|
Konu Başlığı: Kıble değişikliği sırasındaki düzenlemeler Gönderen: Hadice üzerinde 13 Ocak 2011, 06:40:54 Kıble Değişikliği Sırasındaki Düzenlemeler 1350/37. Yukarıdaki paragraflarda, Kubâ’daki Mescit ile Resulullah (AS)’ın evinin yanı başında inşa edilen Mescit’in, yani Mescid-i Nebevî’nin her ikisinin de kıblelerinin başlangıçta Kudüs’e, yani Medine’nin kuzeyine doğru olduğundan bahsetmiştik. Kur’ân’da şöyle buyurulur: “...(O insanlar) yıldızlarla da yollarını doğrulturlar...” (Nahl: 16/16) Resulullah (AS), kendisine peygamberlik gelmeden çok önceki gençlik yıllarında, uzun süren ve çok sayıda seyahatlerde bulunmuş ve bu vesile ile Suriye, Filistin, Bahreyn ve ‘Umân’ı da içine alacak şekilde doğu Arab Yarımadası, Yemen vs. gibi ülkeleri ziyaret etmişti. Bu nedenle kendisi, mevsimlere ve de gidilen bölgeye göre, kervanların yollarını nasıl bulduklarını çok yakından biliyordu. Bu iki Mescidin inşaatlarının sürdüğü sıralarda, Mekke’den yola çıkmış ve deve sırtında on iki gün kadar yol alarak doğruca Medine’ye ulaşmıştı. Vaktiyle bir kervan yöneticisi olarak Mekke’den Busrâ’ya (Bugünkü Şam’a yakın ve Kudüs’ün biraz ötesinde bir yer) doğru yola çıktığında, herhalde Medine’den geçmiş olmalıydı. Demek ki, Mekkeli ve Medinelilere namaz kılabilmeleri için Kudüs yönünü kolaylıkla gösterebilecek durumdaydı. 1350/38. İbn Hişâm’a göre (bk. s. 381), Hicretten 17 ay sonra, nâzil olan bir ayetle, o güne kadar Kudüs’e doğru olan kıble yönünün Mekke’deki Ka’be’ye çevrilmesi emredilmiştir. Bunun üzerine, hem Medine şehrinde, hem de diğer yerlerde bulunan tüm mescitlerde tadilat çalışmalarına gidilmesi gereği ortaya çıktı. Örneğin Medine’deki mescitlerde, kuzey yerine, tam yarım daire yaparak güneye dönmek zorunda kalındı. Medine’de yaşanan bu olayla ilgili bazı hatıra ve işaretler günümüze kadar korunmuş olup, halen bu şehirde Mescidu’l-Kıbleteyn (İki Kıbleli Mescid) adında meşhur bir cami vardır. Şe’mi’nin verdiği bilgilere göre (bk. 3/37 vd.), Resulullah (AS) tam bu mescitte cemaatle namaz kıldırırken, namaz sırasında bu ayet nazil olduğu için Mekke’deki Kâbe’ye (Mescidu’l-Harâm’a) dönülmüş oldu. 1350/39. Mescide giriş kapıları, barınacak yeri olmayanların gecelemeleri için ayrılmış Suffe’nin konumu vb. gibi nedenlerden dolayı, Peygamber Mescidi’nde büyük çaplı tadilât ve değişikliklere gidilmişti. Resulullah ve ailesinin oturduğu dâireler yıkılmamış, ancak Resulullah’ın namaz kılınan kısma girebilmesi için odalardan birinde değişiklik yapılması gerekmiştir. Tadilat yapılmadan önce, Resulullah (AS)’ın, kıblenin bulunduğu yere ulaşabilmek için, safların arasından geçiyordu. Bundan böyle, Ayşe’nin “yeni kıble” tarafına düşen odasından çıkıp, birinci safın önünden yürüyerek doğruca mihrap hizasında imamet için ayrılan yere gelmesi sağlanmıştır. Müslümanlar da, kendi evlerinde yeni kıble yönü ile ilgili önlemleri kolayca almışlardır. |