - 273. [312] İbn Sa´d, Tabakât, c. 1, s. 286. [313] İbn Seyyid, Uyünu´l-eser, c. 2, s. 315, 316. [314] İbn Esîr, Usdu´l-gâbe, c. 3, s. 172. [315] İbn Abdilberr, c. 3, s. 865-866, İbn E sfr, Usdu´l-gâbe, c. 3, s. 173. [316] İbn Abdilberr, c. 3, s. 866, İbn Esîr, c. 3, s. 173, Zehebî, Siyeru a´lâmi´n-nübelâ, c. 2, s. 344, 345. M. Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayıncılık: 3/136-141. |