Evliliği ve aile hayatı

Evliliği ve Aile Hayatı

118. Muhammed (AS)’ın Hatice’ye nasıl tavsiye edildiğini ve onun dürüstlüğünün kendisini bu tüccar kadının gözünde ne denli aziz kıldığını görmüştük.

119. Bir yanda dul bir hanım vardı. Tarihçilerin çoğuna göre, o sıralarda kendisi kırk yaşında olmalıydı; ama İbn Habîb128 bize onun ancak yirmisekiz yaşında olduğunu ifade eder. Mensubu bulunduğu Esed kabilesi, her ikisi de Hıristiyan olan Osman ibn el-Huveyris gibi Bizanslılar nezdinde yüksek rütbeli bir devlet adamını ve Varaka ibn Nevfel gibi bir din adamını yetiştirmişti.129 Bazı rivayetlere göre, Varaka’nın kız kardeşi İncil’i bile okuyabiliyordu.130 Hatice’nin Teym kabilesinden Ebû Hâle ile yaptığı ilk evlilikten Hind adında bir oğlu olmuştu. Dul kalınca, Mahzum kabilesinden Atik ibn A’iz ile evlenmiş, ondan olan kızına da yine Hind adını koymuşlardı. Zengin ve güzel bir hanım olarak kendisini çocuklarına ve işine vermişti. İkinci kocasının ölümünden sonra, yapılan evlilik önerilerini hep reddetti.

120. Diğer tarafta ise, yirmibeş yaşına henüz girmiş genç bir adam vardı: Gururlu ama alçakgönüllü; yoksul ama iyilik sever; okur-yazar olmayan ama zeki ve dürüst bir insan. Bütün tarihçilerin oybirliğiyle belirttiklerine göre, Muhammed (AS)’ın iri, siyah gözleri vardı ve göz yuvarlağı kırmızı kılcal damarlarla doluydu. Gözleri çok keskin olduğu için, çıplak gözle Süreyya burcundaki onbir yıldızı sayabiliyordu. 131 Beyaz tenli olup, ağzı ve parlak dişleri “yakuttan bir kutu içindeki incileri” andırıyordu. Alnı geniş, başı iri, kaşları burnunun üst hizasında birbirine kavuşacak biçimde yay şeklindeydi. Göğüs hizasını geçmeyen sıkı ve adaleli bir karnı vardı. Bedeninde hemen hiç kıl yoktu. Saçları ne düz ne de kıvırcıktı. Avuçları dolgun olup, ayak tabanları yere bastığında çukurluk oluşturmayacak biçimde düzgündü. Geniş bir göğsü ve ince bacakları, uzun ve kemerli bir burnu vardı. Sesi pek tatlı ve oldukça berraktı; o kadar yavaş konuşurdu ki, telaffuz ettiği kelimeleri saymak mümkündü. Saçlarına özen göstermekten hoşlanırdı ve pek hoş bir sakal bırakmıştı. Zaman zaman omuzlarına kadar dökülen saçları gibi, sakalına da güzel kokular sürerdi. Bedeninin üst kısmı uzundu ve cemaat içinde çevresindekilerden daima daha yüksek görünürdü. Eğimli bir yerden inercesine çok hızlı yürürdü. Sahabelerinden birinin “ondördüncü gecesindeki aydan daha güzel” diye tasvir ettiği gibi, yakışıklı biriydi.132

121. Hatice bu ticaret vekiline karşı duygusal bir yakınlık hissetmekte gecikmedi. İş görüşmeleri nedeniyle onu sık sık evine davet ediyordu. Giderek, ona mevsim meyvelerinden ve hazırda bulunan diğer yiyeceklerden oluşan hediyeler göndermeye başladı. Muhammed (AS) ise, utanma ve hayâ duyguları içinde, gözleri hep eğik dururdu. Hatice, bir süre çekimser kaldıktan sonra, bir gün sırrını Nufeyse adlı kız arkadaşına açmaya ve uygun bir şekilde kimseye hissettirmeden gereğini yapmasını rica etmeye karar verdi. Tarihçilerin ifadesine göre,133 Nufeyse hem bir mevlât (şehre sonradan gelmiş bir yabancı veya azatlı) hem de muvellede (Arap olmayan bir aileden doğma) idi. Suheylî, bize onun bir kâhine olduğunu bildirmektedir.134 Acaba bu onun Yahudi kökenli olduğunu mu göstermektedir? Babasından pek az bahsedilir; kaynaklarda, daha çok Münye adında bir anne ya da büyükannenin kızı olarak geçmektedir. Muhtemelen bu durum, biraz göz ardı edilen toplumsal nedenlerden kaynaklanmaktadır. Taşıdığı misyona çok uygun biriydi. Zira, bulunduğu konum gereği, saygın bir kadının yapamayacağı biçimde, şehrin sokaklarında bir erkekle oldukça rahat bir biçimde konuşabilirdi. Muhammed (AS)’ın, bu kadını ikisinin de aynı anda yaptığı bir ziyaret sırasında Hatice’nin evinde tanımış olması mümkündür.

122. Herşeye rağmen, Nufeyse, bir gün Muhammed (AS) ile samimi bir biçimde konuşma fırsatı bulmuş ve ona: “Artık belli bir yaşa geldin; sen iyi bir ailedensin ve sahip olduğun güzel huyları herkes biliyor, peki o halde niçin evlenmiyorsun? Uygun bir kızı rahatça bulabilirsin.” Muhammed (AS), ayrı bir ev kurmaya imkânlarının elvermediğini söyleyerek özür diledi. Ama Nufeyse şöyle devam etti: “Peki, hem zengin hem de iyi bir aileye mensup zengin bir kız bulsan?” Bunun üzerine çok şaşıran Muhammed (AS): “Bu kim olabilir ki?” dediğinde, Nufeyse: “Hatice!” karşılığını verdi. Muhammed (AS) tekrar söz alarak: “Onun beni kabul etmesi imkânsız! Şehrin tüm zenginleri onun peşinde, o ise herkesi reddediyor.” Nufeyse ona güvence verdi: “Eğer önerim hoşuna gittiyse, bu işi bana bırak! Ben, ortak dostumuza konuyu açıp onu ikna ederim.” Muhtemelen, Muhammed (AS), böyle bir güvenceyi veren birinin bu konuda görevlendirilmiş olduğunu hissetmişti.

123. Daha sonra, Hatice düğün töreni için bir tarih belirledi. Belirlenen gün geldiğinde, Muhammed (AS), beraberinde amcası Ebû Talip ve diğer yakınları olduğu halde, nişanlısının evine geldi. Büyük bir kutlama için her şey hazırdı. Hatice, Ficâr savaşları sırasında babasını kaybettiği için, nikâh işlemleri için hukuken amcası Amr ibn Esed’in onayı gerekmekteydi. Bazı tarihçiler, törenin seyri hakkında bazı bilgiler vermektedirler. Şayet bunlar sağlam bilgilerse, o dönemde Mekke’nin toplumsal hayatı ve kadınların durumu hakkında bizleri biraz olsun aydınlatmış olacaklardır.

124. Nakledildiğine göre, Hatice, belki de Muhammed (AS)’ın fakirliği yüzünden itiraz etmesinden çekinerek, önceden amcasının iznini almaya cesaret edememişti. Ailenin diğer üyeleri gibi onu da davet etmiş, ama toplantının gerçek amacını belirtmemişti. Muhammed (AS)’ın amcası ise, töre gereği, söz almak için Hatice’nin işaretini beklemekteydi. Yenilip içildi. Hatice, özellikle amcasının içkisine dikkat ediyordu. Sarhoş olmaya başlayınca, yeğeni onun üzerine güzel bir kaftan geçirip, üzerine safranla hazırlanmış halûk denen bir koku sürdü ve Ebû Talib’e işaret etti. Yine, töre gereği ayağa kalkan Ebû Talip, usûlen kızın aile büyüğünün rıza göstermesini istedi. Yaptığı konuşmada, Muhammed (AS)’ın, hiçbir Mekkeli gencin kendisiyle boy ölçüşemeyeceği üstün niteliklerine göndermelerde bulundu. Ayrıca, onun zengin biri olmadığını, ancak zenginliğin zaten gölge gibi geçici bir şey olduğunu, iki gencin birbirlerini çok sevdiğini ve anlaştıklarını ekleyerek, onları birleştirmekten daha güzel bir şey olamayacağını söyledi. Hatice’nin yeğeni ve yakın dostu Varaka ibn Nevfel de işin iç yüzünü biliyordu. O da kalkıp, “Muhammed’in, çökmesi için burnuna sopayla vurulmaya ihtiyaç duymayan soylu bir deve gibi olduğunu” söyleyerek, öneriyi desteklediğini belirtti. Hatice’nin amcası, bu evliliğe onay verdiğinin bir göstergesi olarak yerinden hiç kımıldamadı. Alışılagelmiş alkış ve kutlamalar arasında, davetliler yeni evlilerin başına atılması adet olan kuru hurma ve şekerleri kapıştılar. Ancak akşama doğru yaşlı amca uykusundan uyandı ve, şaşkın bir halde, parfüm ve kokulu tütsülerin, tören giysilerinin ve müziğin ne anlama geldiğini sordu. Hatice, şöyle dedi: “Sen beni bugün, şehrin ileri gelenleri huzurunda, Abdullah’ın oğlu Muhammed’le evlendirdin ya!” Yaşlı amca ile aslında bağımsız bir hayat süren yeğeni arasında bazı sert tartışmalar yaşandı (hatta İbn Sa’d, her iki taraftan bazı genç akrabaların silahlarına davrandıklarını, ama bunları kullanmaya gerek kalmadığını söyler). Ama Amr, damadın yüksek seviyeli soylu bir insan olduğunu ve Hatice’nin de ondan asla vazgeçmek istemediğini görünce, susması gerektiğini anlayıp, gönül rızası ile, kocanın karısını kendi evine götürmesine izin verdi.135

125. Yazarlardan kimilerinin kabul, kimilerinin ise red ettiği bu olay hiç de olmayacak bir şey değildir. Ama gerçekten meydana gelmiş ise, bu, Mekke toplumunda çok az rastlanan bir olaydır. Her halde, Muhammed (AS) ve ailesi, bir kadını yanıltmak gibi bir işe asla kalkışmamışlardır. Ayrıca Hatice’nin tek yaptığı da, amcasının fakirliğe karşı gösterdiği önyargılara rağmen, sadece kendi hakkını savunmaktı. Bu olay, İslam’dan önce olmuştu.

126. İbn Hişâm’a göre,136 bu nikâh sırasında üzerinde anlaşılan mehir (kocanın, hanımının ailesine değil de, bizzat kendisine ödediği meblağ) yirmi dişi deveden ibaretti. Bir başka tarihçi olan İbn Habîb’e göre 480 dirhem, aynı yazara ait başka bir rivayette ise 500 dirhem gümüş idi. Adet olduğu üzere, gelinin eve gelişinde damat bu evliliği kutlamak için, rivayete göre iki deve kesilip ikram edilmiştir ki, bu da düğüne en az ikiyüz kişinin davet edildiğini göstermektedir.

127. Birkaç günlük bir aradan sonra, Muhammed (AS) artık karısının yanında kalmak üzere amcasının evini terk etti. Onun evlilik hayatı en mutlu evliliklerden biri olmuştur. Nitekim, bugün bile, en azından Hindistan ve Türkiye’deki Müslümanlar arasında nikâh kıyılırken, imam, diğerlerinin yanı sıra şu duayı da okur: “ALLAH bu çifte, Adem ile Havva ... ve Muhammed ile Hatice arasında gerçekleşen sevgi ve muhabbetin aynısını nasip etsin.” On yıllık süre içinde Hatice altı çocuk dünyaya getirdi. İlki, Kâsım adını verdiği oğlu idi, fakat henüz yürümeye başladığı sıralarda, süt çocuğu iken vefat etti. Evlilikleri 595 yılında (hicretten 28 yıl, ilahi tebliğ görevinden ise 15 yıl önce) gerçekleşmişti. Kâsım muhtemelen hicretten 27 yıl önce dünyaya gelmişti. İbn Hazm’a göre (s. 38), Hatice, bu ilk oğluna dedelerinden biri olan Abdu’l-Uzzâ (tanrıça Uzza’nın kulu) adını vermiş, ancak Muhammed (AS) bu tür isimlerden hoşlanmadığı için, Kâsım (taksim eden, sadaka dağıtan) olarak değiştirmişti.

128. Hatice’nin önceki kocalarından dünyaya gelen çocuklarından daha önce bahsetmiştik. Ancak, Muhammed (AS)’ın aile hayatında onlardan çok az söz edilir. Muhtemelen, şehirdeki gelenek ve göreneklere göre bu çocukların bakımını babalarının yakınları üstlenmişlerdi, ancak ara sıra annelerini ziyaret etmek için geliyorlardı. ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın