İslâm Peygamberi

İslâm Peygamberi

İslâm Peygamberi kitabıyla ilk tanışmam 1960’lı yıllarda, Ankara’da bir üniversite öğrencisiyken oldu. Zaten bu değerli kitabın yazarı olan Muhammed Hamidullah Hoca’yı da o yıllarda tanımıştım.

1963 yılıydı; Ankara İlâhiyat Fakültesinde öğrenciydim. Hanefi fukahasının ileri gelen ulemasından İmâm Serahsî anılıyordu. Bu vesile ile Ankara’da, Dil-Tarih Coğrafya Fakültesi salonlarında da bir toplantı düzenlenmişti. Büyük İslâm hukukçusu Serahsi’nin hayatı ve eserleri hakkında, dünyanın o konudaki en yetkili kişisini dinleyecektik.

Hocalarımız ön sıralarda, biz öğrenciler de orta ve arka sıralarda oturmuş, heyecanla bizi aydınlatacak olan alimi bekliyorduk. Derken, başında siyah kalpağı olan, ince, uzun boylu, ve hacim itibariyle kendi bünyesiyle hiç de mütenasip olmayan büyük kitapları yüklenmiş hâlde içeriye bir zat girdi. Hocalarımız ve biz, o zatın elindeki kitapları taşıyarak kendisine yardım etmek için ısrar ettiysek de, o kabul etmedi; ve neredeyse kendi ağırlığında olan koca koca ciltleri götürüp, konuşma yapacağı masanın üzerine koydu.

İşte bu zatın adı Prof. Dr. Muhammed Hamdullah’tı; ve elinde taşıdığı ciltler, İmâm Serahsi’nin el-Mebsût adlı eseriydi.

Rahmetli Hamidullah Hoca’yı ilk defa böyle tanıdım.

Fakülteden mezun olunca, doktora için İngiltere’ye gidecekken, kader Paris’e gitmemi gerektirdi; ve Paris’e gittim.

O sıralarda, Hamidullah Hoca da “Heimatlos” yani “Vatansız” olarak Paris’te yaşıyordu.

Paris’te Fransızca öğrenimine başlarken, bize dil okulunda okumamızı tavsiye ettikleri Albert Camus’nün “L’Etranger” adlı romanından sonra aldığım ilk kitap, “Le Prophete de l’Islam”, yâni “İslâm Peygamberi” oldu.

Artık doktorayı bitirinceye kadar, her Cuma ve Pazar günleri bir araya gelecektik Büyük Alim’le. Bu bizim için ne kadar büyük bir ilâhî lütuftu... Cuma günleri namazda, Pazar günleri de, Fransa’da bulunan Müslüman Talebe Derneğinde (AEIF) yapılan ilmi seminerlerde görüşüyor, Hoca’nın “İlim Okyanusu”ndan mümkün mertebe yararlanmaya çalışıyorduk. Seminerlerde genellikle Hamidullah Hoca konuşur, dünyanın her tarafından doktora yapmak üzere Paris’e gelmiş olan biz öğrenciler dinleyici olurduk. Talebe paralarıyla alınmış küçük ve mütevazı derneğimizde elli-yüz kadar dinleyici oturacak yer bulabiliyordu.

O Bir İslâmî Fikir Bekçisiydi

Rahmetli Hoca, fevkalade kibar ve örnek bir Müslüman alimiydi. Biz öğrenciler gibi, İmam Gazali ve Ahmed b. Hanbel üzerindeki çalışmalarıyla ünlü oryantalist Henri Laoust’un, College de France’daki konferanslarına devam ederdi. Prof. Laoust, derslerinde, Gazali’nin İhyâ’sını analiz ediyordu.

Hamidullah Hoca’nın, Laoust’un anlattıklarına ihtiyacı olmadığını bildiğim için, bir gün kendisine, neden vaktini harcayıp bu seminerlere devam ettiğini sordum. Sessizce bana şunları mırıldanmıştı:

- Seminerlere devam eden öğrencilerin tamamı Müslüman; ve hiç biri İhyâ’yı okumamış. Ben hazır bulunursam, Mösyö Laoust onlara yanlış şeyler anlatmaz! Size fikrî bekçilik yapıyorum!

Gerçekten de Mösyö Laoust, zaman zaman anlattıklarının doğruluğunu Hamidullah Hoca’ya tasdik ettirirdi.

1969 yılının Eylül ayının bir Cuma günüydü. Rue Monge’daki Paris Camisinde Cuma saatini bekliyorduk. Hoca Rahmetli, Müslümanların birbirlerinin aleyhinde bulunmalarından yakınıyordu. Bir ara bana döndü ve kulağıma, hiç unutmadığım şu sözleri fısıldadı:

- Sana bir söz söyleyeceğim ki, bu sözü kadınlar gibi küpe yapıp kulağına tak ve hiç çıkarma: En günâhkâr Müslüman kardeşimiz, bize kâfirden daha yakındır!

Ben o küpeyi kulağımdan hiç çıkarmadım. Size de aynı küpeyi takmanızı ve hiç çıkarmamanızı tavsiye ederim.

Paris’te böylece beş senemiz Hoca’yla geçti.1

O Ansiklopedik Bir Âlimdi

Hamidullah Hoca’yı tanıyanlar, onun çok yönlü bir ilim adamı olduğunu bilirler. Sadece esas alanı olan hukuk dalında değil, Tarih, Hadis, Tefsir, Coğrafya, Dinler Tarihi, Sosyal İlimler, hatta Tıp alanında, her biri kaynak sayılan yüzlerce eser kaleme almıştır.

Hamidullah Hoca’nın bütün kitapları, İslâmî ilimler dalında araştırma yapanların kaynak ve el kitapları sayılırlar. İslâm’ın ilk dönemlerine (Hz. Peygamber(s.a.s) ve Dört Halife Dönemi) ait belgeleri içeren, el-Mecmuatu’l-Vesâiki’s-Siyâsiyye, Hz. Peygamberi’in Savaşları, Kur’an-ı Kerim Tarihi, İslam Müesseselerine Giriş, İslam Tarihine Giriş, Kitâbu’n-Nebât,2 Hz. Peygamber’in Altı Orijinal Diplomatik Mektubu, İslam Anayasa Hukuku, İlk İslam Devleti, İslam’da Devlet İdaresi, İslam’ın Doğuşu, Allah’ın Elçisi Hz. Muhammed, Türkçe’ye yeni çevrilmiş olan Kur’an Meali (Aziz Kur’an), vs. onlarca eserinden sadece birkaç tanesi.

Rahmetli Hoca’nın en önemli eserlerinden bir tanesi de, şüphesiz onun Fransızca olarak kaleme aldığı İslam Peygamberi (Le Prophete de l’Islam) adlı Siyer kitabıydı. Paris’teki bir sohbetimiz sırasında, bu kitabı yirmi senede hazırladığını söylemişti. Bu eseri kaleme alabilmek için, dünyanın dört bir yanındaki kütüphânelerde araştırma yapmış, binlerce fiş doldurmuştu Hamidullah Hoca. Dolayısıyla bu konuda yazılmış eserler arasında, önemli bir yer teşkil ediyor İslam Peygamberi.

Bu değerli kitabın en çok Türkiye’de okuyucu bulmuş olması da, bizim için bir şeref olarak telakki edilmesi gerekir.

Okuyucular, ancak eseri okuduktan sonra onun değerini görecek, tanıyacak, ve takdir edecektir.

Daha önce Salih Tuğ Hoca tarafından tercüme edilmiş olan İslam Peygamberi’ni, bu sefer, Hamidullah Hoca’nın tüm kitaplarını yayınlayan Beyan Yayınları, Mehmet Yazgan’ın yeni tercümesiyle okuyucuya sunuyor. Mütercimi ve Beyan Yayınları’nı, bu güzel hizmetlerinden dolayı kutluyor, değerli Hocam Muhammed Hamidullah’a da Allah’tan rahmet diliyorum.

Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma

Toronto, 29 Haziran 2004

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın