> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Hayatını Anlatan Eserler > İslam Peygamberi > Adliye teşkilâtında hiyerarşi
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Adliye teşkilâtında hiyerarşi  (Okunma Sayısı 1112 defa)
11 Ocak 2011, 11:32:27
Hadice
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 5.945


« : 11 Ocak 2011, 11:32:27 »



Adliye Teşkilâtında Hiyerarşi


1555. Resulullah (AS) döneminde onbaşılar (arif), yüzbaşılar (nakîb) ve nihayet birçok komşu kabileye emir vermeye yetkili başkanlar olduğunu belirtmiştik; bunlardan başka, eyâlet yahut bölgelerde bulunan vali ya da hakimlerden ve Devlet Başkanı olarak bizzat Resulullah (AS)’dan oluşan nihaî istinaf ve temyiz makamı bulunuyordu. Yargı yetkisini de üstlenmiş olan Resulullah (AS), şüpheli ya da halledilmesi zor görünen hukukî davalarda bir alt düzeydeki hakimlerin görüşlerine başvuruyor ve onlara gerekli talimatları gönderiyordu. Örneğin, Mekke valisi Attâb ibn Esîd’in mektubunu ele alalım: Bu mektupta, Resulullah (AS)’a, -bütün faizli işlemleri yasakladığına göre-, faiz yasağından önce akdedilmiş borçlardan kaynaklanan faizlerin alacaklıya ödenip ödenmeyeceğini sormuştu.461 Yine, Resulullah (AS)’ın eyâletlerde görev yapan devlet memurlarının karar ve icraatlarını denetlemek amacıyla, Eşyem ed-Dubâbî’nin karısının, öldürülen kocasının diğer mallarında olduğu kadar kan diyeti üzerinde de bir miras hakkına sahip olduğunu belirtmek üzere, vali Dahhâk ibn Sufyân’a bir mektup gönderdiğini de belirtelim.462 Resulullah (AS)’ın, Benû Cezîme davasında olduğu gibi, görevlendirdiği vekillerinin kararlarını yeniden gözden geçirmek üzere birçok kez olaylara müdahale ettiği de olmuştur; komutan Hâlid ibn Velîd, bu kabileden bazı kimseleri ölüm cezasına çarptırmıştı. Resulullah (AS) ise, daha önce belirttiğimiz gibi, bu kimselerin kan diyetleri ve diğer zararlarından doğan tazminatları ödemiştir. Kendisine bağlı olarak çalışan görevlilerin fiil ve tasarruflarını sürekli olarak denetleme uygulaması, Resulullah (AS)’ın şu sünneti ile Halifeler döneminde daha da önemli bir hale gelmiştir. Vefatına yakın günlerde bir gün Mescit’e gelerek şu açıklamayı yapmıştı:

           “Eğer herhangi birinizin sırtına vurmuş isem işte kısas için sırtım; eğer herhangi birinize hakarette bulunmuşsam, öç almak için işte onur ve haysiyetim; eğer herhangi birinizin malını almış isem, işte servetim.”

           Böylece Halifeler, özellikle de Ömer, her yıl eyâlet valilerinin bile aleyhine yapılan her türlü şikâyeti bizzat dinlemek üzere Hac mevsiminde Mekke’ye gelmişlerdir. İngiliz hukukundaki şu meşhur prensibi bilirsiniz: “Kral asla hata yapmaz”; ve hemen her yerde Devlet Başkanları, gerek kendi ülkelerinde ve gerekse seyahat ettikleri herhangi bir ülkede mahkemelerin yargı kapsamı dışında tutulmuşlardır. İslâm’da ise ne kuramsal olarak, ne de uygulamada durum böyle olmamıştır. İçinde bizzat Resulullah (AS) aleyhine şikayetler bulunan ona yakın dava olduğunu biliyoruz. Medenî hukuk ya da ceza hukukuyla ilgili bütün bu davalarda, Resulullah (AS) kendi aleyhine dahi karar vermiş ve aralarında Müslümanlar kadar gayrimüslimlerin de bulunduğu şikayetçi tarafları tatmin etmesini bilmiştir.463 İslâm hukukçuları, “Devlet Başkanının kendisi ile ilgili bir davada hakimlik edemeyeceğini” açıkça kabul etmektedirler.464 Belki de kendisine özgü yönetim politikasının önemli bir ilkesi olarak, Resulullah (AS) her zaman kendi aleyhine hüküm vermeyi alışkanlık haline getirdiği için, O’nun bu tür davaları temyiz ederek bir üst merci’e havale etmesi söz konusu olmuyordu. Daha sonraki dönemlerde, başşehrin hâkimi, kendisi aleyhine yapılan şikâyetlere cevap vermesi için, Halife’yi tıpkı sıradan bir vatandaş gibi mahkeme huzuruna çağırabiliyordu. Buna göre, Ebû Bekir, Ömer, Osman, Ali,465 daha sonra da Abdu’l-Melik, el-Mansûr466 gibi bazı Emevî ve Abbasî Halîfeleri ile el-Hakem ibn Hişâm ibn Abd er-Rahmân ed-Dâhil467 gibi bazı Endülüs halifelerinin, bazen bir gayrimüslim tebaanın bile şikâyeti üzerine hakim tarafından mahkeme huzuruna davet edildikleri olmuştur. Türkiye’deki Osmanlı Halifeleri döneminde veya Haydarabad’daki Asaf Şah iktidarı sırasında da benzer davalara rastlamaktayız. Mâverdî, el-Ferrâ’ vb. hukuk kuramları üzerinde çalışan yazarlar bu konuda görüş birliği içindedirler.



461 Anlaşıldığı kadarıyla bu sorun Ömer’in aklını kurcalamaya devam etmişti. Gerçekten de Ömer, dönüş yolculuğu sırasında ve Resulullah devesinin üzerinde tek başına giderken kendisine yaklaşarak, –belki de onu bıktıracak biçimde (bk. Buhârî, 65/48/58/4)- yeniden aynı konuyu görüşmek istemiş, ancak Resulullah (AS), üç kez sormasına rağmen sorusuna bir cevap vermemişti. Ve tam bu sırada, gönülleri sakinleştiren 48. sure nazil olmuştu (bk. Buhârî, 65/48/1). İbn Mes’ud da bu anlaşmayı “Müslümanların en büyük zaferi” olarak nitelendirmektedir. Bk. İbn Kesîr, Füsûl (Ayasofya Ktp. Elyazması,Varak Nº 49/a-50).

462 Bu anlaşmanın metni için bk. –el-Vesâ’ik adlı eserim, Nº 11; ayrıca bk. Document sur la diplomatie musulmane (II, Nº 4) ve Muslim Conduct of State (7. bs., § 584) adlı eserlerim.

463 İbn Sa’d, I/II, s. 71; Sarahsî, Şerhu’s-Siyeri’l-Kebîr, IV, 61.

464 Halebî, İnsân, III, 26.

465 Ebû Cendel (Çev.)

466 İbn Hişâm, s. 748. Buhârî’ye göre (54/15) orada bulunan bazı gayrı müslimler de genç mazluma acıyarak babası nezdinde arabuluculuğa kalkışmışlar ama bir sonuç alamamışlardı.

467 A.g.e., s. 754-55. Bu olaydan da anlaşıldığı gibi, Mekkeli kadınlar entellektüel bakımdan bir hayli gelişmiş olup, atalarından gelen ve “ulusal” nitelikteki dinlerini değiştirebilecek kadar kendi kişilik ve bağımsızlıklarına sahiptiler.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Adliye teşkilâtında hiyerarşi
« Posted on: 29 Mart 2024, 12:17:27 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Adliye teşkilâtında hiyerarşi rüya tabiri,Adliye teşkilâtında hiyerarşi mekke canlı, Adliye teşkilâtında hiyerarşi kabe canlı yayın, Adliye teşkilâtında hiyerarşi Üç boyutlu kuran oku Adliye teşkilâtında hiyerarşi kuran ı kerim, Adliye teşkilâtında hiyerarşi peygamber kıssaları,Adliye teşkilâtında hiyerarşi ilitam ders soruları, Adliye teşkilâtında hiyerarşiönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes